14

Ten artykuł dotyczy linii tramwajowej 14. Zobacz też: 14-bis.

UWAGA! LINIA ZAWIESZONA!
Kursowanie linii wstrzymane jest do odwołania.
Powód to budowa linii tramwajowej do Wilanowa^[1].

14	Czas jazdy (min): min – max 30 – 31
Częstotliwość: (szczyt – poza – dni wolne) co 10 – 15 – 15 minut

Historia[]

Linia "14" została po raz pierwszy uruchomiona 29 sierpnia 1908 roku śladem czerwono-żółtej linii tramwaju konnego i połączyła Plac Muranowski przez Nalewki, Bielańską, Senatorską, pl. Bankowy, pl. Żelaznej Bramy, pl. Grzybowski, Bagno, Marszałkowską, Aleje Jerozolimskie i Aleje Ujazdowskie z Placem Unii Lubelskiej. Bez zmian kursowała do momentu likwidacji w 1915 roku. Na takie samej trasie przywrócono jej kursowanie w 1918 roku, ale tylko na kilka miesięcy, ponownie uruchomiono ją w 1920 roku, ale również kursowała tylko kilka miesięcy. Jej kursowanie zawieszono w związku ze zbliżającą się do Warszawy armią radziecką, a odzyskane wagony służyły do przewożenia rannych.

Na nowej trasie "czternastka" pojawiła się 1 kwietnia 1921 roku na trasie spod Dworca Gdańskiego przez Sierakowską do Nalewek, dalej dawną trasą z korektą przez ul. Królewską zamiast przez ul. Bagno w kierunku Placu Unii Lubelskiej. Na zimę skrócono ją do trasy z 1908 roku, jednak od 1922 roku wróciła na stałe na nową marszrutę z Dworca Gdańskiego. W 1928 roku została przedłużona wzdłuż ul. Krajewskiego i ul. Mickiewicza na Plac Wilsona, a wzdłuż Słowackiego, Potockiej i Marii Kazimiery w 1934 roku na Marymont. W 1935 roku przeszła dwie zmiany, w wyniku których jej trasa na Żoliborzu i w Śródmieściu została uproszczona, a w 1937 roku skierowano ją na nowo otwarty wiadukt żoliborski. W 1938 i 1939 roku po raz kolejny uproszczono jej trasę kierując linię przez Bonifraterską i Krakowskie Przedmieście, jednocześnie wydłużając jej bieg na południe, do pętli Wierzbno.

Po kampanii wrześniowej linia "14" powróciła jeszcze w 1939 roku na trasie z Potockiej na Plac Krasińskich, po czym była kolejno wydłużana na Plac Teatralny, potem na Plac Żelaznej Bramy, by od 15 czerwca 1941 roku kursować na Czyste. Trzy miesiące później wydłużono ją także na Marymont. Potem bez większych zmian dotrwała do 1944 roku, kiedy to w związku z wybuchem powstania warszawskiego wstrzymano kursowanie wszelkiej komunikacji w Warszawie.

Po wojnie "czternastkę" uruchomiono ponownie 22 stycznia 1946 roku na trasie z Placu Zbawiciela przez Marszałkowską, Puławską i Rakowiecką na Kielecką. Po zakończeniu przekuwania torów na ul. Nowowiejskiej wydłużono ją w 1947 roku od pl. Zbawiciela najpierw na Plac Narutowicza, a potem na Opaczewską – tak kursowała do 1956 roku, kiedy to oddano do użytku nowe torowiska na al. Niepodległości i tamtędy skierowano tramwaje linii "14", by od ul. Nowowiejskiej przez Rakowiecką i Puławską dotarły na Wilanowską. Później, w 1959 roku, kraniec zachodni przeniesiono na nową pętlę Banacha.

Duża zmiana na trasie "14" miała miejsce 1 września 1967 roku, kiedy to od ul. Nowowiejskiej linia pojechała do ul. Marszałkowskiej i stamtąd przez Goworka, Gagarina, Czerniakowską, Powsińską i Wiertniczą, nowo wybudowaną trasą tramwajową do Wilanowa. Tę trasę skorygowano w 1968 roku poprzez wydłużenie jej na Okęcie. W 1973 roku rozpoczęto jednak likwidację linii tramwajowej do Wilanowa, wobec czego początkowo skrócono jej bieg do Sadyby, a 11 listopada 1973 roku całkowicie zlikwidowano.

Linia "14" pojawiła się ponownie 30 grudnia 1973 roku na trasie z Okęcia przez al. Krakowską, Grójecką, Filtrową, Nowowiejską, Marszałkowską i Puławską do pętli Wilanowska, a trasę tę w 1985 roku przedłużono ją Wyścigi. Potem linia zaczęła tracić na popularności, zaczęła kursować jedynie w dni powszednie i soboty pracujące aż do likwidacji linii 1 sierpnia 1992 roku.

O powrocie "czternastki" zadecydowano w 2008 roku, uruchomiona została 9 lutego na zmienionej trasie z Banacha przez Grójecką, Nowowiejską, Marszałkowską, Puławską, Woronicza i Marynarską na Służewiec, z czasem skierowano ją jednak na pętlę Metro Wilanowska^[2]. Od 28 sierpnia 2022 roku linia jest zawieszona.