.JPG){kind=link}
Muranów wzdłuż ulicy Andersa
Muranów – osiedle w Śródmieściu i na Woli obejmujące mniej więcej obszar ograniczony ulicami Okopową, Słomińskiego, Bonifraterską, Miodową i aleją "Solidarności. W podziale według MSI wyróżnia się obszary Muranów w Śródmieściu oraz Nowolipki na Woli.
Historia[]
Muranów: Ulica Dzika około 1900 roku
Osiedle Muranów II, widok na podwórko "Okrąglak" (Skwer Tekli Bądarzewskiej)
Skrzyżowanie Karmelickiej z Anielewicza
- Zobacz więcej w artykule: Historia Muranowa.
W najdawniejszych czasach teren Muranowa, poprzecinany drogami narolnymi Starej i Nowej Warszawy, był użytkowany przez rolnictwo, choć sporą część jego obszar zajmowały wody, m.in. rzeka Bełcząca czy stawy w rejonie ulicy Stawki. Po wybudowaniu w latach 1621–1624 Wałów Zygmuntowskich obszar ten znalazł się poza nimi. Wówczas, w XVII wieku zaczęły kształtować się tutaj jurydyki Wielądka, Parysowska, Świętojerska, Nowolipie i Leszno, a w 1686 roku w rejonie jurydyki Parysowska Józef Szymon Bellotti wzniósł dla siebie pałac Murano. Jego nazwa wywodziła się od tego, że Józef Szymon Bellotti pochodził z tej właśnie weneckiej wyspy. Od nazwy pałacu wzięła się także znana do dzisiaj nazwa osiedla – Muranów.
Z czasem pojawiały się nowe zabudowania, wytyczono nowe ulice (m.in. Gęsią, Stawki czy Leszno) oraz place (m.in. Muranowski czy Parysowski). Jedną z ważniejszych inwestycji XVIII-wiecznego Muranowa było wybudowanie z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego Koszar Wołyńskich u zbiegu Gęsiej z Dzikiej. W 1770 Muranów został ogrodzony Okopami Lubomirskiego. W XIX wieku Muranów silnie zabudowywał się, zaczął się także napływ ludności żydowskiej, dzięki czemu w okresie międzywojennym dzielnica była zdominowana przez ludność pochodzenia żydowskiego.
W październiku 1940 roku, ze względu właśnie na duży udział Żydów, na terenie Muranowa utworzono getto, do którego likwidacji przystąpiono w 1942 roku, systematycznie wywożąc ludność z Umschlagplatzu do Treblinki. Kiedy w 1943 roku planowano całkowicie zlikwidować getto, 19 kwietnia wybuchło powstanie. Dowodzone przez Mordechaja Anielewicza było ostatnią szansą dla Żydów, by umrzeć z godnością, i zakończyło się klęską 16 maja 1943 roku. Po zakończeniu walk dzielnicę zrównano całkowicie z ziemią, a dzieła zniszczenia dopełniło powstanie warszawskie. Z przedwojennej zabudowy na Muranowie przetrwało jedynie kilka budynków.
Po wojnie, ze względu na ogrom zniszczeń, zdecydowano o nieodbudowywaniu dzielnicy w przedwojennym kształcie. Z Muranowa trzeba wywieźć wówczas około 3 mln metrów sześciennych, gruzów, dlatego też pod koniec lat 40. XX wieku rozpoczęto budowę nowego, socrealistycznego osiedla Muranów, wzniesionego całkowicie na gruzach getta. Wznoszone etapami, ostatnie bloki wybudowano w latach 60. XX wieku. Całość poprzedzielano nowymi arteriami: al. Nowotki, ul. Marchlewskiego i ul. Anielewicza. Nową zabudowę dopełniło Osiedle Inflancka w rejonie Dzikiej i Inflanckiej. Współcześnie nową zabudową dopełniany jest rejon Stawek, Andersa, Słomińskiego i Pokornej.
Najważniejsze obiekty[]
- Pałac Krasińskich i Ogród Krasińskich
- Arsenał
- Kościół św. Augustyna
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
- Pałac Mostowskich, Komenda Stołeczna Policji i Muzeum Policji (planowane)
- Pawiak
- Pałacyk Bogusławskiego
- Pomnik Bohaterów Getta
- Pomnik Willy'ego Brandta
- Muzeum Historii Żydów Polskich
- Osiedle Muranów II
- Kino Muranów