Lalka - powieść Bolesława Prusa drukowana w "Kurierze Codziennym" w latach 1887-1889, wydana osobno w 1890 roku.
Akcja powieści rozgrywa się na przestrzeni niecałych dwóch lat 1878 i 1879 r. Jednak czas fabuły jest wiele dłuższy. Inną perspektywę czasową wprowadza bowiem głównie pamiętnik starego subiekta. W rozdziałach tych sięga się do czasów napoleońskich (dzieje ojca Rzeckiego). Wiele mówi się także o roku 1848 r., a więc o czasie Wiosny Ludów.
Znakomita większość wydarzeń rozgrywa się w Warszawie. Miasto ukazane jest bardzo szczegółowo i realistycznie. Jedna z interpretacji Lalki opiera się na utworzeniu mapy tych miejsc Warszawy, w których dzieją się wydarzenia. Padają tam takie ulice, jak: Krakowskie Przedmieście (tam stoi sklep Wokulskiego), Nowy Świat, Aleje Ujazdowskie (przy nich stoi kamienica Łęckich), Dobra i Browarna (Powiśle – miejsce, gdzie mieszka warszawska biedota). Poza tym wspomina się Łazienki i Ogród Saski (miejsce spotkań warstw wyższych) oraz tor wyścigów konnych, budynki na praskim brzegu, itp.
Tytuł powieści ma bezpośrednio odnosić się do historii procesu między baronową a Stawską. Proces ten był bowiem literacką "obróbką" rzeczywistej historii, o której pisały warszawskie gazety. Historia ta stała się pobudką do napisania całej powieści, dlatego też tak należy odczytywać znaczenie tytułu.
Lalka składa się z kilku wątków:
- Wątek miłości Wokulskiego i Izabeli - główny
- Wątek Rzeckiego
- Wątek baronostwa Krzeszowskich
- Wątek Heleny Stawskiej
- Wątek Ochockiego
Adaptacje filmowe[]
Na postawie powieści powstały, pod tym samym tytułem:
- film fabularny z 1968 roku w reż. Wojciecha Hasa
- serial telewizyjny z 1977 roku w reż. Ryszarda Bera
Źródło[]
- Ewa Paczoska, Przeszłość to Dziś, Warszawa 2005
- Kulturalna Polska
Zobacz też[]
- Bohaterowie Lalki
- Warszawa na kartach Lalki
- Warszawa pod zaborami