.JPG){kind=link}
Instalacja w Parku Bródnowskim
.JPG){kind=link}
Bródno w rejonie Rembielińskiej i Kondratowicza
Bloki na Bródnie w 1969
Bródno – osiedle mieszkaniowe, znajdujące się w dzielnicy Targówek, po prawej stronie Wisły.
Historia[]
Dawna zabudowa Bródna – dom przy ulicy Julianowskiej
Powojenna zabudowa Bródna - blok przy ulicy Ogińskiego
Początki Bródna sięgają IX-X wieku, gdy na terenie obecnego Lasu Bródnowskiego powstał warowny gród, jeden z trzech na terenie obecnej Warszawy. Nazwa pochodzi od płytkiego brodu przez przepływającą tędy rzekę Brodnię. W XV wieku istniała już królewska wieś Bródno, zaś w 1570 roku odnotowano 11 włók nieoczynszowanych i jeden łan wójtowski. W XVII wieku założony został tu dwunastowłókowy folwark, istniały także dwa młyny i dwie karczmy. Szybki rozwój Bródna powstrzymał potop szwedzki i trwająca trzy dni bitwa w okolicach Bródna (28-30 lipca 1656 roku). Mieszkańców wsi wymordowano, a zabudowania spalono, przetrwało jedynie kilka zagród wzmiankowanych w 1662 roku. Po raz drugi wieś zniszczyły wojska carskie podczas powstania kościuszkowskiego. W 1780 roku założono Cmentarz Żydowski na Bródnie. Trzeci raz wieś uległa zniszczeniu podczas powstania listopadowego, gdyż znalazła się na linii frontu podczas walk o Olszynkę Grochowską oraz Białołękę.
Bródno ponownie zaczęło się rozwijać w II połowie XIX wieku w związku z uruchomieniem nadwiślańskiej linii kolei żelaznej i otwarciem stacji kolejowej Praga w 1875 roku. Źródła z 1880 roku mówią o 360 domach i 960 mieszkańcach Bródna, w 1884 roku założono Cmentarz Bródnowski, otwarty w pełni w 1887 roku. Na początku XX wieku zaczęła kształtować się sieć uliczna, która dotrwała w całości do lat 70. XX wieku i częściowo do dzisiaj. W 1916 roku do Warszawy włączono zachodnią część wsi, tzw. Nowe Bródno, zniesiono też zakaz budowania murowanych budynków, który obowiązywał w związku ze znajdowaniem się na przedpolu Cytadeli Aleksandryjskiej i jej fortów.
W okresie międzywojennym na Nowym Bródnie powstało kilkadziesiąt domów i kamienic, głównie prostych, najokazalsze stanęły wzdłuż głównej ulicy osiedla - Białołęckiej. Nowe osiedle 28 września 1924 roku połączono z miastem linią tramwajową. Tory ułożono wzdłuż ulic: Odrowąża, Białołęckiej, Poborzańskiej i Wysockiego, którymi tramwaje linii 21 kursowały do pętli Pelcowizna. Po wojnie linię przedłużono ulicą Marywilską do pętli Żerań Wschodni, gdzie jeździła linia 12.
W 1951 roku do Warszawy włączono wschodnią część Bródna jako Stare Bródno. 29 maja 1961 roku zaakceptowano przygotowany plan budowy nowego osiedla mieszkaniowego na Bródnie. Budowa ruszyła w 1964 roku i zakończyła się do lat 70. XX wieku. Bloki wzniesiono wg planów J. Szuleckiej i J. Stanisławskiego. Wówczas zmieniono znacznie układ ulic, zlikwidowano wiele uliczek (w tym główną Białołęcką), zburzono sporo domów, przebudowano tory tramwajowe - nowe ułożono wzdłuż Rembielińskiej i Budowlanej (dziś Matki Teresy z Kalkuty). Na Bródnie ulokowano także PGR "Bródno".
Obiekty[]
Ze względu na swój młody wiek na Bródnie nie ma żadnych zabytków wyższej klasy - znaleźć można jedynie pojedyncze obiekty wzniesione w okresie międzywojennym. Do najważniejszych obiektów na Bródnie należą:
- Urząd dzielnicy Targówek przy Kondratowicza
- Cmentarz Bródnowski między Odrowąża, Matki Teresy z Kalkuty a Św. Wincentego
- Kościół Matki Boskiej Różańcowej przy Bartniczej, róg Wysockiego
- Park Bródnowski oraz Wojewódzki Szpital Bródnowski
- Centrum Handlowe Targówek przy Głębockiej
- Park Leśny Bródno z pozostałościami grodu Bródno oraz fortem Lewicpol
- zachowany brukowany odcinek ul. Wysockiego z torowiskiem tramwajowym
- pomnik cudu nad Wisłą przy Wysockiego z 1925 roku, zdewastowany po wojnie przez UB, odtworzony przez oddział Bródno TPW w 1995 roku
- Państwowe Gospodarstwo Rolne Bródno
Osiedla[]
Bloki w rejonie Rembielińskiej i Suwalskiej
W skład Bródna wchodzą mniejsze osiedla:
- Osiedle Toruńska w rejonie Bazyliańskiej
- Osiedle Wysockiego w rejonie Bartniczej
- Osiedle Kondratowicza w rejonie Łabiszyńskiej
- Osiedle Podgrodzie w rejonie Krasnobrodzkiej
- Stare Bródno w rejonie Ostródzkiej
- Osiedle Park Leśny w rejonie Parku Leśnego "Bródno"