Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Advertisement
Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy osiedla. Zobacz też: Okęcie (strona ujednoznaczniająca).

Okęcie – dawna wieś, obecnie osiedle i obszar MSI w dzielnicy Włochy, który oprócz historycznej lokalizacji w rejonie ul. 17 Stycznia, al. Krakowskiej i ul. Cyprysowej obejmuje także Lotnisko Okęcie, Raków, Zbarż oraz część Gorzkiewek.

Fort-vi-okecie (2)

Fort VI Okęcie

Instytut Lotnictwa i EDC Polska Aleja Krakowska

Instytut Lotnictwa

Terminal 2 pasazer

Lotnisko Okęcie

P+R Aleja Krakowska

Pętla tramwajowa i autobusowa oraz parking Parkuj i Jedź w al. Krakowskiej

Luzyce

Skwer Bazy Lotniczej Łużyce

Al

Miejsce pamięci w al. Krakowskiej

Osada istniała w tym miejscu już w czasach średniowiecznych, należała do parafii służewskiej oraz posiadłości rakowskiej, należała do rodzin pieczętujących się herbem Wierzbowa (znanego także jako Radwan), a ze względu na położenie o kącie posiadłości uzyskała nazwę Okątny, która wyewoluowała w Okęcie. W XVI wieku właścicielami dóbr była rodzina Okęckich (potomkowie rodu Wierzbowców), którzy nazwisko przyjęli od nazwy miejscowości. Od 1652 roku osada należała do proboszcza drohickiego Pawła Petrykowskiego, zaś pod koniec XVIII wieku do adiutanta królewskiego, gen. Arnolda Byszewskiego – w jego dobrach znajdowały się również Załuski, Opacz Wielka i część Rakowa. Działała tutaj karczma oraz młyn.

W 1789 roku Okęcie liczyło 26 gospodarstw, znajdowało się wówczas w rejonie obecnego zakola ul. 17 Stycznia. W XIX wieku wieku przez teren Okęcia wybudowano nową szosę krakowską, zaś osada stała się częścią majątku Łabęckich, obejmującego też Raków i Marcinkówkę – zabudowania folwarku znajdowały się przy obecnej ul. 17 Stycznia, gdzie w 1856 roku dla ówczesnych właścicieli powstał dwór według projektu Bolesława Orłowskiego, w jego sąsiedztwie płynął wówczas potok Sadurka, zasilający okoliczne stawy. W 1877 roku mieszkały tutaj 83 osoby (zajmujące się głównie rolnictwem), a dobra zajmowały powierzchnię 1186 mórg. W latach 80. XIX wieku w sąsiedztwie Okęcia (de facto na zachód od ówczesnego Rakowa, który wchodził wtedy w skład dóbr okęckich) powstał rosyjski fort VI.

W latach 20. XX wieku Okęcie znalazło się blisko rozszerzonych w 1916 roku Warszawy, ale wchodziło wówczas w skład gminy Skorosze – obszarem tym zainteresowało się miasto z przeznaczeniem na umiejscowienie tutaj lotniska. W 1921 roku podjęto budowę zakładów lotniczych, do których w 1923 roku wzdłuż szosy krakowskiej do pętli Okęcie-PZL doprowadzono linią tramwajową, zaś w 1925 roku Rada Miasta zadecydowała o wykupieniu części gruntów w rejonie Okęcia, by w 1926 roku rozpocząć tutaj budowę lotniska. Początkowo miało być to lotnisko wojskowe, jednak w latach 1933-1934 roku uruchomiono także tymczasowo lotnisko cywilne (miało działać do uruchomienia Lotniska Gocław). Pole startowe zajęło obszar przeszło 285 hektarów, wybudowano terminal pasażerski oraz szeroką arterię dojazdową – al. Żwirki i Wigury. Wokół pasa startowego powstały hangary oraz budynki zaplecza, dając zaczątek rozwijającemu się silnie na Okęciu i Paluchu przemysłowi lotniczemu – w 1927 roku uruchomiono wreszcie wytwórnię silników Skoda, a w 1935 roku wybudowano na Paluchu wytwórnię płatowców PZL. Wokół nich rozwinęły się kolejne zakłady, a rosnące zatrudnienie dało impuls do rozbudowy okolicznych osad, w tym Okęcia, które zaczęło rozwijać się w sąsiedztwie szosy krakowskiej – w rejonie obecnej ul. Krakowiaków i ul. Cyprysowej (a więc sporo na zachód od dotychczasowego położenia osady). Rozpoczęto budowę linii kolei radomskiej. W 1934 roku przy ówczesnej ul. Bukszpanowej powstał drewniany kościółek, a w 1939 Okęcie stało się siedzibą gminy z urzędem przy al. Krakowskiej 45. Na terenie osiedla (przy obecnej ul. Lipowczana) działał również zakład wychowawczy dla dziewcząt upadłych.

Bomby spadły na Okęcie 1 września, a Niemcy zajęli osadę już 8 września 1939 roku, stąd też dokonywali wypadów na broniące się polskie linie w rejonie Rakowca oraz ul. Opaczewskiej – następnie 28 września 1939 roku w znajdujących się tutaj zakładach Skoda-PZL doszło do podpisania kapitulacji Warszawy, sygnowanej przez gen. Tadeusza Kutrzebę oraz gen. Johannesa Blaskowitza. W trakcie okupacji na Okęciu działały niemieckie lotnicze zakłady naprawcze, podziemie zorganizowało zaś konspiracyjny 7 pułk AK „Garłuch” (1939więcej) oraz Warszawską Bazę Lotniczą "Łużyce" (1941więcej). Podjęły one akcja w ramach powstania warszawskiego, jednak bez sukcesów – dodatkowo hitlerowcy odkryli kwaterę akowców w domu przy al. Krakowskiej 175 i zamordowali przeszło 50 osób. Nie powiódł się także szturm na lotnisko, a Okęcie zostało przez Niemców spacyfikowane. Okęcie uległo podczas II wojny światowej, szczególnie w jej ostatniej fazie – zniszczono wtedy liczne kamienice i domy, tory tramwajowe, pasy startowe, budynek portu lotniczego oraz hangary.

Zaraz po wojnie na terenie Okęcia znajdował się obóz jeniecki dla Niemców. W maju 1951 roku gmina Okęcie, wraz z miastem Włochy, została włączona w granice Warszawy (dzielnica Ochota), jednak dalszy rozwój osiedla znacznie ograniczało wciąż rozbudowujące się (aż do dzisiaj) Lotnisko Okęcie – zmusiło ono osiedle do skupienia się na niewielkiej przestrzeni wzdłuż al. Krakowskiej oraz jej przecznic – ul. Mineralnej, ul. Leonidasa czy ul. Hynka. Dla powracających pracowników przemysłu lotniczego wybudowano osiedle Okęcie-Lotnisko w rejonie ul. Żwirki i Wigury i ul. 17 Stycznia oraz osiedle Okęcie II w rejonie ul. Flisa, potem zaś nowe osiedla budowano głównie w rejonie historycznego Rakowa – tam wybudowano osiedle Jadwisin. W latach 70. XX wieku na Okęciu działała giełda samochodowa (przeniesiona z ul. Dzikiej), w 1980 w rejonie fortu VI doszło do katastrofy lotniczej, zaś w 1994 roku Okęcie weszło w skład dzielnicy Włochy.

Obecnie na Okęciu znajdują się takie obiekty jako Lotnisko Chopina, Instytut Lotnictwa, Kraniec Okęcie, Fort Okęcie oraz Fort Zbarż.

Linki zewnętrzne[]


Advertisement