|
| nr w rej. |
| 70 |
|
|
| nr w rej. |
| 891 |
Pałacyk Ulrychów
Drewniany budynek przy ul. Górczewskiej
Zabudowania szklarniowe
Ogrody Ulrychów (albo Ogrody Ulrichów, dziś Park Ulricha) – ogólnodostępny park, dawniej zakład ogrodniczy, zlokalizowany przy ul. Górczewskiej na Ulrychowie w dzielnicy Wola, przed centrum handlowym Wola Park.
Gospodarstwo ogrodnicze rodziny Ulrychów, ogrodników Ogrodu Saskiego, zostało założone w 1805 roku przez Jana Bogumiła Ulricha w rejonie ulic Ceglanej (dziś Pereca) oraz Ciepłej. Był to teren wówczas dosyć bezludny, jednak wraz z rozwojem miasta okolica była coraz gęściej zabudowywana kamienicami oraz zakładami przemysłowymi, wobec czego Ulrychowie zaczęli coraz poważniej myśleć o przeniesieniu zakładu na dalsze przedmieścia. Zadecydował o tym Jan Krystian Ulrich, który w 1876 roku zakupił ziemię we wschodniej części wsi Górce i zainicjował przenosiny w rejon ówczesnej drogi do Górc (dziś ul. Górczewska). Część zabudowań dotrwała jednak przy ul. Ceglanej (nr 11) do końca okresu międzywojennego.
Na nowym terenie wybudowano wzorcowy zakład ogrodniczy, powstały nowe szklarnie, szkółki ogrodnicze oraz ogród pokazowy w stylu angielskim (ukształtowany ostatecznie w 1905 roku), w którym hodowano rozmaite gatunki drzew i roślin, często egzotycznych i nieznanych w Warszawie. Należały do nich takie gatunki drzew jak buk szkarłatny, klon czerwony, dąb piramidalny czy brzoza zwisająca. Dnia 7 maja 1887 roku zabudowania zostały znacznie uszkodzone w wyniku porywistej burzy, która uszkodziła szklarnie i inspekty – straty obliczono na 100 000 rubli. W 1934 zakład w całości przeniósł się na Ulrychów, a w 1936 roku przyzakładowy park zmodernizowano. Zabudowania zakładu raczej nie ucierpiały podczas II wojny światowej, w 1944 roku powstańcy ukryli tu swoje zapasy broni, których jednak nie udało się odzyskać, ponieważ zakład zajęły wojska niemieckie – pancerna dywizja Luftwaffe „Hermann Göring”. W 1951 roku teren ogrodów znalazł się w granicach Warszawy.
W 1958 roku, po śmierci ostatniej właścicielki, Krystyny Machlejdowej, gospodarstwo znacjonalizowano. Zakład coraz bardziej popadał w ruinę, choć w 1976 roku przyzakładowy park wpisano do rejestru zabytków (nr 891). Zmiany na lepsze przyniósł dopiero 2000 rok. Wówczas na rozległym terenie dawnych ogrodów wzniesiono centrum handlowe Wola Park, które zrewaloryzowało część dawnych zabudowań i ogrodów w latach 2000-2003. Odnowiono zabudowania szklarniowe, pałacyk z początku XX wieku, drewniany budynek przyuliczny z końca XIX wieku oraz park Ulricha, udostępniony zwiedzającym. Odnowiono także pomnik Krystiana Ulricha, ustawiony ponownie na terenie parku. Całość zachowanych i odtworzonych obiektów w 2001 roku wpisano do rejestru zabytków (nr 70).
Od nazwy gospodarstwa wzięła się nazwa okolicznych terenów, Ulrychów, za pośrednictwem której wzięła swoją nazwę ulica Ulrychowska.