Wejście do Lasu Kabackiego od strony ul. Nowoursynowskiej
Przedpola Lasu Kabackiego na Kabatach
Polanka w Lesie Kabackim
.jpg){kind=link}
Tablica informacyjna
Wejście do Lasu Kabackiego od strony ul. Moczydłowskiej
Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego – największy kompleks leśny w Warszawie i największy rezerwat przyrody w województwie mazowieckim[1], położony w dzielnicach Ursynów (895,43 ha) i Wilanów (8,17 ha)[2]. Jest obszarem wydzielonym w ramach Miejskiego Systemu Informacji.
Historia[]
Podział powierzchniowy Lasu Kabackiego został zaprojektowany w 1896 przez Wiktora Stephana, nadleśnego tego obszaru. Wprowadzony podział obowiązuje do dziś.
Las jest własnością miasta od 1938. Został odkupiony przez prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego od rodziny Branickich. Nabycie podwarszawskiego wówczas terenu pozwoliło uchronić go przed jego parcelacją na cele budowlane[3]. Kwota transakcji wyniosła 3 mln 425 tys. zł, z czego 3 mln zł w obligacjach miejskich, a 425 tys. zł gotówką[3].
W 1939 w lesie funkcjonowała tajna jednostka „Wicher”, która zajmowała się rozszyfrowaniem niemieckich kodów wojskowych[1]. W jej skład wchodzili Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski, którzy parę lat wcześniej opracowali replikę maszyny kodującej „Enigma” i informację o niej przekazali wywiadowi angielskiemu.
Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego był „świadkiem” niemieckich zbrodni w czasie II wojny światowej. Hitlerowcy zabili na jego terenie ponad 150 osób. Miejscami upamiętniającymi tamte wydarzenia są: zbiorowa mogiła kilkunastu Polaków rozstrzelanych w latach 1939-1944, pomnik-mogiła 50 gwardzistów, 100 powstańców i osób cywilnych oraz samotna mogiła nieznanego powstańca z 1944[1].
W 1944, w czasie Powstania Warszawskiego, w lesie schroniły się dwa, 350-osobowe bataliony partyzantów dowodzonych przez Mieczysława Sokołowskiego „Grzymałę”.
Rezerwat przyrody został utworzony 11 sierpnia 1980 pod pełną nazwą „Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego”. Jego celem jest „zachowanie wartości społecznych i krajobrazowych, środowiska przyrodniczego miasta Warszawy[1]”.
Po utworzeniu rezerwatu „zaprzestano dużych powierzchniowych zrębów, a w zamian wprowadzono przebudowę drzewostanu opierając się na rębniach gniazdowych i częściowych[1]”. Zmniejszono udział sosny – dominującej dotychczas w lesie, który zwiększono odpowiednimi dla siedlisk tego rezerwatu drzewami liściastymi.
9 maja 1987 w rezerwacie miała miejsce największa katastrofa lotnicza w historii polskiego lotnictwa. Samolot pasażerski „Tadeusz Kościuszko”, lecący z Lotniska Okęcie do Nowego Jorku rozbił się na skraju południowo-zachodniej części Lasu Kabackiego.
Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 20 lipca 2016 zmieniono powierzchnię rezerwatu do 903,5993 ha oraz utworzono wokół niego otulinę o powierzchni 1076,2172 ha[2]. Przedmiotem ochrony jest fragment skarpy warszawskiej wraz z leśnym zespołem grądowym.
Fauna i flora[]
Drzewostan Lasu Kabackiego
Na jej terenie znajdują się duże obszary porośnięte starodrzewem 120–160-letnim z licznymi pomnikowymi dębami, sosnami i bukami.
W górnym piętrze drzewostanu występuje dąb szypułkowy, sosna, brzoza brodawkowata, osika, a także buk, modrzew, lipa drobnolistna, klon zwyczajny oraz jesion wyniosły i wiąz górski. W starych drzewostanach dolne piętro tworzą takie drzewa jak lipa, dąb, grab i klon.
Zdarzają się też jabłonie, grusze i trześnie. W warstwie krzewów występuje też leszczyna. W bogatym runie można spotkać bardzo rzadkie już rośliny objęte ochroną gatunkową, takie jak lilia złotogłów, widłak goździsty, turzyca drżączkowata oraz łany konwalii majowej.
Bogate środowisko roślinne sprzyja bogactwu występujących tu zwierząt. Spotkać tu można sarny, dziki, lisy, borsuki, łasice, kuny leśne i domowe, jeże, z ptaków: myszołowa, kobuza, pustułkę, krogulca, puszczyka, sowę uszatą, dzięcioła zielonego i dzięcioła czarnego, grubodzioba, krzyżodzioba, gila i inne. Z płazów i gadów m.in. rzekotkę drzewną, padalca i zaskrońca[4].
Szlaki turystyczne[]
Przez Las Kabacki przebiegają trzy szlaki turystyczne[1].
- Czerwony: z Pyr przez rezerwat i Park Kultury do ścieżki rowerowej prowadzącej z Wilanowa do Powsina – długi na 9 km.
- Zielony: ze stacji Warszawa Dawidy przez rezerwat do Ciszycy – długi na 10 km.
- Niebieski: z Kabat przez rezerwat, Konstancin-Jeziornę i Chojnowski Park Krajobrazowy do stacji PKP Zalesie Górne – długi na 5 km.
Ważniejsze obiekty[]
Sąsiaduje z Parkiem Kultury i Ogrodem Botanicznym PAN. W bliskiej odległości od północnych wejść do lasu znajdują się stacja metra M1 Kabaty i pętla autobusowa Osiedle Kabaty. W głębi rezerwatu znajduje się polanka rekreacyjna przystosowana m.in. do palenia ognisk.
Interesującym obiektem jest wpisana do rejestru dóbr kultury drewniana leśniczówka z 1890, przy ul. Rydzowej 1a.
Galeria[]
.JPG "Las Kabacki (mogiła powstańcza).JPG (476 KB)")
.JPG "Las Kabacki (kamień pamiątkowy Tchorka, ten w gęstym lesie).JPG (637 KB)")
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Las Kabacki, lasymiejskie.waw.pl, dostęp: 3 czerwca 2020.
- ↑ 2,0 2,1 Zarządzenie RDOŚ w Warszawie w sprawie rezerwatu przyrody Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego z dnia 20 lipca 2016 r, bip.warszawa.rdos.gov.pl, dostęp: 3 czerwca 2020.
- ↑ 3,0 3,1 Grzegorz Piątek: Sanator. Kariera Stefana Starzyńskiego. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2016, s. 155. ISBN 978-83-280-2149-5, cyt. za: Rezerwat przyrody Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego, wikipedia.org, dostęp: 3 czerwca 2020.
- ↑ Fauna i flora, wikipedia.org, dostęp: 3 czerwca 2020.
| Obszary Ursynowa wg Miejskiego Systemu Informacji | |
|
Dąbrówka • Grabów • Jeziorki Południowe • Jeziorki Północne • Kabaty • Natolin • Pyry • Teren Wydzielony Rezerwat „Las Kabacki” • Skarpa Powsińska • Stary Imielin • Stary Służew • Ursynów Centrum • Ursynów Północny • Wyczółki |