Żółta Karczma
|
| nr w rej. |
| 533 |
.JPG){kind=link}
Żółta Karczma
Żółta Karczma – zabytkowa willa, położona na Mokotowie, przy al. Wilanowskiej 204, obecnie jest siedzibą Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.
Pierwszy budynek karczmy powstał w tym miejscu już w 1770 roku, jednakże obecna willa została wybudowana w pobliżu wsi Potok w latach 1852-1858 według projektu Franciszka Marii Lanciego w nawiązaniu do toskańskich willi renesansowych. Pierwotnie zespół obejmował, oprócz budynku karczmy, także wozownię i podwórze z sadem owocowym otoczone murem. Karczma mieściła izbę szynkową na dole z pięcioma stołami i pięcioma ławami, zaś na piętrze znajdowały się pokoje gościnne. Ze względu na liczną konkurencją karczma upadła, a w budynku mieściły się później liczne instytucje, m.in. Towarzystwo Hodowli Psów Myśliwskich. Nazwę "Żółta Karczma" wymyślił w latach 30. XX wieku Konstanty Ildefons Gałczyński, a w baszcie willi mieszkał jego przyjaciel, Japończyk Umeda, opiekujący się znajdującą się tutaj hodowlą psów myśliwskich. Znacznie popularniejsza była jednak inna nazwa – "Stara Wieża".
Dom nie został zniszczony w okresie II wojny światowej, po wojnie, choć zamieszkany, uległ znacznej dewastacji, w latach 70. XX wieku budynek chciano rozebrać, jednak nie dopuściło do tego Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Dzięki jego staraniom budynek znacjonalizowano, w 1971 roku wpisano do rejestru zabytków, a w latach 1978-1985 przeprowadzono kapitalny remont według projektu Haliny Kossuth z przeznaczeniem na Muzeum Historii Ruchu Spółdzielczego, obecnie znanego pod nazwą Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego. W ogrodzie karczmy znajduje się zespół rzeźb portretowych, przedstawiających działaczy polskiego ruchu spółdzielczego.
Nazwa "Żółta Karczma" przypisywana jest także budynkowi karczmy przy ul. Wolskiej (nr 129 – róg ul. Elekcyjnej), przy której Fryderyk Chopin pożegnał przyjaciół i na zawsze opuścił Warszawę.