Górce

Górce – dawna wieś, współcześnie osiedle i obszar MSI położony na Bemowie. Według Miejskiego Systemu Informacji obszar ograniczony jest od wschodu linią kolejową, od północy wiaduktem kolejowym nad ulicą Lazurową, ulicą Lazurową i ulicą Dywizjonu 303, od zachodu granicą miasta, a od południa ul. Górczewską. Historycznie jednak obszar Górc skupiał się w rejonie współczesnych ulic Górczewskiej i Konarskiego.

Historia

Pozostałość dawnej zabudowy Górc – ul. Dębicka nr 26 (wyburzony)

Mieszanka dawnej i współczesnej zabudowy Górc, ulica Górczewska

Nowe Górce, ulica Kazubów

Nowe Górce, ulica Łagowska

Osada istniała w tym miejscu zapewne już na początku XV wieku (prowadziła do niej droga z Warszawy), w 1432 roku dobra te należały do Piotra Pielgrzyma, którego syn nazywał się Górczewski. Następnie wieś wielokrotnie zmieniała właścicieli, wśród których byli Mikołaj z Kazubów, rodzina Zdziarskich, skarbnik sochaczewski Szymanowski, kapitan wojsk koronnych Malinowski oraz wojewoda smoleński Piotr Sapieha. Wieś należała do parafii w Starych Babicach. W 1587 na polach wokół tej wsi okopał się Jan Zamoyski, stronnik Zygmunta III Wazy przeciw cesarzowi Maksymilianowi III podczas wolnej elekcji.

Wieś znacznie ucierpiała podczas potopu szwedzkiego, jednak odrodziła się jeszcze w XVII wieku, a następnie rozwinęła w XVIII wieku. Wówczas we wsi znajdowała się rezydencja Adama Ponińskiego, a droga do osady została z jego inicjatywy uregulowana około 1775 roku. Natomiast w 1790 roku we wsi szczęśliwie wylądował uczestnik jednego z pionierskich lotów balonem – Jan Potocki. W XIX wieku osada weszła w skład gminy Powązki, w 1827 roku mieszkały tu 282 osoby w 38 domach. W połowie XIX wieku w ramach Górc istniały dwa folwarki: A i B – pierwszy był dobrem państwowym i liczył 516 mórg, a drugi liczył 500 mórg ziemi. Wkrótce nastąpił też wzrost zainteresowania przemysłowców okolicznymi terenami. W 1877 ziemię w Górcach nabył Jan Krystian Ulrich i założył tu przedsiębiorstwo ogrodnicze, dzięki któremu powstała nazwa wschodniej części dawnej osady – Ulrychów. Powstały też liczne cegielnie, których pozostałościami są dziś nieliczne już glinianki.

W 1932 roku wieś liczyła 80 domostw, skupiała się w rejonie późniejszych ulic Górczewskiej, Siodlarskiej, Żeńców, Marynin oraz Gromadzkiej, istniało też na jej terenie kilka glinianek. W 1933 roku wzdłuż północnej granicy osady wytyczono linię tramwajową na Boernerowo. Podczas II wojny światowej zabudowa osady nie uległa większym zniszczeniom, Górce włączono w granice Warszawy w 1951 roku. W 1952 roku na jej terenach powstało osiedle Przyjaźń, początkowo przeznaczone dla radzieckich robotników budujących Pałac Kultury i Nauki, potem zaś przekształcone w osiedle akademickie. Z czasem wytyczono ul. Powstańców Śląskich oraz skorygowano bieg ul. Górczewskiej, jednak wysokoblokowa zabudowa wkroczyła na Górce dopiero w latach 80. XX wieku. Wówczas powstało osiedle Górce, zmieniono siatkę ulic, jednak pomiędzy budynkami zachowało się trochę dawnej zabudowy Górc.

W 1990 roku u zbiegu Górczewskiej i Konarskiego powstała drewniana kaplica św. Łukasza Ewangelisty (spłonęła w 2004 roku), przy której erygowano parafię. Dalszy rozwój nastąpił na początku XXI wieku, kiedy to w miejscu zrujnowanych starych domów (szczególnie w rejonie tzw. Starych Górc) powstała druga jezdnia ul. Górczewskiej oraz rozpoczęto realizację nowych osiedli mieszkaniowych, sięgających aż do ul. Lazurowej (gdzie dawniej znajdowała się wieś Groty). W latach 2008-2011 powstała także Trasa Powązki-Konotopa.

Najważniejsze obiekty

• Centrum Kultury Art.Bem
• Kościół św. Łukasza Ewangelisty
• Lidl (pierwszy w Warszawie)
• Tesco

Linki zewnętrzne

• Górce na Wikipedii