9

Ten artykuł dotyczy linii tramwajowej 9. Zobacz też: 9-bis oraz 9-kreślone.

9	Czas jazdy (min): min – max 45 – 55
Częstotliwość: (szczyt – poza – dni wolne) co 4 – 6 – 6-9 minut

Linia9 (2) — Historyczne trasy linii 9 (powiększ)

**Dziewiątka** na przystanku *Czapelska* (2009)

3113-9 — **Dziewiątka** – próbnie przemalowany na szaro tramwaj PESA 120N na pl. Zawiszy (2009)

339200 — **Dziewiątka** na pętli *Okęcie* (2009)

PA180135 — **Dziewiątka** na pętli *Okęcie* 2009

**Dziewiątka** w Alejach Jerozolimskich (1 sierpnia 2013)

Aleja Waszyngtona (tramwaj 9) — **Dziewiątka** w al. Waszyngtona (2015)

P8290078 — Dziewiątka na przystanku *Rondo Waszyngtona* (29 sierpnia 2016)

Tramwaj 9 (korale) — Tablica boczna (2015)

9 – linia tramwajowa zwykła (rozkład jazdy), która kursuje z Gocławka na P+R Aleja Krakowska, z kursami skróconymi z Wiatracznej. Linię obsługują zajezdnie tramwajowe Wola, Praga i Mokotów.

Historia[]

Pierwszy tramwaj linii „9” wyjechał na ulice 27 czerwca 1908 roku i była to wówczas piąta linia tramwaju elektrycznego. Linia kursowała wówczas na trasie z Młynarskiej przez Wolską, Chłodną, Żelazną, Leszno, Bielańską, Plac Teatralny, Krakowskie Przedmieście, Nowy Świat i Aleje Jerozolimskie na Plac Unii Lubelskiej. W 1915 roku wydłużono jej trasę na Dworską, jednak w 1917 roku skrócono ją do pierwotnego kształtu. Kolejna zmiana miała miejsce 2 grudnia 1928 roku, kiedy to linia „9” pojechała wydłużoną trasą do pętli Ulrychów u zbiegu ul. Górczewskiej z Jana Olbrachta. Ostatnią przedwojenną zmianą było wydłużenie linii w 1933 roku wzdłuż ul. Rakowieckiej do pętli Kielecka. Na takiej trasie linię zawieszono 8 września 1939 roku w związku z działaniami II wojny światowej.

Podczas okupacji linię „9” przywrócono do kursowania 13 stycznia 1940 roku w ramach wznowienia ruchu na Krakowskim Przedmieściu i Nowym Świecie, kursowała tymi ulicami z Placu Teatralnego na Plac Trzech Krzyży, a po dwóch zmianach trasy w marcu 1940 roku dotarła wzdłuż Alej Ujazdowskich i Rakowieckiej na Kielecką. Bez dalszych zmian istniała do 1944 roku, do momentu wybuchu powstania warszawskiego.

Linię „9” ponownie uruchomiono 12 października 1945 roku przy wykorzystaniu odgruzowanego i odtworzonego torowiska tramwajowego w Alejach Jerozolimskich i skierowano ją początkowo na trasę z Placu Narutowicza przez Aleje Jerozolimskie i Marszałkowską na Plac Zbawiciela. Kursowała tak do 1947 roku, do momentu skrócenia jej do odcinka Plac Starynkiewicza – Plac Zbawiciela w związku z pracami nad przekuwaniem torów, a zlikwidowana została 22 sierpnia. Po zakończeniu prac przywrócono ją na trasie podstawowej Plac Narutowicza – Plac Zbawiciela 16 września 1947 roku.

Jednak już w 1948 roku wydłużono trasę linii, najpierw do skrzyżowania ul. Książęcej z Czerniakowską na Powiślu, a potem do Opaczewskiej na Ochocie. W 1949 roku, w celu usprawnienia transportu z Powiśla przedłużono ją dalej, aż do pętli Solec (Wiadukt) u zbiegu ul. Solec z ul. Czerwonego Krzyża, zaś po zlikwidowaniu pętli Opaczewska skierowano ją 27 września 1959 do nowej pętli Banacha. Od 25 października 1960 roku, w związku z likwidacją torowiska tramwajowego na ul. Książęcej, „dziewiątkę” skierowano na trasę z Banacha przez Aleje Jerozolimskie, Most Poniatowskiego i al. Waszyngtona na Wiatraczną.

W 1963 roku linia „9” została ponownie wydłużona, a wozy tej linii skierowano z jednej strony na trasę z Okęcia, a z drugiej strony na Gocławek. Taka trasa utrzymała się, jedynie z niewielkimi korektami trasy w związku z remontami, przez kolejne dziesiątki lat, aż do 1 stycznia 1993 roku, kiedy to linia została oficjalnie zlikwidowana z powodu skierowania na Okęcie linii 29 (Huta – Okęcie). Ponownie została jednak uruchomiona 1 maja 1996 roku na trasie sprzed likwidacji, którą, nie wliczając tymczasowych zmian związanych z pracami remontowymi, kursuje do dziś.

4 maja 2015 roku uruchomiono kursy skrócone na trasie Wiatraczna – P+R Aleja Krakowska, w celu zwiększenie częstotliwości linii na najbardziej obciążonym odcinku.