Chrzanów

Ten artykuł dotyczy osiedla i obszaru MSI. Zobacz też: zespół przystankowy Chrzanów.

Wiejski krajobraz Chrzanowa przy ul. Szeligowskiej (2015)

Chrzanów z dworem na mapie z 1872 roku

Chrzanów i Chrzanów Nowy z widocznym fortem na mapie z 1931 roku

Pola uprawne Chrzanowa z zabudowaniami typu wiejskiego w tle

Chrzanów – osiedle i obszar MSI w dzielnicy Bemowo. Mieści się między ul. Górczewską, ul. Lazurową, torami kolejowymi (granica z Włochami i Ursusem) oraz zachodnią granicą miasta. Do obszaru MSI Chrzanów zalicza się także osiedla Karolin, Mory oraz Na Wyraju, natomiast dawna miejscowość Chrzanów Nowy została włączona do Jelonek jako Jelonki Północne i Jelonki Południowe.

Historia

Korzenie Chrzanowa wiążą się nieodłącznie z historią miejscowości Macierzysz leżącej obok granicy miasta. Chrzanów był dawniej wsią szlachecką, odnotywywaną od 1448 roku, gdy książę Bolesław IV nadał prawo chełmińskie z czynszem książęcym Stanisławowi Chrzanowskiemu na jego dziedzinę

Nazwa Chrzanowa wskazywana jest w 1512 roku jako Manczyrzysch Maly (Macierzysz Mały), w 1521 roku pojawia się jako Chrzanow ynaczey w m[n]yeyschem Mączyrzyschu (Chrzanów inaczej w Mniejszym Macierzyszu), a od 1526 roku jako Chrzanowo, później także Macierzysz-Chrzanowo

W 1827 roku Chrzanów należał do gminy Blizne i parafii Babice, odnotowano tu wówczas 17 domów i 84 mieszkańców. Na mapie z 1874 roku zabudowa wsi koncentrowała się wzdłuż obecnej ul. Szeligowskiej, biegnącej wówczas od drogi na Poznań (ob. ul. Połczyńska) do dworu w Chrzanowie, który mieścił się prawdopodobnie pod późniejszym adresem Szeligowska 32 (spłonął w 2014 roku i został zburzony), i dalej do Szeligów.

W latach 1883-1890 roku na terenie Chrzanowa zbudowano Fort IV Chrzanów na planie pięcioboku, którego zadaniem była obrona szosy i linii kolejowej prowadzących w kierunku Poznania. W XIX wieku na obszarze Chrzanowa oraz w okolicy powstało wiele cegielni, w tym fabryka dachówek Bogumiła Schneidera, której pozostałością są dziś Glinianki Schneidera.

Pod koniec XIX wieku na wschód od Chrzanowa piętnastu osadników niemieckich założyło kolonię Nowy Chrzanów, której zabudowa koncentrowała się przy ob. ul. Okrętowej. Do 1939 roku na terenach na wschód od zabudowy Nowego Chrzanowa powstało Miasto Ogród-Jelonek. W 1951 roku Chrzanów został włączony do Warszawy, do 1994 roku był częścią Woli. W latach 70. i 80. XX wieku obszar Nowego Chrzanowa został zabudowany zabudową wielorodzinną Jelonek.

Obecnie

Zabudowywanie pól uprawnych Chrzanowa na porównaniu zdjęć lotniczych z 2005 i 2019 roku

Obszar Chrzanowa nie zmieniał swojego wiejskiego krajobrazu do ok. 2005 roku. Zabudowa znajdowała się przy ulicach Szeligowskiej, Sochaczewskiej i Batalionów Chłopskich, była to typowa zabudowa rolnicza z budynkami gospodarczymi, natomiast pozostałą część Chrzanowa stanowiły pola uprawne.

Od tamtego okresu Chrzanów stał się miejscem podlegającym silnej presji urbanistycznej w związku z planami budowy linii metra M2, która ma dotrzeć do Chrzanowa, mając tu stacje Chrzanów i Karolin oraz stacją techniczno-postojową. Na obszarze między ul. Szeligowską, ul. Lazurową i granicą miasta powstają liczne wielorodzinne i jednorodzinne osiedla mieszkaniowe.

Obecnie planowane jest uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Chrzanowa. Północna część Chrzanowa jest w nim przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną i usługową, a południowa mieszkaniową jednorodzinną i usługową.

Zabudowa wielorodzinna powstająca na polach Chrzanowa

Nowa zabudowa przy ul. Batalionów Chłopskich