1 | Czas jazdy (min): min – max 35 – 44 |
co 8 – 12 – 15 minut |
1 – linia tramwajowa zwykła (rozkład jazdy), która kursuje z Annopola na Banacha z kursami skróconymi do Placu Narutowicza i kursami wydłużonymi z Żerania Wschodniego do Placu Narutowicza. Linię obsługują zajezdnie tramwajowe Wola, Praga, Mokotów i Żoliborz.
Historia[]
Linia „1” powstała w 1905 roku, jako linia tramwaju konnego. Jej powstanie bezpośrednio wiązało się ze zmianą oznaczeń linii tramwajowych – dotychczasowe „kolory” zastąpione zostały przez oznaczenia liczbowe, a „jedynka” zastąpiła linię białą, łączącą rogatki powązkowskie z Mokotowem.
Tramwaje konne kursowały na tej linii przez trzy lata, do 1 sierpnia 1908 roku. Wówczas oznaczenie „1” przyjęła nowo uruchomiona ósma linia tramwaju elektrycznego, która połączyła pętlę Powązki (IV Brama trasą przez Dziką, Muranowską, Nalewki, Franciszkańską, Miodową, Krakowskie Przedmieście i Plac Trzech Krzyży z Placem Unii Lubelskiej. Linia kursowała bez zmian do 1920 roku, kiedy to wydłużono ją na południe do pętli u zbiegu ul. Puławskiej z Dolną, a w 1924 do pętli Wierzbno. W 1932 roku linię wydłużono wzdłuż ul. Powązkowskiej aż do pętli Powązki (Elbląska), a w 1937 wzdłuż ul. Puławskiej na Służew. W 1939 roku dokonano modyfikacji trasy na Muranowie, gdzie linia „1” pojechała ul. Bielańską przez pl. Teatralny, zamiast ul. Miodową. Działania II wojny światowej wymogły zawieszenie linii 8 września 1939 roku.
Linia „1” została ponownie uruchomiona 4 kwietnia 1940 roku – linia kursowała jako jednokierunkowa z Powązek Wojskowych ul. Dziką, Gęsią, Franciszkańską i Muranowską z powrotem do Dzikiej na Powązki Wojskowe. Jeszcze w tym samym roku, w październiku, zmieniono charakter linii i przedłużono ją do Placu Teatralnego, zaś w listopadzie, po utworzeniu getta, skierowano ją przez pl. Bankowy i wydłużono przez pl. Mirowski, ul. Wolską i Skierniewicką na Czyste. Na początku czerwca 1941 roku linię skrócono jeszcze do Powązek-IV Bramy, po czym 15 czerwca 1941 roku ją zlikwidowano, a jej trasę przejęły linie „10” i „14”.
22 sierpnia 1943 roku ponownie uruchomiono „1” na trasie z pętli Młynarska przez ul. Wolską, Chłodną, Graniczną, Marszałkowską oraz Puławską na Wierzbno. Na początku 1944 roku wydłużono ją przez ul. Młynarską do pętli Wawrzyszewska. Kursowanie zawieszono w dniu wybuchu powstania warszawskiego, 1 sierpnia 1944 roku.
Po wojnie linię „1” uruchomiono 20 czerwca 1945 roku na trasie z Kawęczyńskiej-Bazyliki przez ul. Ząbkowską, Targową i Grochowską na Wiatraczną, była to pierwsza odbudowana linia tramwajowa – długość trasy wyniosła 5 215 metrów, obsługiwana była przez 7 pojazdów. Jeszcze w tym samym roku, po uruchomieniu linii 3, „jedynkę” skierowano wzdłuż ul. Radzymińskiej do pętli Radzymińska. W 1949 roku, w związku z przekuwaniem torów na nowy rozstaw, linia „1” została zlikwidowana, uruchomiono ją ponownie 11 czerwca 1950 roku na nowej trasie z Pelcowizny przez ul. 11 Listopada i Most Śląsko-Dąbrowski na Staszica, w 1954 roku przedłużonej do pętli Koło.
Do 1959 roku linia kursowała al. Świerczewskiego, jednak po otwarciu 21 lipca 1959 roku tzw. „Trasy Starzyńskiego”, czyli ciągu ulic Starzyńskiego – Most Gdański – Buczka, linię „1” skierowano przez Most Gdański i ul. Marchlewskiego (zamiast przez Most Śląsko-Dąbrowski) i dalej własną trasą na Koło, w 1960 roku skierowano ją przez ul. Okopową, natomiast w 1963 roku wydłużono wzdłuż ul. Marywilskiej aż do tzw. starej pętli Żerań Wschodni. Bez zmian dotrwała do 17 października 1971 roku, kiedy to w związku z otwarciem nowej linii tramwajowej przez Bródno skierowano ją ul. Rembielińską i Annopol na nową pętlę Żerań Wschodni.
Linia kursowała następnie bez większych zmian aż do 1998 roku, kiedy to najpierw 5 stycznia została skrócona do Annopola, zaś 5 października wydłużono ją nowo otwartą trasą tramwajową przez ul. Radiową i Powstańców Śląskich na Nowe Bemowo. Następna zmiana trasy miała miejsce 2 stycznia 2006 roku, kiedy to w ramach optymalizacji ruchu tramwajów linię „1” skierowano nowym odcinkiem przez ul. Towarową i Grójecką na Banacha.
1 lipca 2010 roku zostały uruchomione kursy wydłużone do pętli Żerań Wschodni, w zastępstwie za zlikwidowaną linię 41. Zostały one zlikwidowane 2 marca 2019 roku, po uruchomieniu linii 41 i ponownie uruchomione 1 października 2022 roku, po jej likwidacji
Trasa podstawowa[]
ostatnio zmieniana 1 października 2022 roku
Ulice[]
Annopol – Annopol – Rembielińska – Matki Teresy z Kalkuty – Odrowąża – Starzyńskiego – Most Gdański – Słomińskiego - al. Jana Pawła II - al. Solidarności – Okopowa – Towarowa – pl. Zawiszy – Grójecka – pl. Narutowicza – Grójecka – Banacha – Banacha
Kursy skrócone:
Annopol – Annopol - Starzyńskiego – ... – Grójecka – pl. Narutowicza – Plac Narutowicza
Kursy wydłużone (w dni powszednie):
Żerań Wschodni – Annopol – ... – Grójecka – pl. Narutowicza – Plac Narutowicza
Przystanki[]
Annopol
Toruńska
Metro Bródno
Poborzańska
Rembielińska
Julianowska
Budowlana
Pożarowa
Staniewicka
Rondo Żaba
Namysłowska
Rondo Starzyńskiego
Rondo Starzyńskiego
Wybrzeże Helskie
Most Gdański
Park Traugutta
Dworzec Gdański
Baseny Inflancka
Rondo Radosława
Rondo Radosława
Stawki
Anielewicza
Nowolipki
Kino Femina
Wola-Ratusz
Okopowa
Muzeum Powstania Warszawskiego
Rondo Daszyńskiego
Plac Zawiszy
Ochota-Ratusz
Plac Narutowicza
Wawelska
Och-Teatr
Bitwy Warszawskiej 1920 roku
Banacha
Banacha
Kursy skrócone:
Annopol
Toruńska
(...)
Ochota-Ratusz
Plac Narutowicza
Kursy wydłużone:
Żerań Wschodni
Faradaya
Odlewnicza
Inowłodzka
Toruńska
(...)
Ochota-Ratusz
Plac Narutowicza
Galeria[]
Przypisy
Linki zewnętrzne[]
- Szczegółowa historia linii 1 w latach 1908-1939
- Szczegółowa historia linii 1 w latach 1940-1944
- Szczegółowa historia linii 1 po 1945 roku