Most Zygmunta Augusta
Most Zygmunta Augusta (Most Jagielloński) – funkcjonująca w latach 1573-1603 drewniana przeprawa przez Wisłę. Pierwszy stały most wzniesiony w Warszawie.
Budowę pierwszego stałego mostu w mieście rozpoczęto w 1568 roku z inicjatywy króla Zygmunta II Augusta. Decyzję o budowie przeprawy podjęto ze względu na szybki rozwój Warszawy, częste pobyty króla (miasto nie było wówczas jeszcze stolicą Polski) oraz fakt, że miała ona stać się miejscem wspólnych sejmów Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego po zawarciu Unii Lubelskiej.
Pierwszy pal wbito w dno rzeki 25 czerwca 1568 roku. Obiekt wznoszono według projektu Erazma z Zakroczymia, nadzór na budową sprawował Zygmunt Wolski, a za finanse odpowiadał sekretarz królewski, ksiądz Kasper Sadłocha. Po śmierci króla w 1572 roku budową mostu zajęła się Anna Jagiellonka, przeznaczając na ten cel również własne środki. Budowę mostu zakończono w 1573 roku, a w związku z tym wydarzeniem prowadzącej do niego ulicy nadano nazwę Mostowa.
Most zbudowano z drewna dębowego i sosnowego. Stał na wylocie ulicy Mostowej. Był najdłuższą przeprawą ówczesnej Europy, miał 500 m długości, 6 metrów szerokości, składał się z 22 przęseł o rozpiętości od 22 do 24 metrów i stał na 15 podporach. Kratowa konstrukcja była zawieszona 4 m nad nurtem rzeki i uniemożliwiała przepłynięcie pod nią statków, dlatego też cztery przęsła od strony Pragi były wsparte na pływających łyżwach, umożliwiających ich odchylenie i przepłynięcie statków. W celu zabezpieczenia mostu przed pożarem, od strony ulicy Mostowej wzniesiono w 1582 roku murowaną basztę – Bramę Mostową. Pobierano opłaty za przeprawę, a porządku strzegła specjalna milicja. Zabezpieczenie przed krą stanowiły okute blachą izbice skierowane w górę rzeki. Budowa mostu pochłonęła 100 tysięcy florenów.
Most istniał przez 30 lat, zaniedbany, zawalił się w 1603 roku pod naporem wiosennej kry.
Ciekawostki[]
- Jeszcze przed swoją śmiercią po niewykończonym moście przeszedł inicjator jego budowy, król Zygmunt II August. Miało to miejsce w 1572 roku.
- Jan Kochanowski napisał o moście Zygmunta Augusta fraszkę pt. Na most warszawski.
Linki zewnętrzne[]
| Mosty na Wiśle |
| Istniejące: Skłodowskiej-Curie • Grota-Roweckiego • Gdański • Śląsko-Dąbrowski • Świętokrzyski • Średnicowy • Poniatowskiego • Łazienkowski • Siekierkowski • Anny Jagiellonki |
| Historyczne: Zygmunta Augusta • Ponińskiego • Beselera • Kierbedzia • Przy Cytadeli • Wysokowodny • Syreny |
| Projektowane: Krasińskiego • Śródmiejskie • Na Zaporze |