Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Nie masz konta?
Zarejestruj się
Advertisement
Zarejestruj się
Warszawikia
Warszawikia
7001
stron
w: Targówek

Targówek

Zaloguj się, aby edytować
Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy dzielnicy. Zobacz też: Targówek (strona ujednoznaczniająca).

Targówek – dzielnica Warszawy położona na prawym brzegu Wisły, ograniczona od południa i zachodu liniami kolejowymi nr 9 i nr 2, od wschodu linią ul. Skorpiona oraz granicą z Ząbkami i Markami, a od północy ul. Toruńską. Ludność dzielnicy (2008) to 122 871 mieszkańców, a powierzchnia to 24,37 km2.

Urząd Dzielnicy Targówek znajduje się przy ul. Kondratowicza 20, a burmistrzem dzielnicy jest Małgorzata Kwiatkowska.

Historia[]

Grod Brodno (1)

Gród Bródno

Najstarsze ślady osadnictwa na obszarze Targówka pochodzą z epoki brązu, potem z epoki żelaza oraz czasów Cesarstwa Rzymskiego, w późniejszym okresie brakuje jednak śladów – teren ten był pokryty gęstą puszczą z licznymi strumykami oraz terenami bagiennymi. Jedynie gdzieniegdzie znajdowały się żyźniejsze tereny umożliwiające założenie osady, i takie właśnie miejsce wybrano pod założenie pierwszej na terenie współczesnej Warszawy osady wchodzącej w skład polskiej państwowości – Grodu Bródno. Powstał on w X wieku, gród spłonął w XI wieku, a jego pozostałości do dzisiaj można znaleźć w parku leśnym Bródno.

Kolejną osadą jest wymieniana już około 1113 roku wieś Targowe, podzielona na Targowe Wielkie i Targowe Małe – pierwsza osada znajdowała się bardziej na Pradze i była istotna ze względu na przeprawę przez Wisłę. Po upadku grodu na Bródnie właśnie osada Targowe przejęła funkcje dawnego grodu. Całkowicie oddzielnie rozwijała się wieś Targowe Małe, potwierdzona dokumentem z XV wieku, licząca w 1580 roku 3,5 łana, a należąca najpierw do Targowskich, a potem do Gumowskich i Lubomirskich. Bardziej na północ rozwijała się również królewska wieś Bródno, także istniejąca w XV wieku, jednak niemal całkowicie zniszczona podczas bitwy warszawskiej 1656 roku, po której długo nie mogła podnieść się na nogi. W 1740 dawne wsie Targowe Wielkie i Targowe Małe połączyły się, nadano im wspólną nazwę Targówek.

W 1753 roku Targówek nabył podstoli płocki nazwiskiem Szydłowski, który w 1764 roku odsprzedał wieś królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu. Ten w 1780 roku wydzierżawił część ziem Targówka Szmulowi Zbytkowerowi, który ufundował cmentarz żydowski. Wieś uległa zniszczeniu 4 listopada 1794 roku, w czasie szturmu Pragi podczas insurekcji kościuszkowskiej, oraz w 1831 roku podczas powstania listopadowego, jednak za każdym razem była odbudowywana. W połowie XIX wieku zaczęła się parcelacja okolicznych ziem, zainicjowała m.in. przez właściciela Targówka, niejakiego Noskowskiego – w tym okresie powstały takie osady jak Utrata czy Zacisze oraz takie folwarki jak Lewinów czy Elsnerów (należący zresztą do znanego kompozytora, Józefa Elsnera). Kolejnym czynnikiem rozwoju było wybudowanie linii kolejowych do Petersburga oraz do Mławy, dzięki czemu zaczął rozwijać się transport i przemysł, a wraz z nimi rozwijały się osady.

Najbardziej na budowie linii kolejowych zyskało Bródno, gdzie szczególnie chętnie zaczęły osiedlać się rodziny kolejarskie – w 1880 roku odnotowano tam 360 domów i 960 mieszkańców. Założono także Cmentarz Bródnowski. Po przeciwnej stronie leżał Targówek Fabryczny, którego rozwój wiąże się z założeniem w 1879 roku fabryki chemicznej Kijewski i Scholtze. Rozwijało się także Zacisze, do którego rozwoju przyczyniło się uruchomienie w 1899 roku kolei mareckiej oraz rozparcelowanie ziem w 1910 roku przez Zygmunta Jórskiego, który sprzedawał je nowym mieszkańcom po niskich cenach. Znacznym ograniczeniem było jednak istnienie Twierdzy Warszawa z kilkoma fortami – związany z tym był zakaz budowy w ich okolicy murowanych budynków. Zakaz ten funkcjonował do 1916 roku.

PC260189

Ulica Tykocińska

Dnia 7 kwietnia 1916 roku obszar współczesnego Targówka został niemal w całości (poza Zaciszem i Utratą) przyłączony do Warszawy, w okresie międzywojennym rozwijał się nieznacznie, był nadal dzielnicą peryferyjną, pełną nędznych kamieniczek oraz domków. W 1924 roku na Bródno doprowadzono tramwaje (wzdłuż Odrowąża i Białołęckiej na Pelcowiznę), a w 1933 roku na Targówek (wzdłuż Świętego Wincentego na Cmentarz Bródnowski). Najbardziej reprezentacyjną arterią z najważniejszymi urzędami i kościołem była ulica Tykocińska, lepsza zabudowa znajdowała się także wzdłuż Białołęckiej oraz Księcia Ziemowita. Targówek znajdował się wówczas w granicach komisariatów XXIV Targówek oraz XXV Bródno.

Zabudowa Targówka, ze względu na lichość materiałów i konstrukcji, w dużej mierze uległa zniszczeniu II wojny światowej, przetrwało jednak mimo to wiele kamieniczek oraz domków. Poziom życia w nich był nadal niski, zaraz po wojnie Targówek był uważany za najbiedniejszą część Warszawy, a większych inwestycji nie planowano. W 1951 roku do Warszawy przyłączono Zacisze i Elsnerów. Sytuacja zmieniła się dopiero w latach 70. XX wieku, kiedy na Targówku wzniesiono wielkoblokowe osiedla Targówek Mieszkaniowy oraz Bródno, które znacznie zmieniły wygląd okolicy. Mnóstwo domów wyburzono, wiele jednak przetrwało ukrytych między blokami. Znacznej przebudowie uległa sieć ulic oraz torowiska tramwajowe. Zacisze rozwinęło się jako osiedle willowe, a Targówek Fabryczny jako obszar przemysłu. W 1994 roku Targówek stał się gminą (wcześniej był częścią Pragi Północ), a w 2002 roku, na mocy ustawy warszawską, dzielnicą Warszawy.

Obiekty[]

Targówek obejmuje zróżnicowane pod względem typów budownictwa osiedla, znaleźć tu można zarówno typowe przedmiejskie blokowiska poprzeplatane z dawną zabudową tych obszarów (Bródno), osiedla willowe (Zacisze), jak i tereny przemysłowe (Utrata). Dużo jest również terenów kolejowych oraz terenów zielonych, także o funkcji cmentarnej – na obszarze dzielnicy znajdują się Cmentarz Bródnowski oraz Cmentarz Żydowski na Bródnie.

Osiedla[]

Bródno (bloki)

Bródno-Toruńska

100 7764

Bródno-Podgrodzie

Księcia Ziemowita (nr 20a, nr 20)

Targówek Fabryczny

W dzielnicy Targówek wyróżniono siedem obszarów Miejskiego Systemu Informacji, w skład których wchodzi szereg mniejszych osiedli, czasem projektowanych od nowa, czasem będących kontynuacją dawnych wsi i osad. Wiele dawnych osad także już nie istnieje, a ich nazwy coraz szybciej zacierają się w świadomości mieszkańców. Obszarami MSI są:

W skład Targówka wchodzą też osiedla nieujęte w podziale MSI:

  • Bródno, które składa się z osiedli: Toruńska, Wysockiego, Kondratowicza, Podgrodzie, Stare Bródno oraz Park Leśny,
  • Ugory i Aleksandrów – fragmenty zabudowy dawnych osad istnieją do dziś na Bródnie,
  • Lewinów i Lewicpol – współcześnie wchłonięte przez Zacisze,
  • Dotrzyma i Antoninów – dawne folwarki, współcześnie wchłonięte przez Elsnerów,
  • Osiedle Wilno – współczesne osiedle na obszarze Elsnerowa,
  • Osiedle Zielone Zacisze – współczesne osiedle na obszarze Zacisza.

Zabytki[]

Cm

Drewniany kościół na Cmentarzu Bródnowskim

Targówek, jako bardziej peryferyjnie położona dzielnica, posiada niewiele zabytków, dodatkowo wpłynęły na to duże zmiany urbanistyczne, jakie zaszły na tym terenie w latach 70. XX wieku. Do najbardziej rozpoznawanych obiektów zabytkowych w dzielnicy należą:

Innymi obiektami wartymi uwagi na terenie Targówka są również:

Szkolnictwo[]

Mieszka I (nr 7)

Zespół szkół przy ul. Mieszka I 7

Na terenie dzielnicy Targówek działa 21 przedszkoli, dalej jest 11 szkół podstawowych:

  • Szkoła Podstawowa Nr 298 im. Jana Kasprowicza, ul. Krakusa 2, Bródno

Gimnazjów na obszarze dzielnicy jest 6:

Liceów na terenie dzielnicy jest osiem, jedno technikum oraz jedna szkoła zawodowa:

Na Targówku działa także jedna szkoła policealna oraz jedna uczelnia wyższa:

Pozostałe obiekty[]

Targowek district hall

Urząd Dzielnicy Targówek przy ul. Kondratowicza 20

Z innych ważnych obiektów na Targówku należy wymienić:

Tereny zielone[]

Kanal Brodnowski Ksiecia Ziemowita

Otoczenie Kanału Bródnowskiego

Na obszarze dzielnicy Targówek znajdują się spore tereny zieleni, zarówno rozległych parków leśnych jak i mniejszych skwerów czy zieleni między budynkami. Największymi obszarami zielonymi są Park Leśny Bródno w północno-wschodniej części dzielnicy oraz obszar cmentarzy: Bródnowskiego i Żydowskiego. Duży kompleks leśny znajduje się także we wschodniej części dzielnicy, na Utracie. Mniejszymi obiektami są Park Bródnowski oraz Skwer Wiecheckiego. Istotnymi obszarami są także ogródki działkowe, zgrupowanie przede wszystkim w rejonie Targówka Fabrycznego, Elsnerowa oraz Targówka Mieszkaniowego. Ekosystem wzbogacają także nieliczne cieki oraz oczka wodne, spośród których najważniejszy jest przecinający niemal całą dzielnicę Kanał Bródnowski.

Infrastruktura[]

Radzyminska (2)

Ulica Radzymińska

Drogi[]

Przez Targówek przebiegają dwie ważne drogi wylotowe z Warszawy – ulica Toruńska, która jest częścią drogi krajowej nr 8 oraz w przyszłości także Obwodnicy Ekspresowej Warszawy, oraz ulica Radzymińska, która jest fragmentem drogi wojewódzkiej nr 629 – obie te arterie są głównymi drogami wylotowymi w kierunku Białegostoku. Znaczenie drogi wylotowej ma także ulica Łodygowa oraz ciąg ulic Naczelnikowska – Księcia Ziemowita – Swojska – Janowiecka, które są popularnymi drogami wyjazdowymi w kierunku Ząbek, Zielonki, Kobyłki i Wołomina. Istotne znaczenie w podróżach międzydzielnicowych mają ulice Odrowąża, Wysockiego, Świętego Wincentego, Głębocka, Zabraniecka oraz Gwarków, głównymi drogami lokalnymi są natomiast ulice Kondratowicza, Bazyliańska, Młodzieńcza, Matki Teresy z Kalkuty, Łabiszyńska, Chodecka, Trocka czy Kraśnicka.

Koleje[]

WarszawaTorunska2

Warszawa Toruńska

Pomimo gęstej sieci linii kolejowych na Targówku mają one małe znaczenie transportowe – w dzielnicy znajdują się jedynie dwa słabo usytuowane przystanki kolejowe: Praga oraz Toruńska, większe znaczenie linie kolejowe mają w przypadku transportu towarów. Na Targówku znajdują się duże stacje towarowe (m.in. Warszawa Wschodnia Towarowa), a do licznych zakładów przemysłowych doprowadzone są bocznice kolejowe.

Komunikacja miejska[]

3012-1

Tramwaj linii 1 na ul. Odrowąża

Podstawą komunikacji miejskiej na Targówku są autobusy – kolej obsługuje bardzo niewielu pasażerów i posiada dwie, słabo ulokowane stacje, przez co jest ona mało atrakcyjna, natomiast tramwaje kursują jedynie jedną trasą wzdłuż ulic Odrowąża, Matki Teresy i Rembielińskiej, obsługując przede wszystkim mieszkańców zachodniej części Bródna. 15 września 2019 roku na Targówek dotarła II linia metra z dwoma stacjami Targówek Mieszkaniowy i Trocka. Na pozostałych terenach zdecydowanie dominują autobusy – wiele z nich pełni funkcję dowozową do przystanków tramwajowych i stacji metra, ale bardzo dużo dowozi mieszkańców niemal do ścisłego centrum miasta, głównie z takich obszarów jak Podgrodzie (linia 500), Zacisze (linia 512), Targówek Mieszkaniowy (linia 160) czy Targówek Fabryczny (linia 138).

Ścieżki rowerowe[]

Kondratowicza (sciezka rowerowa)

Ścieżka rowerowa wzdłuż ul. Kondratowicza

Zobacz więcej w artykule: Ścieżki rowerowe#Targówek.

Sieć ścieżek rowerowych jest rozłożona bardzo nierównomiernie, w dodatku brakuje logicznegp połączenia w całość systemu zarówno w granicach dzielnicy, jak i względem całego miasta. Najwięcej dróg rowerowych znajduje się na Bródnie, gdzie znajdują się one wzdłuż niemal każdej głównej ulicy osiedla, a także wzdłuż ul. Odrowąża, którą jednak nie można legalnie dojechać na Pragę Północ, gdyż trasa urywa się na rondzie Żaba. Drugim większym zagłębiem ścieżek jest Targówek Fabryczny i Utrata, gdzie istnieje długi ciąg od Radzymińskiej przez Kraśnicką, Rzeczną, Zgrzebną, Księżnej Anny, Zabraniecką i Gwarków w kierunku Rembertowa.

Więcej ścieżek rowerowych powstanie zapewne wraz z rozbudową sieci drogowej na Targówku, wzdłuż ul. Radzymińskiej, Nowo-Ziemowita oraz Świętego Wincentego.

Galeria[]

Zobacz też[]

Linki zewnętrzne[]


Obszary Targówka wg Miejskiego Systemu Informacji

Bródno • Elsnerów • Podgrodzie • Targówek Fabryczny • Targówek Mieszkaniowy • Utrata • Zacisze

Treści społeczności są dostępne na podstawie licencji CC-BY-SA, o ile nie zaznaczono inaczej.
Advertisement

Fan Feed

More Warszawikia