Rotunda

Rotunda

Tablica pamiątkowa na tyłach Rotundy

Rotunda (znana czasem jako czapka generalska) – budynek przy ul. Marszałkowskiej 100/102 na rogu Alei Jerozolimskich przy rondzie Dmowskiego będący placówką banku PKO BP. Budynek powstał w latach 1960-1966 na pustej przestrzeni, przed II wojną światową zabudowanej kamienicą Pinkusa Lothego.

Gmach Rotundy powstał w ramach zabudowy tzw. ściany wschodniej ulicy Marszałkowskiej realizowanej wg głównego projektu Zbigniewa Karpińskiego w latach 1960-1969, gdzie sama Rotunda, zaprojektowana przez Jerzego Jakubowicza, została otwarta w 1966 roku. Budynek Rotundy został bardzo zniszczony w wyniku wybuchu gazu, do jakiego doszło 15 lutego 1979 roku o 12:40 – zginęło 49 osób, 77 zostało rannych, zniszczeniu uległo 70% budynku. Przyczyną wybuchu było przedostanie się gazu z pękniętej podziemnej instalacji do wnętrza budynku. Po tym wydarzeniu budynek został odbudowany z niewielkimi zmianami względem pierwotnego projektu, np. zastosowano przyciemniane szyby w oknach. Od strony ul. Widok istnieje umieszczona po wybuchu tablica upamiętniająca ofiary tego wydarzenia.

Przez długi czas urząd miasta oraz właściciel budynku odrzucał wszelkie pojawiające się pomysły wyburzenia Rotundy i zastąpienia jej innym, nowocześniejszym budynkiem. Jednak w styczniu 2010 roku PKO BP przedstawiło projekt wyburzenia starej budowli i wzniesienia w jej miejscu nowej, o podobnym wyglądzie – w nowym obiekcie, oprócz banku, miałaby znaleźć się także kawiarnia albo restauracja. Wielu mieszkańców zaczęło jednak bronić starego budynku, zbierając podpisy pod petycją o wpisanie gmachu do rejestru zabytków, wobec czego bank wycofał się z pomysłu, zaś wiosną 2013 roku przeprowadził konsultacje w sprawie rewitalizacji Rotundy, na które wpłynęło około 10 tysięcy ankiet. W oparciu o nie w czerwcu rozpisano międzynarodowy konkurs na modernizację Rotundy – z mniejszym bankiem, ale choćby z multimedialnym punktem informacji o aktualnych wydarzeniach. Na konkurs wpłynęło 214 prac z kilkudziesięciu krajów świata, a dziesięć z nich jurorzy zakwalifikowali do finału.

W międzyczasie, w listopadzie 2013 roku okazało się, że względem około jednej czwartej działki z Rotundą pojawiły się uzasadnione roszczenia spadkobierców dawnych właścicieli – bank posiada ją jednak w użytkowaniu wieczystym, wobec czego droga do pozbawienia go tego prawa i odzyskania działki będzie jeszcze długa. Użytkownik budynku zapowiedział jednak, że roszczenia nie wstrzymają procesu rewitalizacji Rotundy. Kilka dni później, 28 listopada rozstrzygnięto konkurs na projekt renowacji Rotundy – jury w składzie Konrad Kucza-Kuczyński, Andrzej Bulanda, Michał Łojewski, Tomasz Marszałł, Maciej Miłobędzki, Marcin Mostafa, Grzegorz Piątek, Rafał Schurma, Mateusz Świętorzecki i Włodzimierz Soboń przyznało pierwszą nagrodę pracowni Gowin-Siuta Bartłomieja Gowina i Krzysztofa Siuty z Krakowa, którzy zaproponowali przeszkloną formę z bankiem w parterze i miejscem spotkań z kawiarnią na piętrze – wejście do niej prowadzić ma specjalnie dobudowaną klatką schodową. Od strony ul. Widok miało znaleźć się się także amfiteatralne zagłębienie przeznaczone na kino letnie, przekryte konstrukcją ze stalowych linek oraz świetlnym dachem – zdaniem twórców miał być to Warszawski Salon Miejski. Jury zaaprobowało utrzymanie charakteru budynku, wyeksponowanie go od strony ul. Widok oraz czytelność kompozycji, zarzucając jednak asymetryczność amfiteatru na kino letnie. Przyznano także dwie równorzędne drugie nagrody dla pracowni Garcia, Siuda, Del Val z Hiszpanii oraz Natalii Wilczak z Polski, oraz trzecią nagrodę, wyróżnienie pierwszego stopnia i pięć wyróżnień równorzędnych. Koszt modernizacji wyniósł około 15,5 mln złotych. Nowy budynek oddano do użytku w 2019

Linki zewnętrzne

• O Rotundzie na Wikipedii
• Budowa Rotundy, lata 60. XX wieku
• Rotunda w latach 70. XX wieku
• Strona internetowa "nowej Rotundy"
• Plany "nowej" Rotundy
• Rotunda - aktualne zdjęcia