.JPG){kind=link}
Kamienica Lejba Osmosa
.JPG){kind=link}
Przejazd bramny i fragment podwórka
Kamienica Lejba Osmosa – czteropiętrowa i jednopodwórzowa kamienica położona na Woli, przy ul. Twardej 28, narożna z ul. Ciepłą (nr 1). Dziś jest jedyną pozostałością historycznego przebiegu ulicy Twardej w tej okolicy.
Kamienica powstała na początku XX wieku, około 1910 roku. Do II wojny światowej większość jej mieszkańców stanowili Żydzi. Jak pisze Jerzy Kasprzycki w III tomie Korzeni Miasta, w 1936 roku kamienica dawała z czynszów dochód ponad 5 tysięcy złotych. Za mieszkanie czteropokojowe z kuchnią i łazienką właściciel pobierał 180 złotych, a za jednoizbowe w suterenie – 19 złotych. Na parterze znajdowały się rozliczne sklepy: wędliniarnia, jatka, sklep nabiałowy, zakład fryzjerski oraz skład wina[1].
We względnie dobrym stanie przetrwała II wojnę światową, jako jedyna kamienica przy tej ulicy o charakterystycznym przebiegu. Po wojnie nie była remontowana, przeznaczona na mieszkania kwaterunkowe. Kiedy w latach 60. XX wieku przebudowano zbieg ulicy Prostej i ul. Marchlewskiego (dziś al. Jana Pawła II), tworząc rondo ONZ, kamienica znalazła się w nietypowym położeniu względem ulicy, do której przynależy adresowo. Jej numer przypisany jest do ulicy Twardej, która od tamtego momentu faktycznie tamtędy nie przebiega – w wyniku przebudowy ul. Twarda straciła historyczny odcinek między al. Jana Pawła II a ul. Prostą.
W styczniu 2009 roku z parteru kamienicy wyprowadziły się wszystkie punkty usługowe, w tym sklep spożywczy i punkt ksero, wykwaterowani zostali wszyscy mieszkańcy i najemcy. Wejście na posesję zostało ogrodzone, a okna parteru zamurowano. Dzielnica Wola wystawiła ją na sprzedaż[2], budynkowi grozi wyburzenie, a w jego miejscu, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, może powstać nawet 180-metrowy wieżowiec[3]. W 2017 rozpoczęto rozbiórkę kamienicy jednak w lutym 2019 została ona przerwana ze względu na wpisanie kamienicy do rejestru zabytków w chwili obecnej zburzona została większość kamienicy i od strony woli widać częściowo zburzoną część kamienicy która po dziś dzień stoi ze względu na brak możliwości dalszej rozbiórki.
Przypisy
- ↑ Kasprzycki Jerzy, Korzenie miasta. Warszawskie pożegnania, tom III, wyd. Veda, Warszawa, 2004, str. 87-88
- ↑ Z ronda ONZ znika stara zabudowa, gazeta.pl, 22.01.2009
- ↑ Kamienica zostaje przy ONZ. "Obiekt kultu religijnego", gazeta.pl, 16.12.2013