Mieczysław Fogg, a tak naprawdę Mieczysław Fogiel (ur. 30 maja 1901 w Warszawie, zm. 3 września 1990 tamże) – polski piosenkarz śpiewający barytonem lirycznym, którego kariera artystyczna rozpoczęła się w okresie międzywojennym i trwała przez kilka 10-leci po zakończeniu II wojny światowej. Jego najbardziej znane utwory to: Tango milonga, To ostatnia niedziela, Jesienne róże, Pierwszy siwy włos oraz Mały biały domek.
Biografia[]
Mieczysław Fogiel urodził się w Warszawie 30 maja 1901. Jego matka prowadziła sklep w domu na rogu ulicy Długiej. Ojciec był kolejarzem i chciał, aby syn został inżynierem budującym szlaki kolejowe. Jako chłopiec, Mieczysław śpiewał w chórze w kościele Świętej Anny na Krakowskim Przedmieściu. Tam usłyszał go Ludwik Sempoliński i skierował na naukę śpiewu do profesora Jana Łysakowskiego na Wydziale Wokalistyki Szkoły Muzycznej im. Fryderyka Chopina.
Po maturze i służbie wojskowej Fogg rozpoczął w 1921 roku pracę w Warszawskiej Dyrekcji PKP jako kasjer, gdzie pracował do 1935 roku. Kontynuował kształcenie muzyczne. Kształcił głos pod kierunkiem Eugeniusza Mossakowskiego, Wacława Brzezińskiego, Ignacego Dygasa, Stefana Beliny-Skupiewskiego, Adama Didura i Stanisława Kopfa.
Mieczysław Fogg zadebiutował jako piosenkarz w 1928 roku w Chórze Dana (wtedy pod hiszpańską nazwą Coro Argentino V) na scenie warszawskiego teatrzyku Qui Pro Quo. Ze sceną tą związany był do 1931 roku, potem kolejno z teatrami i rewiami: Banda, Rex, Polonia, Cyrulik Warszawski, Wielka Rewia, Małe Qui Pro Quo i Tip Top. Od 1932 roku Chór Dana koncertował za granicą, m.in. w Niemczech, Estonii, na Łotwie, w ZSRR, Finlandii, Norwegii, Szwecji, Austrii, we Włoszech i w USA, gdzie wystąpił w 31 stanach. Fogg był pierwszym Polakiem, który wystąpił za granicą w telewizji. Dla firmy fonograficznej Odeon nagrywał 30-50 piosenek rocznie. Towarzyszył w koncertach i nagraniach sławnym polskim artystom kabaretowym, m.in. Hance Ordonównie, Adolfowi Dymszy. Fogg ustanowił przedwojenny rekord płytowy: ponad 100 tysięcy sprzedanych egzemplarzy To ostatnia niedziela.
Po odejściu z Chóru Dana zadebiutował jako solista, zwyciężając w ogólnopolskim plebiscycie słuchaczy Polskiego Radia. Występował z własnymi recitalami oraz w programach kabaretowych.
Lata okupacji niemieckiej spędził w Warszawie. Występował (za zgodą władz Podziemnej Polski) w kawiarniach dostępnych polskiej publiczności, m.in. w Swann, U Aktorek, Cafe Bodo i Lucyna. Mieczysław Fogg brał udział w powstaniu warszawskim jako starszy strzelec I Batalionu Szturmowego Odwet. Śpiewając w schronach, szpitalach polowych i na barykadach, dał ponad 100 koncertów, przez co zyskał tytuł barda powstania warszawskiego. Za udział w powstaniu otrzymał wysokie odznaczenie – Krzyż Zasługi z Mieczami oraz Krzyż Walecznych.
Po wojnie Fogg osiadł we wsi Złotokłos koło Tarczyna, lecz już 18 stycznia 1945 roku wrócił do Warszawy. W latach 1945-1946 prowadził przy ulicy Marszałkowskiej 119 własną kawiarnię artystyczną Cafe Fogg i w latach 1946-1951 kierował wytwórnią płyt gramofonowych Fogg Records.
Po wojnie wylansował m.in. piosenki Piosenka o mojej Warszawie oraz W kalendarzu jest taki dzień. Łącznie w repertuarze Mieczysław Fogg miał ponad 3000 piosenek.
Od 1946 roku występował w programach estradowych i z własnymi recitalami, w których towarzyszyły mu m.in. żeńskie zespoły. W 1958 roku zwyciężył po raz drugi w plebiscycie Polskiego Radia na najpopularniejszego piosenkarza roku. Śpiewał na estradzie przez ponad 60 lat, po śmierci Maurice'a Chevaliera w 1972 roku, był najstarszym występującym piosenkarzem świata.
W trwającej ponad 60 lat karierze wystąpił na blisko 16 tysiącach koncertów. Śpiewał w 25 krajach Europy oraz w Brazylii, Izraelu, na Cejlonie, w ośrodkach polonijnych Nowej Zelandii, Australii i wielokrotnie w USA i Kanadzie. Mieczysław Fogg był również kibicem jednego z najstarszych polskich klubów – Cracovii.
Jubileusz 60-lecia urodzin obchodził z programem Z piosenką przez świat. Do końca żywotny i popularny, występował w latach 70. z żeńskim zespołem muzycznym Baby Jagi, który towarzyszył mu w cyklu programów Foggorama z okazji 50-lecia pracy artystycznej. Koncert jubileuszowy z okazji 80-lecia urodzin i 55 lat pracy artystycznej Poletko pana Fogga odbył się 30 maja 1981 roku.
Mieczysław Fogg dał 16 tysięcy koncertów, nagrał kilkanaście płyt o łącznym nakładzie 25 milionów egzemplarzy. Był pierwszym polskim artystą, który po wojnie wyjechał na tournee do Stanów Zjednoczonych. Śpiewał dla Polonii na wszystkich kontynentach.
Nagrania i nagrody[]
Tablica na kamienicy przy ulicy Koszykowej 59
W okresie międzywojennym nagrywał z Chórem Dana i solo dla wytwórni płytowych Odeon, Syrena Record, Syrena-Electro i Parlophone. Po wojnie jego głos uwieczniano na płytach w kraju i za granicą, m.in. w Anglii, USA i Australii. Płyty z jego nagraniami osiągnęły nakład ponad 25 milionów egzemplarzy. Dokonał także licznych nagrań dla archiwum PR. Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień, licznych odznaczeń państwowych i wojskowych. Otrzymał honorowe obywatelstwa, miedzy innymi miasta Chicago. W 1972 roku otrzymał tytuł najpopularniejszego piosenkarza Polski miasta Chicago. Zdobył 8. miejsce w plebiscycie Gazety Wyborczej na warszawiaka XX wieku. Zgromadził setki nagród i wyróżnień, Polskie Nagrania przyznały mu honorową Złotą Płytę za całokształt działalności artystycznej (1970). Wódz indiańskiego szczepu Tuscarora zawarł z nim przymierze krwi, nadając mu imię Śpiewający Biały Orzeł. Otrzymał tytuł i nagrodę Homo Varsoviensis, przyznawaną zasłużonym warszawiakom (1977), nadano mu honorowe obywatelstwa kilku miast. Za uratowanie w czasie wojny całej rodziny Iwo Wesby’ego, szefa orkiestry z kabaretu Qui Pro Quo, rząd Izraela uhonorował go tytułem Sprawiedliwy wśród narodów Świata.
W 1986 roku z okazji 85. urodzin i 60-lecia pracy artystycznej został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Mieczysław Fogg jest pochowany na Cmentarzu Bródnowskim leżącym w dzielnicy Targówek. Dnia 7 października 2010 roku na kamienicy przy ulicy Koszykowej 59 odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową.
Filmografia[]
W okresie międzywojennym wraz z Chórem Dana wystąpił w filmach:
- Parada Warszawy
- Panienka z poste restante
- Dziesięciu z Pawiaka
- Pałac na kółkach
- Straszna noc
- Rok 1914
- Dzieje grzechu
- Ułani, ułani, chłopcy malowani
- Niebezpieczny romans
- Wacuś
- Dodek na froncie
Po wojnie, w jednym z odcinków serialu telewizyjnego Dom, zagrał siebie – gospodarza kawiarni Cafe Fogg.
Fogg jest bohaterem biograficznego filmu Sentymentalny pan oraz wspomnieniowego programu telewizyjnego Na przekór modom, czyli M. Fogg i jego piosenki.
Inne informacje[]
- Pamiętnik Mieczysława Fogga nosi tytuł Od palanta do belcanta (pod redakcją Zbigniewa K. Rogowskiego).
- W 2006 warszawski zespół Cinq G. wydał płytę zawierającą covery piosenek Fogga, utrzymane w stylistyce muzyki reggae pt. Fogg Reggae.