Służew na tle Mokotowa
Służew - rejon wg Miejskiego Systemu Informacji, położony w południowej części dzielnicy Mokotów, nad Potokiem Służewieckim, ograniczony aleją Wilanowską od północy, Doliną Służewiecką od wschodu i południa, aleją Wyścigową i Bokserską od południa oraz Obrzeżną od zachodu. Centralny punkt rejonu stanowi stacja metra M1 "Służew".
Historia[]
Kościół św. Katarzyny współcześnie
I Rzeczpospolita[]
Najstarsze zapiski o osadnictwie w tej okolicy pochodzą z 1065 roku, kiedy to na tych terenach osiedlili się Benedyktyni, zakładając tam swój ośrodek misyjny. Znaleziska archeologiczne w rejonie Doliny Służewieckiej potwierdzają rozwój osadnictwa w tym okresie. W 1238 roku erygowano we wsi Służewo parafię św. Katarzyny, która przetrwała w tym samym miejscu po dziś dzień. Pierwotnie opiekę nad nim sprawowali zakonnicy z Czerwińska nad Wisłą. W 1240 Konrad Mazowiecki przemianował Służewo na Borzęcin, jednak stara nazwa z czasem powróciła. Około XVI wieku wieś zaczyna być nazywana Służew.
W 1631 roku doszło do pożaru kościoła św. Katarzyny, który wkrótce został jednak odbudowany. Kościół oraz cała wieś po raz kolejny ucierpiały w czasie potopu szwedzkiego, kiedy to wojska szwedzkie stacjonowały na terenie wsi Służew. Świątynie odbudowano więc ponownie w 1664 dzięki proboszczowi Krzysztofowi Szumowskiemu. Należąca pod koniec XVII wieku najpierw do Lubomirskich (od 1678), a potem do Sobieskich wieś została w 1724 roku (wraz z sąsiednią wsią Wyczółki) zakupiona przez hetmanową Sieniawską. W latach 1742-1745 dzięki dofinansowaniu Augusta Czartoryskiego kościół św. Katarzyny został przebudowany do stylu barokowego.
Pod zaborami[]
W 1818 roku rodziny Czartoryskich i Potockich założyli na skarpie wiślanej swoją letnią rezydencję, tzw. Gucin Gaj. Mieścił się on w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła św. Katarzyny. Przy nim właśnie w 1839 roku utworzono cmentarz. Kilka lat później, w 1846 roku kościół przeszedł kolejną przebudowę, tym razem do funkcjonującego do dziś stylu neoromańskiego. Fundatorem był ówczesny właściciel tych terenów, August Potocki. W 1881 roku dobudowano przy kościele wolno stojącą dzwonnicę, w którym umieszczono dzwon z nieistniejącego już kościoła św. Jerzego na Nowym Mieście.
Według danych z 1905 roku Służew zamieszkiwało 917 osób w 63 domostwach, mieściła się tu szkoła, kościół, zajazd i 3 sklepy. W sąsiednim Służewie Poduchownym były 4 domy i 13 mieszkańców.
XX wiek[]
Służew współcześnie
Osiedle Melody Park na Służewie
W 1921 roku został założony nowy cmentarz parafialny kościoła św. Katarzyny, funkcjonuje on do dziś przy ulicy Wałbrzyskiej. W 1932 roku podzielono Służew na dwie części, jedna została nabyta przez Adama Wyrębowskiego, a druga przez Dominikanów, którzy w 1935 roku stawiają tu swój klasztor. Na 4 hektarach powstał budynek studyjny, trzypiętrowy budynek mieszkalny, kaplica i pomieszczenia gospodarcze. Cały teren ogrodzono wysokim murem, najprawdopodobniej tym samym, który stoi tu dziś. W 1938 roku po raz kolejny wyremontowano Kościół św. Katarzyny.
Wygląd Służewa zdecydowanie zmienił się w latach 70. XX wieku, kiedy to w 1978 roku ukończono budowane techniką "rama h" osiedle Służew nad Dolinką. Składa się ono z kilkudziesięciu budynków cztero-, jedenasto- i trzynastokondygnacyjnych, rozłożonych na ponad 4 hektarach.
W 1994 roku wybudowano na Służewie nowy kościół pw. św. Dominika, rok później, 7 kwietnia 1995 uruchomiono stację metra A-6 Służew. W 1999 zaczęło działać Centrum Handlowe Land.
Współczesność[]
Żółta Karczma
Współczesny Służew znany jest głównie jako osiedle mieszkaniowe, w szczególności położony na południowym-wschodzie rejonu Służew nad Dolinką. Południową granicą płynie Potok Służewiecki. Centralnym punktem obszaru jest stacja metra Służew i położone obok Centrum Handlowe Land.
Wśród interesujących obiektów należy wymienić Kościół św. Dominika z klasztorem Dominikanów, które są położone na ulicy Dominikańskiej oraz Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Żółtej Karczmie. Poza obrębem obszaru MSI (wg tego podziału na ursynowskim Starym Służewie) znalazły się Fort Służew oraz Kościół św. Katarzyny, nieodłącznie związany z historią Służewa.
Linki zewnętrzne[]
- Klasztor Dominikanów na Służewie
- Stowarzyszenie Mieszkańców Służewa
- Stowarzyszenie Miasto-Ogród Służew
| Obszary Mokotowa wg Miejskiego Systemu Informacji |
|
Górny Mokotów: Ksawerów • Służew • Służewiec • Stary Mokotów • Wierzbno • Wyględów |