Aleja Komisji Edukacji Narodowej (skrótowo aleja KEN, w projekcie Nowo-Bukowińska[1]) - najważniejsza ulica i jedna z głównych osi dzielnicy Ursynowa oraz osiedla mieszkalnego Ursynów-Natolin.
Jest długa na 5,5 kilometra i ciągnie się od Lasu Kabackiego (okolice Stacji techniczno-postojowej Kabaty) do administracyjnej granicy z Mokotowem.
Historia[]
Powstanie alei zostało przedstawione na planach z lat siedemdziesiątych, miała być wielopasmową drogą szybkiego ruchu, z ośmioma pasami, odgrodzona od osiedli parkingami, drzewami, pasażami i zapleczami sklepów.
Projekt został zmieniony, kiedy aleję zaczęto przestawiać jako planowaną główną oś nowego osiedla mieszkaniowego Ursynów-Natolin projektu Marka Budzyńskiego, który poprawił wcześniejszy projekt m.in. zwężając główną aleję do czterech pasów.
Od początku planowano pod nią linię metra jako szybkiego transportu dla mieszkańców Ursynowa, którego budowa ruszyła w 1983 roku przecinając budowane osiedle na pół.
Aleja KEN otrzymała swoją nazwę Uchwałą nr 105 Rady Narodowej m.st. Warszawy z 15 maja 1973. Określono ją jako ulicę biegnącą od ul. Puławskiej do Lasu Kabackiego.
Pierwszy odcinek alei, od Doliny Służewieckiej do ul. Bartóka, powstał w 1976 roku i uruchomiono na nim linię 192-bis. We wrześniu 1996 roku powstał drugi odcinek, od ul. Herbsta do ul. Ciszewskiego nie łączący się z pierwszym, który dobudowano rok później.
Odcinek do ul. Płaskowickiej powstał w 1998 roku, a do ul. Wąwozowej w 1999 roku. Podczas przedłużania alei w kierunku „Hitu” wybudowano rondo Krystyny Krahelskiej.
W XXI wieku rozpoczęły się prace nad poszerzeniem alei, ponieważ jednopasmowa ulica zaczęła się korkować. W 2002 roku dobudowano jezdnię na odcinku do ul. Ciszewskiego, a w 2004 roku do ronda Krahelskiej przy ul. Płaskowickiej.
W 2008 roku skończono przebudowę przy Belgradzkiej[2], a w dnia 2 lutego 2011 roku do Wąwozowej, nie przewiduje się dalszego poszerzenia ulicy na południe[3].
W latach 2010-2012 prowadzono prace nad przedłużeniem alei do ul. Wałbrzyskiej na Mokotowie, wcześniej kończyła się na północy bezkolizyjnym węzłem z Doliną Służewiecką. Po zakończeniu prac uznano odcinek za przedłużenie KEN-u, więc nadano mu taką samą nazwę jak ursynowskiemu fragmentowi. W 2016 roku[4] nadano mu nazwę al. Harcerzy Rzeczypospolitej.
Kwestia bezpieczeństwa w al. KEN[]
W grudniu 2014 w pobliżu skrzyżowania z ul. Artystów miał miejsce wypadek, w którym zginęło 2-letnie dziecko. Po tym wydarzeniu ZDM podjął decyzję o wybudowaniu sygnalizacji świetlnej, oddano ją do użytku 15 grudnia[5].
W czerwcu 2016 zrealizowano projekt, zgłoszony do budżetu partycypacyjnego, „Bezpieczna al. KEN - aktywne znaki drogowe” – cztery aktywne znaki pojawiły się przy skrzyżowaniach z ul. Telekiego oraz ul. Jeżewskiego, na wysięgnikach pojawiły się znaki D-6 „przejście dla pieszych” wyposażone w pulsujące, pomarańczowe światło, urządzenia zasilały panele słoneczne[6].
Pod koniec 2019[7] uruchomiono sygnalizacje świetlne na wysokości skrzyżowań z ul. Koński Jar, ul. Jeżewskiego i ul. Telekiego, a także przy parkingu Parkuj i Jedź Metro Stokłosy. Dzięki temu, wszystkie przejścia dla pieszych przy al. KEN (z wyłączeniem jednopasmowego odcinka od ul. Wąwozowej w kierunku południowym) są wyposażone w światła.
Zobacz też:
Przebieg[]
Aleja rozpoczyna swój bieg na południu, w pobliżu Lasu Kabackiego skrzyżowaniem z nienazwaną ulicą zapewniającą do dojazd do stacji techniczno-postojowej pierwszej i drugiej linii metra, po czym kieruje się na północ krzyżując się z takimi ulicami i uliczkami jak Iwanowa-Szajnowicza, Na Przyzbie, Wąwozowa, Telekiego, Baló, Jeżewskiego, Przy Bażantarni, Belgradzka, Meander, Płaskowickiej, Benedykta Polaka, Indiry Gandhi, Hawajska, Ciszewskiego, Bacewiczówny, Herbsta, Jastrzębowskiego, Zamiany, Stokłosy, Dzwonnicza, Uczonych, Artystów, Pasaż Stokłosy, Wokalna, Surowieckiego, Bartóka, dojazd do Koncertowej oraz Dolina Służewiecka, by zakończyć się na granicy administracyjnej z Mokotowem przy Potoku Służewieckim. Jej przedłużeniem jest al. Harcerzy Rzeczypospolitej.
Współcześnie na całej długości, przy alei dobudowane są nowoczesne domy mieszkalne oraz apartamentowce. Na całej długości biegnie też podziemna linia metra, niemal na całej długości ścieżka rowerowa (od Surowieckiego do stacji techniczno-postojowej Kabaty), a odcinkami kursują autobusy.
Komunikacja miejska[]
- Zobacz więcej w artykule: komunikacja miejska w alei Komisji Edukacji Narodowej.
Historia komunikacji miejskiej w al. Komisji Edukacji Narodowej jest dość skomplikowana, z uwagi na to, że arteria była budowana przez 36 lat oraz budowano ją na różnych odcinkach. Prace przy wydłużaniu alei zakończyły się w 2012 roku, kiedy otwarto ulicę od ul. Wałbrzyskiej do Doliny Służewieckiej.
Najważniejsze obiekty[]
- róg ul. Na Przyzbie – pętla autobusowa Osiedle Kabaty
- al. Komisji Edukacji Narodowej 14 – dawny Hipermarket Tesco Kabaty, w przyszłości powstaną tu apartamentowce
- róg Wąwozowej – stacja metra Kabaty
- róg Telekiego – Nasz Park
- al. Komisji Edukacji Narodowej 21 – biblioteka publiczna
- róg Jeżewskiego – pomnik pielgrzymki rycerza Andrzeja Ciołka
- al. Komisji Edukacji Narodowej 36 – Galeria Ursynów
- róg Belgradzkiej – stacja metra Natolin
- róg Płaskowickiej – rondo Krahelskiej, Giełda Na Dołku, kraniec autobusowy Natolin Północny
- al. Komisji Edukacji Narodowej 60 – Multikino Ursynów
- al. Komisji Edukacji Narodowej 61 – Urząd Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy
- róg Indiry Gandhi – stacja metra Imielin
- róg Ciszewskiego – KEN Center z supermarketem E. Leclerc (adres Ciszewskiego 15)
- al. Komisji Edukacji Narodowej 79 – parking Parkuj i Jedź Metro Stokłosy z pętlą autobusową Ursynów Południowy
- róg Jastrzębowskiego – stacja metra Stokłosy
- al. Komisji Edukacji Narodowej 101 – kościół Wniebowstąpienia Pańskiego
- róg Bartóka – stacja metra Ursynów
Patron[]
Patronem alei jest Komisja Edukacji Narodowej, powołana w 1773 roku przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego centralny instytucja zajmująca się nauczaniem, swoiste "ministerstwo edukacji", jedna z pierwszych tego typu instytucji na świecie.
Ciekawostki[]
- U zbiegu alei Komisji Edukacji Narodowej z ul. Jeżewskiego stoi ufundowany w 2000 roku jeszcze przez gminę (dziś dzielnicę) Ursynów kamień pamiątkowy, napisy na nim głoszą: W roku 1404 Andrzej Ciołek, herbu Ciołek, rycerz, podkomorzy i starosta sandomierski, właściciel dóbr Kabaty odbył pielgrzymkę do Santiago de Compostela w dalekiej Hiszpanii torując drogę wzajemnemu poznawaniu i przenikaniu kultur Europy. Obok umieszczony jest ten sam napis w języku hiszpańskim.
Galeria[]
Przypisy
- ↑ Wizja jeszcze nie ostateczna, ursynow.org.pl za Expressem Wieczornym, 17 stycznia 1973
- ↑ Maciej Mazur, Czasoprzewodnik. 33 lata na Ursynowie, wyd. Myśliński, Warszawa 2010.
- ↑ SISKOM – Al. Komisji Edukacji Narodowej. dostęp: 5 stycznia 2016
- ↑ Uchwała nr XXXIII/852/2016
- ↑ Nowe światła w miejscu tragedii, TVN24, 15.12.2016
- ↑ Bezpieczniej na przejściach w al. KEN, zdm.waw.pl, 8.06.2016
- ↑ Nowe światła w alei KEN już działają!. Haloursynow.pl, 23 grudnia 2019