Franciszek Maria Lanci (ur. 1799 w Fano, Włochy; zm. 12 listopada 1875 w Warszawie) – polski architekt włoskiego pochodzenia.
Architekturę studiował w Rzymie, na Akademii św. Łukasza. W ramach pracy dyplomowej przygotował projekt renowacji rzymskiego kościoła Santa Maria dell'Ara Coeli, za który otrzymał złoty medal oraz został honorowym profesorem Akademii. Do Polski przyjechał w 1825 roku na zaproszenie rodziny Małachowskich, którzy zlecili mu przebudowę swojej rezydencji w Końskich, następnie przebywał między innymi w Krakowie, Poznaniu oraz Dąbrowie Górniczej. Zajął się także przebudową licznych starych zamków oraz kościołów, jednym z jego niezrealizowanych projektów była przebudowa zamku wawelskiego w stylu neogotyckim – realizację zaprzepaścił wybuch powstania listopadowego.
W 1844 roku zamieszkał w Warszawie, na zlecenie Augusta Potockiego zajął się między innymi rozbudową pałacu w Wilanowie, a także wybudował oraz przebudował szereg obiektów w otoczeniu pałacu i na terenie klucza wilanowskiego: zajął się budową nowych obiektów na terenie Morysina oraz przygotował projekt przebudowy kościoła parafialnego w Służewie. W pionierski sposób zastosował także żeliwne kolumienki w projekcie kamienicy Potockiego przy Krakowskim Przedmieściu 17. Większość jego projektów powstała w stylu neorenesansowym. W 1863 roku, wskutek stopniej utraty wzroku, zaprzestał przyjmowania zleceń, jednak do końca życia tworzył projekty. Zmarł w swoim mieszkaniu przy ul. Widok. Jego synem był Witold Lanci, także architekt.
Realizacje poza Warszawą[]
Spośród pozawarszawskich realizacji Lanciego należy wymienić neogotycką przebudowę kościoła w Pępowie, przebudowę kaplicy Potockich na Wawelu, przebudowę zamku w Będzinie, budowę osiedla i szpitala w Dąbrowie Górniczej, projekt Pałacu Potockich w Międzyrzecu Podlaskim oraz projekt kościoła w Chotomowie.
Realizacje w Warszawie[]
Realizacje Franciszka Marii Lanciego w Warszawie:
- Aleja Wilanowska 204: Żółta Karczma – przebudowa (1852-1858)
- Aleje Ujazdowskie 6a: Pałac Rembielińskiego (1859-1866)
- Bukowińska 24: Willa Pawiówka (1856)
- Fosa 17: Kościół św. Katarzyny – przebudowa (1846-1848)
- Krakowskie Przedmieście 17: Kamienica Stanisława Potockiego (1846-1847)
- Mazowiecka 9: Kamienica (1857-1858)
- Mazowiecka 16: Kamienica Stanisława Kosseckiego – przebudowa (1847), nie istnieje
- Mokotowska 48: Kamienica Józefa I. Kraszewskiego (1860)
- Morysin: domek stróża oraz gajówka (I połowa XIX wieku)
- Nowy Świat 19: Pałac Kossakowskich – przebudowa wnętrz (1858)
- Pałac w Wilanowie: budynek jatek (1848-1850)
- Pałac w Wilanowie: dom ogrodnika (ok. 1850)
- Pałac w Wilanowie: pałacowe stajnie (1848-1850)
- Pałac w Wilanowie: rewaloryzacja przedpola pałacowego (lata 50. XIX wieku)
- Pałac w Wilanowie: rozbudowa skrzydeł bocznych pałacu (1850-1855)
- Pałac w Wilanowie: ujeżdżalnia (1848-1850)
- Pałac w Wilanowie: zajazd – przebudowa (ok. 1850)
- Plac Małachowskiego 2: Kamienica Krasińskich (1848), nie istnieje
- Plac Trzech Krzyży: Willa Dominika Merliniego – przebudowa (połowa XIX wieku)
- Puławska 113: Królikarnia – rewaloryzacja ogrodu pałacowego (1846)
- Przyczółkowa 394: Karczma (ok. 1850)
- Sewerynów: Bazar na Sewerynowie (1846), nie istnieje
W Warszawie Fryderyk Maria Lanci upamiętniony został ulicą na Natolinie.
.JPG "Kostki-Potockiego (nr 27).JPG (1,15 MB)")
