Zabudowa jednorodzinna Palucha (ul. Na Skraju)
Paluch – osiedle i obszar MSI w dzielnicy Włochy. Ma charakter rolniczy, z rozległymi ogródkami działkowymi i dominującą zabudową jednorodzinną. Graniczy z osiedlami Gorzkiewki, Okęcie, Załuski oraz wsią Rybie, znane jest ze Schroniska dla Bezdomnych Zwierząt „Na Paluchu”, na jego terenie znajduje się około połowa terenów lotniska Chopina. Miejski System Informacji zalicza do Palucha część historycznych Gorzkiewek.
Historia[]
Folwark Paluch na mapie z 1932 roku
Obszar obecnego Palucha wchodził dawniej w skład wsi Okęcie. W 1652 roku zakupił ją proboszcz drohicki i archidiakon pułtuski Paweł Petrykowski, zakładając folwark Paluchy. W XVIII wieku Paluchy weszły w skład majątku gen. Arnolda Byszewskiego. Obszar ten posiadał niewiele zabudowy, znajdującej się przy ulicy łączącej Rybie i Gorzkiewki i był zdominowany przez tereny rolne i leśne. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego z 1886 roku wskazuje, że folwark znajdował się wówczas w gminie Wilanów i parafii Służew, miał 49 mieszkańców oraz powierzchnię 579 mórg (ok. 320 hektarów), a w 1827 roku znajdował się tu jeden dom i było tu 17 mieszkańców[1].
Zbombardowana wytwórnia płatowców, 1940
Dnia 22 stycznia 1925 roku Rada Miejska Warszawy wykupiła Paluch pod budowę lotniska i obiektów sportowych. Powstałe w latach 30. lotnisko Okęcie zajęło dużą część dotychczasowego folwarku, wymazując nawet nazwę Paluch (Paluchy) z części map. W 1936 roku przeniesiono tu na północ od dotychczasowych zabudowań budynki PZL oraz stworzono wytwórnię płatowców zatrudniającą 3 000 ludzi. Również w latach 30. XX wieku powstało tu osiedle dla pracowników zakładów lotniczych i lotniska. Budynki zakładów lotniczych oraz osiedle zostały zniszczone w czasie wojny, przede wszystkim po bombardowaniu w 1939 roku.
Paluch włączono w 1951 roku, jako część gminy Okęcie, w granice Warszawy. Znajdował się on wówczas między Gorzkiewkami i Załuskami oraz wsiami Jaworowa i Rybie. Po wojnie rozebrano pozostałości fabryki, a jej teren przejęło wojsko. W 1953 roku uruchomiono przez ul. Żwirki i Wigury połączenie autobusowe - linię 124, która jako jedyna obsługuje osiedle do dziś. Na początku lat 60. Paluch utracił połączenie z Gorzkiewkami i ul. Żwirki i Wigury w związku z likwidacją jej odcinka na południe od Zbarża przy budowie nowego pasa startowego lotniska - od tej pory jedyne połączenie osiedla z resztą miasta wiodło przez ul. Na Skraju i al. Krakowską.
Centrum Zarządzania Ruchem Lotniczym
W 1967 roku najpewniej powstał tu Polowy Węzeł Łączności należący do Centralnego Węzła Łączności Sił Powietrznych i Centrum Automatyzacji Sił Powietrznych (ob. Centrum Wsparcia Teleinformatycznego Sił Powietrznych), tzw. Jednostka na Paluchu. W 1975 roku uruchomiono tu Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt „Na Paluchu”, przeniesione z Pola Mokotowskiego. Później zlokalizowano tu przy ul. Wieżowej, w miejscu dawnych zakładów produkcji płatowców, siedzibę Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej wraz z Centrum Zarządzania Ruchem Lotniczym.
Co najmniej w latach 1987-1995 mieścił się tutaj Batalion Technicznego Utrzymania Nieruchomości JW 3258, pełniący rolę zabezpieczającą lotnisko[2]. Teren dawnej jednostki wojskowej jest wykorzystywany obecnie przez firmę recyklingową na sortownię.
W 2011 roku tereny Palucha przecięła Południowa Obwodnica Warszawy.
Przypisy
Linki zewnętrzne[]
| Obszary Włoch wg Miejskiego Systemu Informacji |
|
Nowe Włochy • Okęcie • Opacz Wielka • Paluch • Raków • Salomea • Stare Włochy • Załuski |