Kamienica Wolfa Krongolda

zdjęcie kamienicy po remoncie

Kamienica przed remontem

Kamienica przed wojną

Kamienica Wolfa Krongolda – kamienica wzniesiona w latach 1896–1899 przy ul. Złotej 83 róg ul. Żelaznej. Budynek jest zwyczajowo nazywany „Pekinem”.

Historia

Kamienica powstała w latach 1896–1899. Jej projekt jest przypisywany Bronisławowi Brochwicz-Rogóyskiemu, jednak jego autorstwo nie jest potwierdzone.

Kamienica pierwotnie miała trzy piętra, dwa kolejne dodano kilka lat później. Była bogato zdobiona. Attykę budynku zdobiły rzeźby półnagiego starca z długą brodą oraz półnagiego muskularnego młodzieńca siedzących po bokach cokołu z datą 1899, co miało być symbolem faktu, iż kamienica powstała na przełomie XIX i XX wieku.

Mieszkania znajdujące się na niższych piętrach przeznaczone były dla lepiej sytuowanych mieszkańców, były większe i lepiej wyposażone oraz posiadały osobną, zdobioną marmurami klatkę schodową. Mieszkania na wyższych piętrach były mniejsze, wchodziło się do nich poprzez zwyczajną klatkę schodową z dębowymi schodami.

Kamienica przed wojną ( elewacja od Złotej }

W 1931 przy ul. Żelaznej 24 wzniesiono obsługującą centralną część miasta podstację elektryczną, jeden z sześciu tego rodzaju obiektów w przedwojennej Warszawie. Zachowany niewielki budynek podstacji przylegał do ściany szczytowej kamienicy.

W czasie II wojny światowej budynek frontowy został uszkodzony, oficyny zachowały się w bardzo dobrym stanie. Po 1945 kamienica została odbudowana z przeznaczeniem na mieszkania komunalne. Z elewacji frontowej zbito wszystkie detale i zdobienia, zachowując jedynie attykę. Przedwojenne mieszkania podzielono na mniejsze. W latach 60. usunięto balkony oraz kutą, zdobioną bramę.

W 2003 roku eksmitowano mieszkańców oraz najemców lokali handlowych w kamienicy. O wyrzuconych mieszkańcach Ewa Borzęcka nakręciła film dokumentalny Pekin. Złota 83 oraz 8-odcinkowy serial U nas na Pekinie. W lutym 2015 kamienica została sprzedana przez miasto spółce Czerwone Maki należącej do międzynarodowej grupy AFI Europe. 15 listopada 2015 w opuszczonym budynku wybuchł pożar. W 2019 roku rozpoczął się jej remont.