Boernerowo

Ten artykuł dotyczy osiedla i obszaru MSI. Zobacz też: Zespół przystankowy Boernerowo.

Pomnik-popiersie Ignacego Boernera przy skrzyżowaniu ulic Kaliskiego i Kutrzeby

Pomnik Powstańców Obwodu AK "Żywiciel" przy skrzyżowaniu ul. Grotowskiej z Westerplatte

Kamień poświęcony Ignacemu Boernerowi – umieszczony przed domem Włodzimierza Boernera (syna Ignacego) przy ul. Grotowskiej 15

Kościół Matki Boskiej Ostrobramskiej

Boernerowo (przed 1936 rokiem: Osiedle Łączności; w latach 1951-1987: część osiedla Bemowo) – osiedle i obszar MSI w dzielnicy Bemowo. Powstało w 1921 roku, jako gromada w gminie Blizne. Włączone do Warszawy w 1951 roku. Sąsiaduje z obszarami Bemowo-Lotnisko, Fort Radiowo i Lotnisko.

Historia

W 1922 roku, na państwowych ziemiach we wsi Babice (dziś tereny dzielnicy Warszawa-Bemowo) rozpoczęto budowę Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej. Przy wznoszeniu radiostacji nie wykorzystano całego zarezerwowanego terenu. W związku z tym, ówczesny Minister Poczt i Telegrafów, Ignacy Boerner, zwrócił się do prezydenta RP Ignacego Mościckiego z prośbą o zgodę na budowę na niewykorzystanym terenie osiedla mieszkaniowego. Prezydent wydał zgodę, a już w 1932 roku gotowe było pierwsze 56 domów – wszystkie skanalizowane i zelektryfikowane – a także drogi i infrastruktura transportowa na osiedlu. Prace nad budową Osiedla Łączności Babice koordynowało Towarzystwo Popierania Budowy Własnych Domów pracowników służby łączności.

22 października 1933 roku na osiedle dotarła linia tramwajowa B z Ulrychowa.

Budowa Osiedla Łączności odbywała się w pięciu etapach. Podczas I i II etapu, zrealizowanego w latach 1932-1934, na 128 parcelach postawiono domki drewniane 5 typów (projektu Wandy Boerner-Przewłockiej):

• Typ A (podstawowy) – parterowy dom składający się z pokoju, kuchni i łazienki, o łącznej powierzchni 33 m².
• Typ B – parterowy dom składający się z 3 pokoi, kuchni i łazienki, o łącznej powierzchni 72 m².
• Typ C – piętrowy dom składający się z 3 pokoi, kuchni i łazienki, o łącznej powierzchni 76 m².
• Typ D – piętrowy dom składający się z 5 pokoi, kuchni i łazienki, o łącznej powierzchni 93 m².
• Typ E – piętrowy dom składający się z 6 pokoi, kuchni i łazienki, o łącznej powierzchni 144 m², posiadający centralne ogrzewanie.

Inicjator budowy Osiedla Łączności, Ignacy Boerner, zmarł 12 kwietnia 1933 roku. Prace jednak kontynuowano. W kolejnych etapach – III i IV – stawiano przeważnie murowane wille. Ostatnim etapem była zabudowa 54 parceli w północno-wschodniej części osiedla. Na tym terenie powstała Kolonia im. Aleksandry Piłsudskiej, gdzie zamieszkali obywatele zasłużeni w walkach o niepodległość Rzeczypospolitej, w tym weterani powstania styczniowego wraz z rodzinami.

Gdy w 1935 roku zakończono budowę, osiedle liczyło 284 domy. 28 września 1936 roku nastąpiła zmiana nazwy osiedla na Boernerowo – od nazwiska założyciela. W tym samym roku powołano Towarzystwo Przyjaciół Boernerowa, które funkcjonuje do dziś (z przerwą w latach 1939-1945, spowodowaną wybuchem II wojny światowej).

Podczas II wojny światowej osiedle zajęła niemiecka 19. Dywizja Piechoty. W okresie okupacji na terenie Boernerowa działała tajna radiostacja, istniały magazyny broni oraz schrony, w których ukrywano m.in. warszawskich Żydów. Na terenie osiedla funkcjonowały także: szpital, szkoła i jadłodajnia dla najuboższych. 16 stycznia 1945 roku wycofujące się oddziały niemieckie wysadziły Transatlantycką Centralę Radiotelegraficzną. Boernerowo zostało ostatecznie oswobodzone z rąk niemieckich 17 stycznia 1945 roku.

Boernerowo znalazło się w granicach Warszawy w 1951 roku, zostało włączone w jej granice pod zmienioną nazwą – osiedle Bemowo. Nazwę Boernerowo przywrócono w 1987 roku. Rok później, na skrzyżowaniu ulic Kaliskiego i Kutrzeby odsłonięto pomnik Ignacego Boernera. 17 kwietnia 2008 roku skwerowi, na którym stoi pomnik, nadano imię Ignacego Boernera.

Najważniejsze obiekty

• Fort IIA Radiowo z Transatlantycką Centralą Radiotelegraficzną
• Wojskowa Akademia Techniczna
• Kościół Matki Bożej Ostrobramskiej
• Lotnisko Babice
• Pomnik Ignacego Boernera
• Pomnik Powstańców Obwodu AK "Żywiciel"
• Szkoła Podstawowa nr 150 im. Walerego Wróblewskiego

Komunikacja

Przykład zabudowy Boernerowa – drewniany dom przy ul. Sobczaka 27

Najważniejszym środkiem zapewniającym komunikację Boernerowa z centrum przez kilkadziesiąt lat była i jest nadal linia tramwajowa 20. Trasa linii wiedzie w większości jednotorowym, dwukierunkowym szlakiem – jedynym takim w Warszawie. Z tego powodu linia 20 jest uważana za najbardziej klimatyczną w stolicy. Na trasie linii były trzy mijanki: Górce, Groty i Stare Bemowo, jednak zostały one przebudowane po modernizacji trasy. Tramwajem można dojechać przez centrum do pętli na Żeraniu. Pod koniec 2010 roku podano do publicznej wiadomości informację, że po zakończonej przebudowie torów na Dywizjonu 303 linia 20 nie powróci już na swoja trasę, a w zamian wiosną 2011 roku na Boernerowo wydłużoną trasą skierowana zostanie linia 13 – w wyniku przeprowadzonych wiosną 2011 roku konsultacji społecznych zadecydowano jednak, że powstała z połączenia linii 13 i 20 linia tramwajowa uzyska oznaczenie "20". Także ona po prawie 3-letniej przerwie nadal kursuje historycznym odcinkiem.

Na Boernerowo można także dojechać liniami autobusowymi – do pętli Stare Bemowo, znajdującej się na obrzeżach osiedla. W granicach Boernerowa, przy forcie Radiowo znajduje się nowa pętla autobusowa, do której dociera lokalna linia mikrobusowa 320.

Przez Boernerowo przebiega również ścieżka rowerowa – wzdłuż ulicy Radiowej.

Galeria

Typowa uliczka na osiedlu – Telefoniczna

Ulica Bawełniana

"Dwudziestka" dojeżdżająca do pętli Boernerowo

Linki zewnętrzne

• Historia Boernerowa w Internetowej Republice Bemowo
• Na krańcu miasta – Boernerowo w serwisie Warszawiak.eu
• Strona parafii Matki Boskiej Ostrobramskiej
• O linii tramwajowej na Boernerowo w serwisie Przegubowiec
• Zdjęcia Boernerowa na blogu o Warszawie