Południowa Obwodnica Warszawy (droga ekspresowa nr 2; S2) – droga ekspresowa przez południowe rubieże Warszawy, fragment Ekspresowej Obwodnicy Warszawy i drogi europejskiej E30. Została otwarta w grudniu 2021. Ekspresówką jeżdżą linie autobusowe 319 i 733.
Historia[]
Trasa planowana była od lat 70. XX wieku, jako część autostrady A2 w biegu wschód – zachód. Przebieg autostrady w rezerwowanym korytarzu został uchwalony w 2004 w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, plany zmieniono jednak po protestach mieszkańców Ursynowa – obniżono klasę drogi na ekspresową. Na niektórych odcinkach POW będzie drogą główną ruchu przyspieszonego (bez poboczy).
Budowa dwóch pierwszych odcinków[]
Realizacja trasy rozpoczęła się 16 września 2009 roku od budowy odcinka między węzłem Puławska a węzłem Lotnisko (z Trasą N-S)[1].W 2010 roku rozpoczęto budowę drugiej części obwodnicy na odcinku od węzła Konotopa do węzła Lotnisko, budowa miała planowo rozpocząć się w czerwcu[2], jednak ze względu na trudności z przejęciem działek opóźniła się o kilka tygodni i prace przygotowawcze rozpoczęto 30 lipca[3], wyburzeniem objęto około 300 nieruchomości, w szczególności w Ursusie i na Załuskach.
Właściwe prace konstrukcyjne rozpoczęły się zimą 2010 roku[4], trasa miała być przejezdna najpierw 31 maja[5], a potem 31 sierpnia 2012 roku, jednak żadnego z tych terminów nie udało się dotrzymać[6]. Przed Euro 2012 brano możliwość otwarcia jedynie odcinka do Alej Jerozolimskich[7] lub do Trasy Salomea-Wolica[8], jednak ostatecznie tego nie dokonano. Pod koniec 2012 roku postęp prac określono na 70%, wobec czego przewidywany termin zakończenia i otwarcia obu realizowanych odcinków to połowa 2013 roku[9]. Zaproponowano też, aby odcinek trasy między węzłem Lotnisko a węzłem Puławska otrzymał nazwę ulica Ryszarda Kuklińskiego[10].
W kwietniu 2013 roku zapowiedziano prawdopodobne daty otwarcia poszczególnych odcinków – w czerwcu otwarty zostałby odcinek "Konotopa" – "al. Krakowska", we wrześniu odcinek "al. Krakowska" – "Puławska", zaś w październiku gotowy by był węzeł z Alejami Jerozolimskimi[11]. W maju potwierdzono, że prace powinny dobiec końca w III kwartale, zrealizowano 76% odcinka "Konotopa – Lotnisko" oraz 84% odcinka "Marynarska – Lotnisko – Puławska"[12]. Pierwszy odcinek od Konotopy do al. Krakowskiej (bez pośrednich zjazdów) miał zostać otwarty jeszcze w lipcu 2013 roku[13] – początkowo przewidywano 24 lipca, jednak pierwszy odcinek udało się otworzyć 31 lipca 2013 roku[14]. Równocześnie otwarto wiadukt nad trasą w ciągu ul. Szyszkowej. Kolejny odcinek do węzła "Lotnisko" (wraz z odcinkiem Trasy N-S do węzła "Marynarska") miał być otwarty do końca sierpnia, jednak ostatecznie otwarto go 6 września nad ranem[15]. Ostatni odcinek do ul. Puławskiej otwarto dwa tygodnie później, 18 września późnym wieczorem[16]. Ostatni fragment – węzeł z Trasą Salomea-Wolica – gotowy był pod koniec grudnia 2013 roku.
W listopadzie 2013 roku Rada Warszawy zaproponowała nadanie nazwy dwóm pierwszym odcinkom obwodnicy – od "Konotopy" do "Alei Krakowskiej" obwodnica miałaby nosić nazwę al. Polskiej Organizacji Wojskowej, zaś od "Alei Krakowskiej" do "Puławskiej" byłaby to al. Legionów Piłsudskiego[17]. Trasie nadal nie nadano też statusu drogi ekspresowej, gdyż konieczne okazało się wymienienie części latarni wzdłuż trasy, ustawionych zbyt blisko barier energochłonnych[18]. Status ten obwodnica uzyskała w połowie czerwcu 2015 roku[19].
Kontynuacja budowy[]
W 2013 roku Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad rozpoczęła przygotowania do budowy kolejnego odcinka Południowej Obwodnicy Warszawy od węzła Puławska do węzła Lubelska wraz z tunelem pod Ursynowem. Zapowiedziano, że trasa ma kosztować 6 mld złotych, rozpoczęto także konsultacje w mieszkańcami wszystkich dzielnic, przez które ma przebiegać trasa[20] – tunel ma mieć 2,7 kilometra długość i być budowany metodą odkrywkową, jednak nie będzie utrudnień na ulicach wzdłuż i w poprzek budowy, gdyż trwać one będzie na rezerwie terenu i odbywać się krótkimi etapami. Jedynie w rejonie al. Komisji Edukacji Narodowej tunel będzie musiał zostać wciśnięty pod tunele I linii metra[21]. Mieszkańcy chcieliby ponadto, aby po zakończeniu budowy ponad tunelem powstały nowe garaże dla samochodów, poszerzona ul. Płaskowickiej[22] oraz ogólnodostępny park "Komunikacji i Porozumienia" – taka koncepcja powstała kilka lat wcześniej, mogłaby się w nim znaleźć ścieżka pieszo-rowerowa, zieleńce, siłownie, ścieżka biegowe i inne atrakcje oraz elementy małej architektury[23]. Być może na swoje dawne miejsce powróci też bazarek przy ul. Płaskowickiej.
W połowie 2013 roku rozpoczęły się pierwsze próbne odwierty[24]. Według pierwszych optymistycznych przymiarek druga część obwodnicy aż do drogi lubelskiej byłaby gotowa w 2018 roku[22]. Pod koniec września pojawiły się jednak informacje, że rząd nie umieścił tej inwestycji wśród projektów, które otrzymałyby finansowanie unijne, przede wszystkim we względu na wysoki koszt budowy tunelu[25] – uruchomiło to automatycznie protesty mieszkańców Ursynowa przeciwko temu zaniechaniu[26], a dziennikarze Gazety Stołecznej rozpoczęli zbiórkę podpisów pod specjalną petycją o kontynuowanie budowy[27]. W tej sytuacji premier Donald Tusk zadecydował, że budowa obwodnicy będzie kontynuowana kosztem trasy S7, i jednocześnie zapowiedział, że pierwsze przetargi zostaną rozpisane do końca roku[28], wtedy też zapewniono finansowanie dla całej inwestycji[29].
Przetarg na kontynuację budowy Południowej Obwodnicy Warszawy rozpisano 18 grudnia 2013 roku, a kontakt podzielono na trzy części, obejmujący trzy odcinki obwodnicy przeznaczone do realizacji[30], w lutym 2014 roku przeprowadzono też pierwsze próbne odwierty pod tunel[31]. Pierwszy odcinek "A" będzie biec od ul. Puławskiej do ul. Przyczółkowej (wraz z tunelem pod Ursynowem) i będzie mieć długość 4,6 kilometra, odcinek "B" połączy ul. Przyczółkową z Traktem Lubelskim (wraz z Mostem Południowym) i będzie mieć długość 6,5 kilometra, zaś ostatni odcinek "C" pobiegnie od Traktu Lubelskiego do węzła "Lubelska" (wraz z estakadami przez Mazowiecki Park Krajobrazowy) i będzie mieć długość 7,4 kilometra. Ostateczna decyzja środowiskowa została wydana 4 lutego 2014 roku[32], natomiast w marcu zakończono zbieranie ofert – do przetargu zgłosiły się 23 firmy i konsorcja, a na kolejne odcinki złożono kolejno 16 (A), 15 (B) i 16 (C) ofert[33], kilka firm nie dopuszczono do kolejnego etapu, co prawda jeszcze w lipcu miał zostać ogłoszony kolejny etap przetargu[34], ale listę wykonawców zakwalifikowanych do ostatniego etapu przedstawiono dopiero w połowie sierpnia[35]. W międzyczasie okazało też, że ze względu na nowe przepisy dotyczące bezpieczeństwa tunel będzie nieco skrócony względem pierwszych projektów i będzie liczyć 2300 metrów długości[36].
Termin składania ofert w ostatnim etapie przetargu ustalono na 10 października, a koperty zostały otwarte w trzy kolejne poniedziałki w styczniu 2015 roku[37] – najpierw sprawdzono oferty dla odcinek "B" z mostem, gdzie najniższą ofertę zaproponował turecki Gülermak – zaproponował jedynie 757 mln złotych przy kosztorysie rzędu 1,7 mld złotych[38]. Koperty z ofertami na odcinek "C" z estakadami otwarto tydzień później, najtańsza oferta wyniosła 561 mln złotych przy kosztorysie rzędu 924 mln złotych[39]. Koperty z ofertami na odcinek "A" z tunelem otwarto jeszcze tydzień później, a najniższa oferta opiewała na 1,2 mld złotych przy kosztorysie o około 400 mln złotych wyższym[40]. W kolejnych miesiącach miały być podpisywane umowy z poszczególnymi wykonawcami, jednak sprawdzanie ofert znacznie się przedłużyło[41] – wyboru ofert dokonano dopiero 25 maja 2015 roku[42]. Odcinek A za 1,2 mld złotych zbudować ma włoska firma Astaldi, odcinek B za 757 mln złotych wybuduje konsorcjum Gϋlermak i Przedsiębiorstwa Budowy Dróg i Mostów z Mińska Mazowieckiego, zaś odcinek C za 561 mln zbuduje spółka Warbud. Cztery inne konsorcja złożyły jednak odwołania od tej decyzji, oferta spółki wybranej do realizacji odcinka "A" została rażąco zaniżona[43].
Ponadto, w czerwcu 2015 roku rozpisano przetarg na węzeł w miejscowości Majdan, w którym krzyżować się będą Południowa Obwodnica Warszawy, Wschodnia Obwodnica Warszawy, autostrada A2 oraz droga ekspresowa S17[44].
11 grudnia 2015 roku podpisano umowy na projekt i budowę oraz na nadzór nad inwestycją polegającą na budowie ostatniego odcinka Południowej Obwodnicy Warszawy pomiędzy węzłami "Puławska" i "Lubelska". Na czas realizacji zadania Wykonawcy mają 41 miesięcy (bez okresów zimowych), co oznacza, że umowny termin zakończenia inwestycji przypadnie na sierpień 2020 roku[45].
Zezwolenia na realizację inwestycji drogowej dla odcinka wydano w 2017 roku. Zezwolenie dla odcinka od w. Puławska (bez węzła) do w. Przyczółkowa (bez węzła) wydano 28 grudnia, od węzła "Przyczółkowa" (z węzłem) do mostu Południowego – 3 października, most Południowy – 25 maja, od mostu Południowego do węzła "Wał Miedzeszyński" (z węzłem) – 17 lipca, zaś od węzła "Wał Miedzeszyński" (bez węzła) do węzła "Lubelska" (bez węzła) – 26 września.
Budowa III etapu POW[]
Prace przygotowawcze do budowy odcinka "A" ruszyły już na początku 2017 roku. Wówczas, na Ursynowie, zabrano część terenu bazarku Na Dołku, jednocześnie budując tymczasową jezdnię al. Komisji Edukacji Narodowej na Ursynowie, gdzie 28 marca 2017 roku skierowano ruch, wraz ze zmianą organizacji ruchu w obrębie skrzyżowania ulic Płaskowickiej oraz alei KEN (d. rondo Krahelskiej).
Prace przygotowawcze pod budowę Mostu Południowego rozpoczęto już w styczniu 2017 roku, wówczas m. in. wycięto drzewa, a także postawiono już pierwsze podparcia pod most. Zasadniczą budowę odcinka "B" rozpoczęto w czerwcu 2017 roku, a w sierpniu również prace związane z odcinkiem "C" po praskiej stronie Warszawy.
26 lutego 2018 roku wprowadzono kolejny etap budowy odcinka "A" na Ursynowie, zajmując kolejne tereny pod budowę tunelu. W kwietniu 2018 roku uruchomiono nową, tymczasową jezdnię ul. Patriotów w Wawrze, jednocześnie zmieniając organizację ruchu. 15 kwietnia 2018 roku wprowadzono także nową organizację ruchu na ulicy Przyczółkowej, w miejscu przyszłego węzła "Przyczółkowa". Ruch w obydwu kierunkach skierowany został na tymczasowe jezdnie omijające plac budowy. W sierpniu 2018 roku wprowadzono kolejne zmiany w układzie drogowym na terenie Wawra[46].
22 grudnia 2020 otworzono kolejny fragment trasy: od węzła "Wilanów", przez Most Południowy, do węzła "Lubelska". Rzecznik GDDKiA poinformował wtedy także, że planuje się otwarcie ursynowskiego odcinka POW ("Puławska" – "Wilanów") w drugim kwartale 2021 roku[47]. Czas otwarcia został przełożony na Wrzesień 2021. W związku z przedłużającymi się odbiorami - wynikającymi z niepoprawnego działania wentylacji w tunelu - termin otwarcia zaplanowano na koniec roku 2021. Tunel otwarto ostatecznie 20 grudnia 2021 roku[48].
Realizacja[]
Realizacja Południowej Obwodnicy Warszawy podzielona jest na etapy.
- I etap: Odcinek "Puławska" – "Lotnisko" (4 km) – zrealizowany razem z budową Trasy N-S na odcinku "Lotnisko" – "Marynarska" (5,2 km) w latach 2009-2013, odcinek posiada dwie jezdnie po trzy pasy ruchu. Początkowo proponowano, aby ten odcinek otrzymałimię Ryszarda Kuklińskiego[10], jednakże ostatecznie w 2013 roku uzyskał on nazwę al. Legionów Piłsudskiego[17].
- II etap: "Konotopa" – "Lotnisko" (10,5 km) – zrealizowany w latach 2010-2013, odcinek posiada dwie jezdnie po trzy pasy ruchu. Odcinek ten miał uzyskać nazwę al. Polskiej Organizacji Wojskowej, ostatecznie w 2013 roku zadecydowano, że fragment "Konotopa" – "Aleja Krakowska" otrzyma nazwę al. Polskiej Organizacji Wojskowej, zaś odcinek "Aleja Krakowska" – "Lotnisko" będzie nazywać się al. Legionów Piłsudskiego[17].
- III etap: "Puławska" – "Lubelska" (19,5 km) – otwarty w grudniu 2021 odcinek. Ma dwie jezdnie po trzy pasy ruchu z pasami awaryjnymi, z wyjątkiem tunelu pod Ursynowem, gdzie jezdnie mają dwa pasy ruchu, oraz mostu Południowego, gdzie jezdnie mają po cztery pasy ruchu.
Komunikacja miejska – budowa POW na Ursynowie[]
- Zobacz więcej w artykule: Budowa POW na Ursynowie (komunikacja miejska).
Przebieg[]
gm. Ożarów Mazowiecki:
- węzeł Konotopa – z Autostradą A2 i Trasą Powązki-Konotopa
gm. Michałowice:
- węzeł Aleje Jerozolimskie – z Alejami Jerozolimskimi
- węzeł Opacz – z Trasą Salomea-Wolica
Warszawa:
- węzeł Aleja Krakowska – z al. Krakowską (Włochy-Załuski)
- węzeł Lotnisko – z Trasą N-S (Włochy-Gorzkiewki)
- węzeł Puławska – z ul. Puławską (Ursynów-Pyry)
- węzeł Ursynów-Zachód – z ul. Gandhi (Ursynów-Stary Imielin)
- tunel pod Ursynowem Wysokim, wzdłuż ul. Płaskowickiej (2600 m)
- węzeł Ursynów-Wschód – z ul. Płaskowickiej (Ursynów-Natolin)
- węzeł Przyczółkowa – z ul. Przyczółkową (Wilanów-Powsinek)
- węzeł Wilanów (planowana nazwa: Czerniakowska-bis) – z planowaną ul. Czerniakowską-bis (Wilanów-Zawady)
- Most Południowy na Wiśle
- węzeł Wał Miedzeszyński – z ul. Wał Miedzeszyński (Wawer-Nadwiśle)
- węzeł Trasa Olszynki Grochowskiej – z planowaną Trasą Olszynki Grochowskiej (Wawer-Miedzeszyn)
- węzeł Patriotów – z ul. Patriotów (Wawer-Miedzeszyn)
- estakady nad Mazowieckim Parkiem Krajobrazowym
gm. Wiązowna:
- węzeł Lubelska – ze Wschodnią Obwodnicą Warszawy
Zobacz też[]
- Wschodnia Obwodnica Warszawy
- Ekspresowa Obwodnica Warszawy
Przypisy[]
- ↑ Nowy dojazd na lotnisko sparaliżuje Puławską, tvnwarszawa.pl, 17.09.2009
- ↑ Po sześciu latach ruszy budowa ekspresówki na Okęcie, tvnwarszawa.pl, 24.03.2010
- ↑ Buldożery ruszyły: zburzą setkę domów pod obwodnicę, gazeta.pl, 31.07.2010
- ↑ Drogowcy budują obwodnicę. 300 domów do wyburzenia, tvnwarszawa.pl, 28.09.2010
- ↑ Południowa obwodnica Warszawy nie na Euro 2012?, gazeta.pl, 09.05.2011
- ↑ Południowa obwodnica spóźniona. Jest wciąż rozgrzebana, gazeta.pl, 06.09.2012
- ↑ Choć skrawek południowej obwodnicy gotowy na Euro?, gazeta.pl, 16.11.2011
- ↑ Do Puławskiej i na Okęcie nie na Euro, zw.com.pl, 27.01.2012
- ↑ Warszawa: Brakuje 30 procent południowej obwodnicy, rynekinfrastruktury.pl, 12.12.2012
- ↑ 10,0 10,1 Nowe nazwy ulic: ważne nazwiska z zagranicy, gazeta.pl, 07.10.2010
- ↑ Drogowcy obwodnicę stolicy otworzą odcinkami. Dlaczego?, gazeta.pl, 12.04.2013
- ↑ Południowa Obwodnica Warszawy w III kwartale tego roku, rynekinfrastruktury.pl, 08.05.2013
- ↑ Południowa obwodnica prawie gotowa. Otwarcie lada dzień, gazeta.pl, 11.07.2013
- ↑ Jechaliśmy pierwszym odcinkiem obwodnicy! Równo i pusto, gazeta.pl, 31.07.2013
- ↑ Przetestowaliśmy 10 km nowej ekspresówki, gazeta.pl, 06.09.2013
- ↑ Obwodnica już otwarta do Puławskiej! Można jechać, gazeta.pl, 18.09.2013
- ↑ 17,0 17,1 17,2 Jak nazwać obwodnicę? Znowu martyrologia i patos, gazeta.pl, 08.11.2013
- ↑ Ekspresowa wciąż tylko z nazwy. Przy POW konieczne poprawki, tvnwarszawa.tvn24.pl, 05.04.2015
- ↑ Po dwóch latach od otwarcia POW wreszcie jest ekspresówką, tvnwarszawa.tvn24.pl, 15.06.2015
- ↑ Zbliża się budowa obwodnicy w tunelu pod Ursynowem, gazeta.pl, 14.01.2013
- ↑ Zbudują długi tunel pod I linią metra, gazeta.pl, 19.01.2013
- ↑ 22,0 22,1 Ursynów chce garaży nad tunelem obwodnicy. "Przeanalizujemy", gazeta.pl, 13.06.2013
- ↑ Ursynów do drogowców: Chcemy park za tunel i obwodnicę, gazeta.pl, 21.01.2013
- ↑ Ruszyły odwierty pod most Południowy, tvnwarszawa.pl, 04.07.2013
- ↑ Co dalej z obwodnicą? Rząd się waha, czy dać pieniądze, gazeta.pl, 23.09.2013
- ↑ Ursynów żąda budowy obwodnicy i zmian na Puławskiej, gazeta.pl, 25.09.2013
- ↑ Chcesz budowy obwodnicy? Podpisz naszą petycję, gazeta.pl, 26.09.2013
- ↑ Tusk: będzie obwodnica Warszawy kosztem dwóch wylotówek, gazeta.pl, 26.09.2013
- ↑ Zamiast ekspresówki do Czech, dokończą obwodnicę Warszawy. Decyzja, tvnwarszawa.tvn24.pl, 10.12.2013
- ↑ Historyczny kontrakt: przetarg na obwodnicę z nowym mostem, gazeta.pl, 18.12.2013
- ↑ Pierwsze odwierty pod tunel pod Ursynowem, gazeta.pl, 08.02.2014
- ↑ Decyzja środowiskowa na POW Puławska-Majdan (Lubelska) ostateczna, gddkia.gov.pl, 04.02.2014
- ↑ Południową Obwodnicę Warszawy chcą budować 23 podmioty, rynekinfrastruktury.pl, 04.03.2014
- ↑ W lipcu drugi etap przetargu na POW, tvnwarszawa.tvn24.pl, 29.07.2014
- ↑ Rozpoczęła się walka o ostatni odcinek Południowej Obwodnicy Warszawy, urbanity.pl, 14.08.2014
- ↑ Tunel S2 pod Ursynowem będzie krótszy niż zakładano, gazeta.pl, 05.08.2014
- ↑ Oferty cenowe na POW poznamy w styczniu, rynekinfrastruktury.pl, 17.12.2014
- ↑ Obwodnica miliard złotych tańsza? To oferta Turków. Znamy ceny w przetargu, gazeta.pl, 15.01.2015
- ↑ Trzy firmy chcą budować kolejny odcinek POW. Najtańsza oferta za pół miliarda, tvnwarszawa.tvn24.pl, 19.01.2015
- ↑ Od 1,2 do 2,4 mld złotych za trasę i tunel na Ursynowie, tvnwarszawa.tvn24.pl, 26.01.2015
- ↑ Południowa obwodnica Warszawy wciąż czeka na wykonawców, gazeta.pl, 23.04.2015
- ↑ Wiemy, kto zbuduje trzy ostatnie odcinki Południowej Obwodnicy Warszawy, tvnwarszawa.tvn24.pl, 25.05.2015
- ↑ POW: Firmy składają odwołania w przetargu, rynekinfrastruktury.pl, 09.06.2015
- ↑ Przetarg na jeden z etapów WOW ogłoszony, 15.06.2015, rynekinfrastruktury.pl
- ↑ https://www.gddkia.gov.pl/pl/a/20847/Cztery-umowy-na-realizacje-Poludniowej-Obwodnicy-Warszawy-podpisane
- ↑ http://www.warbud.pl/pl/biuro-prasowe/informacje-prasowe/zmiana-organizacji-ruchu-zwezenie-ul-izbickiej-budowa-pow-odcinek-c
- ↑ Otwarty Most Południowy i fragment obwodnicy, 22.12.2020, tvn24.pl
- ↑ Południowa Obwodnica Warszawy. Tunel w ciagu POW otwarty! Cała obwodnica gotowa, 2021.12.20, muratorplus.pl