Chrystian Piotr Aigner (ur. 1756 w Puławach; zm. 9 lutego 1841 we Florencji) – polski architekt i teoretyk architektury.
Chrystian Piotr Aigner kształcił się we Włoszech, tworzył przede wszystkim w Warszawie, gdzie zaprojektował wiele klasycystycznych budowli. W 1782 roku wstąpił do wojska, w czasie insurekcji kościuszkowskiej napisał Krótką naukę o kosach i pikach, gdzie dał wykład teorii operowania formacjami kosynierów na polu walki. Był członkiem Akademii św. Łukasza w Rzymie, a od 1817 roku profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. W Warszawie działał do 1825 roku, następnie mieszkał w Krakowie, a w 1827 roku wyjechał na stałe do Włoch.
Spośród jego dzieł spoza Warszawy należy wymienić budynki w zespole pałacowo-parkowym Czartoryskich w Puławach (m.in. Świątynię Sybilli i Domek Gotycki), kościół w Puławach, kościół św. Aleksandra w Suwałkach, kościół św. Apostołów Piotra i Pawła w Żyrzynie oraz pałace w Olesinie, Igołomi i Zarzeczu.
Dzieła w Warszawie[]
- Dzwonnica kościoła św. Anny na Krakowskim Przedmieściu (1819-1821) – przebudowa
- Fasada kościoła św. Anny na Krakowskim Przedmieściu, z S. K. Potockim (1788)
- Kamienica Jana Petyskusa przy Senatorskiej 27 (1818-1821)
- Kaplica Loretańska w kościele św. Anny na Krakowskim Przedmieściu (1830-1837);
na podstawie jego projektu wykonał ją Leopold Śmieciński - Kaplica Potockich na Cmentarzu Wilanowskim (1823-1826)
- Kordegardy Ogrodu Na Książęcem (ok. 1820)
- Kościół św. Alberta i św. Andrzeja na pl. Teatralnym (1819) – przebudowa fasady
- Kościół św. Aleksandra na pl. Trzech Krzyży (1818-1825)
- Marywil (1817-1821) – rozbudowa o "Dom pod Kolumnami"
- Mennica przy Bielańskiej 10 (1821)
- Obserwatorium w Ogrodzie Botanicznym w Alejach Ujazdowskich, z H. Szpilowskim (1820-1824)
- Odwach przy kościele św. Anny na Krakowskim Przedmieściu (1818-1821)
- Oficyna Pałacu Krasińskich na pl. Krasińskich 12 (1819-1820) – przebudowa
- Oś Saska (1817) – przebudowa, niezrealizowana
- Pałac Działyńskich przy al. "Solidarności" 74a (1785-1788) – przebudowa wnętrz
- Pałac Namiestnikowski na Krakowskim Przedmieściu (1818-1819) – przebudowa
- Pałac w Natolinie (1806-1812) – przebudowa
- Pałac w Ursynowie (1785-1786) – przebudowa
- Schody do kościoła św. Krzyża (1818)
- Wodozbiór w Łazienkach Królewskim (1823-1827) – przebudowa
- Zespół pałacowo-parkowy Morysin, z S. K. Potockim
- Żeliwne studnie na pl. Krasińskich (1824)
Galeria[]
Bibliografia[]
- Jaroszewski T., Chrystian Piotr Aigner, architekt warszawskiego klasycyzmu, Warszawa 1970