Miejskie Zakłady Autobusowe sp. z o.o. w Warszawie – jeden z kilku operatorów linii autobusowych w Warszawie. Spółka powstała w 1 marca 1994 w wyniku podziału Miejskich Zakładów Komunikacyjnych jako zakład budżetowy miasta stołecznego Warszawa. W 2003 została przekształcona w spółkę prawa handlowego Miejskie Zakłady Autobusowe sp. z o.o.
Historia[]
Miejskie Zakłady Autobusowe poza obsługą linii autobusowych objęły też komunikację trolejbusową wraz z zajezdnią „Piaseczno”. W 1994 roku do MZA przybył pierwszy niskowejściowy autobus marki Neoplan (model N4020, tzw. „Dziadek”). W 1995 roku przybył pierwszy Jelcz M121M przeznaczony do obsługi linii 700, zlikwidowano zajezdnie „Pożarowa” i „Piaseczno”. W 1996 roku MZA zakupiły Jelcza M181MB – był pierwszym niskowejściowym przegubowcem w ówczesnej stolicy. W 1997 roku zaczęły napływać niskowejściowe autobusy marki Jelcz oraz Neoplan. W 1999 roku wprowadzono do eksploatacji pierwsze 3 nowoczesne niskopodłogowe autobusy Solaris Urbino 15. W 2002 do 168 Solarisów dołączyło 100 przegubowców marki MAN, zaś w 2005 roku 80 przegubowych Solarisów z klimatyzacją. W 2008 roku przetarg na dostawę 150 niskopodłogowych przegubowych autobusów wygrała firma Solaris. Pierwsze nowe wozy pojawiły się w zajezdniach 11 września.
W 2010 roku Miejskie Zakłady Autobusowe ogłosiły przetarg na dostawę 70 autobusów przegubowych. Jego zwycięzcą okazał się MAN. Dostawę poszerzono o 42 przegubowce marki Solaris. Ówczesna dostawa zapoczątkowała nowy schemat malowania pojazdów w MZA. MAN-y zostały przydzielone zajezdni Stalowa, zaś wszystkie Solarisy – zajezdni Ostrobramska. Dostawa zakończyła się pod koniec 2010 roku.
W 2011 roku Miejskie Zakłady Autobusowe podpisały umowę na zakup kolejnych 168 autobusów w tym 4 przegubowców o napędzie hybrydowym. Dostarczenie 36 pojazdów klasy maxi i 112 przegubowców przypadło Solarisowi, a 20 pojazdów klasy midi Solbusowi. Pierwsze z nich zaprezentowano 17 listopada 2011 roku na pl. Bankowym. Autobusy rozdzielono pomiędzy zajezdnie Redutową, Ostrobramską i Woronicza. Ostatnie pojazdy przybyły na początku stycznia 2012 roku.
W 2012 roku Miejskie Zakłady Autobusowe ogłosiły przetarg na 105 fabrycznie nowych autobusów. Zwycięzcami tego przetargu został Solaris, Solbus oraz debiutujący w Warszawie Mercedes-Benz. Solaris dostarczył 20 autobusów klasy midi, Solbus 25 pojazdów klasy maxi, a Mercedes-Benz 60 przegubowców. Solarisy i Mercedesy zostały przydzielone zajezdni Kleszczowa, Solbusy zajezdni Woronicza. Dostawy rozpoczęły się jesienią 2012 roku.
W 2013 roku Miejskie Zakłady Autobusowe ogłosiły przetarg na 36 autobusów, w tym 20 autobusów klasy midi oraz 16 przegubowców. Zwycięzcami tego przetargu zostali Solaris oraz Solbus. Solbus dostarczył pojazdy klasy MIDI, które podzielono pomiędzy zajezdnię Stalową oraz Woronicza, zaś Solaris dostarczył przegubowce, które przydzielono zajezdni Stalowa. W tym samym roku MZA ogłosiły jeszcze dwa przetargi. Pierwszy dotyczył dostawy 47 autobusów przegubowych, drugi dostawy 35 autobusów przegubowych napędzanych gazem ziemnym. Zarówno w pierwszym jak i drugim przetargu wygrała firma Solbus. Natomiast 20 listopada z eksploatacji wycofano wszystkie autobusy marki Ikarus, Jelcze 120MM/1 oraz Jelcze M181M, był to również ostatni dzień funkcjonowania zajezdni Redutowa przed planowaną modernizacją.
W 2014 roku MZA rozpisały dwa przetargi na dostawy autobusów. Pierwszy rozpisano w lutym. Dotyczył on dostawy dziesięciu 12-metrowych autobusów elektrycznych, które docelowo miały garażować w zajezdni Woronicza – wybrano pojazdy chińskiej firmy BYD, jednak Solaris złożył odwołanie, które zostało uznane przez Krajową Izbę Odwoławczą. Umowę na dostarczenie tych pojazdów podpisano dopiero w grudniu. Dostawy rozpoczęły się w połowie 2015 roku. Drugi przetarg rozpisany w maju dotyczył zakupu 25 autobusów przegubowych, którego zwycięzcą ponownie okazał się Solaris. Dostawa rozpoczęła się na początku grudnia. Wszystkie pojazdy przydzielono zajezdni Stalowa. Są to pierwsze tego typu pojazdy wyposażone w silniki z normą spalin Euro 6. W okresie od stycznia do kwietnia 2014 roku do Warszawy docierały dostawy 47 przegubowych autobusów Solbus SM18 z Solca Kujawskiego, komplet przegubowych Solbusów stacjonował na zajezdni Kleszczowa. Miejskie Zakłady Autobusowe ogłosiły również, że już 90% ich autobusów wyposażonych jest w automaty biletowe.
W styczniu 2015 roku MZA rozpisało przetarg na dostawę 80 autobusów, z czego 20 to autobusy 12-metrowe, a pozostałe 60 to 18-metrowe przegubowce – cały przetarg wygrała firma Solaris, a umowę podpisano w maju. W tym roku wycofano z eksploatacji liniowej ostatnie autobusy marki Neoplan, przy czym jeden z nich (nr boczny 6960) zachowano jako zabytek. W końcowym okresie stycznia do stolicy zaczęły przybywać autobusy przegubowe Solbus SM18 LNG – pierwsze pojazdy we flocie MZA, które są napędzane gazem. Dostawy zakończyły się w lutym. Wszystkie gazowe Solbusy (35 sztuk) trafiły na zajezdnię Ostrobramska. W połowie czerwca do Warszawy zaczęły przybywać pierwsze Solarisy Urbino 12 electric.
W czerwcu 2016 roku MZA ogłosiły przetarg na dostawę 10 autobusów elektrycznych o długości 12 m każdy. Wśród wymagań było wyposażenie autobusów w pantografy umożliwiające doładowywanie baterii na trasie podczas postoju pod punktem zasilania, oprócz gniazd umożliwiających przewodowe ładowanie na terenie zajezdni. Wynik przetargu został ogłoszony 21 września – zwycięzcą zostało konsorcjum Ursus. Wynik przetargu został oprotestowany przez drugiego z uczestników przetargu, Krajowa Izba Odwoławcza rozpatrzyła protest i 17 października odrzuciła protest, co dało zielone światło dla podpisania kontraktu, dostawca miał 245 dni (ok. 8 miesięcy) na realizację kontraktu. MZA zamierzały również ustawić na ulicach Warszawy 19 punktów zasilania (pierwszy stanął na pętli Spartańska, gdzie swój kraniec miała linia 222, obsługiwana przez autobusy elektryczne) oraz wyposażyć w kompatybilne pantografy pozostałe posiadane elektrobusy.
W październiku 2018 MZA ogłosiły przetarg na 130 elektrobusów. W drugim terminie jako jedyny swoją ofertę ogłosił Solaris. 22 lipca 2019 roku prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski podpisał umowę z Solaris Bus & Coach S.A, który zobowiązał się dostarczyć 130 przegubowych autobusów elektrycznych. Koszt tej umowy wyniósł 431 milionów 730 tysięcy zł brutto, z czego 180 milionów zł to dofinansowanie unijne z programu Infrastruktura i Środowisko.[1] Pierwszy ze 130 elektryków trafił do Warszawy w 17 stycznia 2020 roku.[2] 1 marca 2020 roku autobus o numerze taborowym 5870 zadebiutował na linii 503. Elektryczne przegubowce zostały rozlokowane na trzech zajezdniach: R-1 Woronicza (30 sztuk), R-3 Ostrobramska (50 sztuk) oraz R-4 Stalowa (50 sztuk).
W 2021 roku swój debiut miały przegubowe Solarisy Urbino 18 CNG oraz solowe Solarisy Urbino 12 CNG.
We wrześniu 2020 roku MZA podpisały umowę z sanockim Autosanem na dostawę 90 autobusów przegubowych zasilanych skroplonym gazem ziemnym LNG. Ich produkcja odbywała się na licencji firmy Solbus, odpowiedzialnej m.in. za dostarczenie do Warszawy serii Solbus Solcity 18 LNG. Debiut pierwszych autobusów (o numerach tab. 7800-7803) odbył się 11 lipca 2022 roku odpowiednio na liniach: 502, 188, 521 i 525.
Dnia 31 lipca 2023 zakończono eksploatację Solarisów Urbino 18 z 2007 roku. Dzięki temu tabor spółki składa się już wyłącznie z autobusów wyposażonych w klimatyzację przestrzeni pasażerskiej.
W 2024 MZA zakupiły 29 autobusów Scania CityWide 12 LF CNG, eksploatowanych wcześniej przez ajenta Michalczewski. Są to pierwsze autobusy tej marki u miejskiego przewoźnika.
Tabor[]
Podsumowując, obecnie tabor MZA składa się z:
- MAN
- MAN NG363 Lion's City G – 70 sztuk
- MAN Lion's City CNG – 50 sztuk
- MAN Lion's City G CNG – 60 sztuk
- Mercedes
- Mercedes Conecto – 35 sztuk
- Mercedes Conecto G – 105 sztuk
- Solaris
- Solaris Urbino 10 – 35 sztuk
- Solaris Urbino 12 – 111 sztuk
- Solaris Urbino 12 electric – 20 sztuk
- Solaris Urbino 12 CNG – 40 sztuk
- Solaris Urbino 18 – 402 sztuki
- Solaris Urbino 18 electric – 131 sztuk
- Solaris Urbino 18 hybrid – 4 sztuki
- Solaris Urbino 18 CNG - 60 sztuk
- Solbus
- Solbus Solcity 10 – 40 sztuk
- Solbus Solcity 12 – 24 sztuki
- Solbus Solcity 18 – 45 sztuk
- Solbus Solcity 18 LNG – 35 sztuk
- Ursus
- Ursus CS12LFE – 10 sztuk
- Autosan
- Autosan Sancity 18LF LNG – 91 sztuk
- Scania
- Scania CityWide 12 LF CNG – 29 sztuk
Zajezdnie[]
- Woronicza – działa od 1963
- Ostrobramska – działa od 1969
- Kleszczowa – działa od 1973
- Stalowa – działa od 1985
- Chełmska – działała w latach 1960-2006
- Inflancka – działała w latach 1951-2003
- Pożarowa – działała w latach 1972-1995
- Piaseczno – działała w latach 1983-1995 i 2000-2002
- Redutowa – działała w latach 1964-2013 (przeznaczona do przebudowy)