.JPG){kind=link}
Budynek, ul. Ratuszowa 11
Budynek, ul. Długa 44/50
Instytut Tele- i Radiotechniczny (ITR) – jednostka badawczo-rozwojowa, prowadząca prace przede wszystkim z dziedziny elektroniki. Obecnie Instytut ma dwie lokalizacje: przy ul. Ratuszowej 11 na Pradze Północ i przy ul. Długiej 44/50 w Śródmieściu, nieopodal Arsenału i dawnego, nieistniejącego obecnie pasażu Simonsa.
Historia[]
Początki instytutu sięgają 1929 roku, kiedy to powołano do życia Instytut Radiotechniczny, który skupiał się na pracach z zakresu radioelektroniki. W kwietniu 1934 roku Instytut Radiotechniczny został połączony z Laboratorium Teletechnicznym Ministerstwa Poczt i Telegrafów, tworząc Państwowy Instytut Telekomunikacyjny. Mieścił się on w budynkach przy ul. Ratuszowej, zwolnionych przez Państwową Wytwórnię Łączności (PWŁ). Budynek ten znajduje się w gestii ITR do dzisiaj.
Państwowy Instytut Telekomunikacyjny podzielony był na wydziały: Radiotechniki, Teletechniki i Techniki Pocztowej. Były w nim prowadzone badania dotyczące radiotechniki, stanowiące kontynuację prac, prowadzonych w Instytucie Radiotechnicznym. W kolejnych latach Instytut rozszerzał się, prowadząc badania w coraz szerszym zakresie. W 1935 roku zorganizowany został dział telewizji, który był pierwszą taką polską placówką i jedną z pierwszych w świecie. Na podstawie prowadzonych tam prac w 1937 roku uruchomiono pierwszą polską stację telewizyjną (mechaniczną w standardzie 120 linii) w gmachu Prudentialu przy pl. Napoleona, na którego dachu stanęła antena nadawcza. Do wybuchu II wojny światowej trwały też prace nad telewizją elektroniczną 343-liniową, która miała być uruchomiona w 1940 roku. Przed wybuchem wojny w Instytucie zatrudnionych było 350 osób.
W czasie niemieckiej okupacji, na terenie Państwowego Instytutu Telekomunikacyjnego działał zakład Werkstatt für Fernmeldetechnik.
Po wojnie, w 1945 roku wznowiono działalność Instytutu pod kierownictwem prof. Janusza Groszkowskiego. Dynamiczny rozwój Instytutu zaowocował utworzeniem w 1950 roku oddziału w Gdańsku, zajmującego się problematyką radionawigacyjną, oraz we Wrocławiu, zajmującego się problemami miernictwa i technologii materiałów mikrofalowych. W 1951 roku Państwowy Instytut Telekomunikacyjny podzielony został na Przemysłowy Instytut Telekomunikacji oraz Instytut Łączności.
Podczas kolejnej reorganizacji ośrodków naukowo-badawczych w maju 1956 roku z części PIT i Centralnego Biura Konstrukcyjnego Telekomunikacji utworzono Instytut Tele- i Radiotechniczny (ITR). W dniu 1 września 2007 roku nastąpiło skonsolidowanie Instytutu Tele- i Radiotechnicznego i Przemysłowego Instytutu Elektroniki. Ten ostatni miał swoją siedzibę od 1956 roku przy ul. Długiej 44/50. Od tego momentu Instytut posiada więc dwie lokalizacje.
Ciekawostki[]
- Część budynków Instytutu przy ul. Ratuszowej pamięta jeszcze czasy carskie, znajdują się tam m.in, stare stajnie, będące dawniej częścią koszar rosyjskich.
- Gmach Instytutu wzdłuż ul. Ratuszowej został wybudowany przed wojną, przed nim znajduje się pomnik Janusza Groszkowskiego. W gmachu tym mieściło się doświadczalne studio telewizyjne, uruchomione w 1952 roku z inicjatywy prof. Janusza Groszkowskiego. Głównymi inżynierami w tym przedsięwzięciu byli Lesław Kędzierski i Tadeusz Bzowski.
- Gmach Instytutu przy ul. Długiej 44/50 początkowo miał pełnić funkcję aresztu Urzędu Bezpieczeństwa. Nie jest pewne, czy był w tym celu wykorzystywany. Jeszcze do niedawna w piwnicach budynku znajdowały się drzwi z typowymi, więziennymi judaszami. Po śmierci Bolesława Bieruta i politycznej odwilży budynek został przekazany Przemysłowemu Instytutowi Elektroniki, który uprzednio mieścił się w Zakładach Wytwórczych Lamp Elektrycznych im. Róży Luksemburg przy ul. Karolkowej.
- W rogu budynku u zbiegu ul. Długiej i Bohaterów Getta, pod posadzką piwnicy, znajduje się zakopany czołg.