Tramwaj Hyundai Rotem 140N na linii 16 na krańcu Miasteczko Wilanów (2024)
Tramwaj 120Na na ul. Marszałkowskiej (2020)
Tramwaj 120Na Swing na ul. Stawki
Tramwaj 120N na rondzie de Gaulle'a
Prototypowy tramwaj 112N o numerze taborowym 3001
Turystyczna linia T
Zabytkowy wagon N3 na linii wielkanocnej W, linia ta wykorzystuje ten sam tabor co linia T, lecz jeździ na innej trasie.
Sieć połączeń tramwajowych w Warszawie zarządzana i regulowana jest przez spółkę Tramwaje Warszawskie sp. z o.o., która została wydzielona w 1994 roku z Miejskich Zakładów Komunikacyjnych (MZK).
Według danych z grudnia 2019 roku sieć tramwajowa składa się z 303 km pojedynczego toru tramwajowego. Blisko 70% torowisk jest wydzielonych[1].
Historia[]
Pierwszymi tramwajami, jakie pojawiły się na ulicach stolicy były uruchomione w grudniu 1866 roku tramwaje konne – pierwszy połączył Dworzec Wiedeński z Dworcem Terespolskim. W 1905 roku car Rosji Mikołaj II zadecydował o elektryfikacji linii tramwajowych w Warszawie, co doprowadziło do powstania 26 marca 1908 roku pierwszej warszawskiej linii tramwajowej oznaczonej numerem „3” na trasie z placu Krasińskich na plac Unii Lubelskiej. W 1917 wybuch kotła w elektrowni tramwajowej doprowadził do zawieszenia kursowania tramwajów na miesiąc. Później tramwaje nie kursowały z powodu wybuchu II wojny światowej i powstania warszawskiego.
Po wojnie pierwszą linię oznaczoną numerem „1” uruchomiono na trasie z pętli Kawęczyńska na Wiatraczną. Rozpoczęto przekuwanie torów z 1525 mm na 1435 mm. Linie regularnie wydłużano do granic miasta, między innymi na Okęcie, pod Hutę czy na Żerań, w 1973 roku zlikwidowano jednak linię do Wilanowa. W 1989 roku w Warszawie istniało 28 linii tramwajowych.
Do wielu zmian doszło po okresie przemian ustrojowych: w 1992 oddano do użytku długo budowaną linię na Osiedle Górczewska, w 1997 roku tramwaje pojechały na Nowe Bemowo, a w 2006 pętla ta została połączona z torami wzdłuż ul. Powstańców Śląskich i al. Reymonta, zapewniając połączenie w kierunku Huty.
26 marca 2008 roku minęło stulecie elektryfikacji tramwajów warszawskich. Linia tramwajowa na Tarchomin została oddana do użytku w grudniu 2014 roku, a linia wzdłuż ul. Powstańców Śląskich – w lutym 2015 roku.
W 2021 roku ukończono budowę trasy na Winnicę.
Tramwaje Warszawskie[]
- Zobacz więcej w artykule: Tramwaje Warszawskie.
Tramwajami w Warszawie zarządza spółka Tramwaje Warszawskie Sp. z.o.o, która powstała 1 marca 1994 roku z podziału Miejskich Zakładów Komunikacyjnych na Tramwaje Warszawskie i Miejskie Zakłady Autobusowe. Pierwotnie siedziba spółki mieściła się w dzierżawionych pomieszczeniach przy ul. Senatorskiej, jednak w kwietniu 2005 spółka przeniosła się do własnej siedziby przy ul. Siedmiogrodzkiej 20.
Plan rozwoju komunikacji tramwajowej[]
Szybki rozwój miasta wymusza budowę linii komunikacyjnych do nowych osiedli mieszkaniowych. Najpierw stosuje się autobusy, które z czasem są wypierane przez tańszą i bardziej ekologiczną komunikację tramwajową. Według planu opublikowanego w 2005 roku, do 2010 roku miały powstać trasy wzdłuż al. Reymonta i ul. Powstańców Śląskich od ulicy Broniewskiego do pętli Nowe Bemowo, w ul. Kasprzaka między ulicami Skierniewicką do Wolską (trasa niegdyś zlikwidowana), odcinek łączący Jelonki z Nowym Bemowem wzdłuż ul. Powstańców Śląskich i trasa do pętli Winnica prowadząca przez Most Północny. Spośród nich w terminie został wybudowany fragment trasy prowadzącej przez Most Północny do pętli Tarchomin Kościelny, a następnie do Nowodworów. W 2021 r. otwarto trasę na Winnicę, a kraniec Nowodworów nie obejmuje już tramwajów. W 2024 r. otwarto linie tramwajowe na ul. Kasprzaka i do Miasteczka Wilanów.
Po ukończeniu tych inwestycji planuje się realizację linii tramwajowych wzdłuż ul. Modlińskiej, na ul. Powązkowskiej i na Gocław. Niegdyś była planowana trasa wzdłuż Trasy Świętokrzyskiej, ale linia M2 spowodowała zaniechanie tych planów.
W dalszej kolejności będą realizowane m.in. linie wzdłuż ul. Człuchowskiej i ul. Gwiaździstej i inne. Rozważane są także inne linie tramwajowe, nawet do Starych Babic, Janek, Ząbek, Piaseczna, Konstancina-Jeziorny czy Wesołej.
Stan dzisiejszy[]
Dziś (8.05.2025) po Warszawie kursuje 28 linii tramwajowych, które są obsługiwane przez 604 pojazdy (stan na maj 2025), spośród nich 434 są niskopodłogowe, a 575 posiada zapowiedzi głosowe. Tramwaje warszawskie kursują po 303 kilometrach torów.
Numeracja linii[]
Linie tramwajowe dzielą się na:
- 1–35 i 37–39 (24 linie w ruchu) – linia zwykła – kursuje codziennie od 4 do 24, zatrzymuje się na wszystkich przystankach, wyjątkiem jest linia 9, która kursuje codziennie w godzinach ok. 4:00 - 2:00 oraz 14, która kursuje w dni robocze od poniedziałku do piątku od 5 do 22, w soboty od 6 do 22 i w niedziele i w święta od 8 do 22.
- 40–49 (0 linii w ruchu) – linia zwykła okresowa – kursuje w dni robocze od poniedziałku do piątku, zatrzymuje się na wszystkich przystankach.
- 50–59 (0 linii w ruchu) – zakres dawniej wykorzystywany przez trolejbusy, a potem linie nocne i zastępcze, obecnie niewykorzystywany.
- 60–69 (0 linii w ruchu) – obecnie nie wykorzystywany zakres.
- 70–79 (0 linii w ruchu) – linia zastępcza/uzupełniająca – kursuje na trasach zastępczych, zazwyczaj podczas remontów odcinków dróg lub tras tramwajowych, zatrzymuje się na wszystkich przystankach.
- C1–C6 – linia cmentarna – uruchamiana w okresie Wszystkich Świętych, kursuje ramowo w godzinach 7–19, zatrzymuje się na każdym przystanku.
- 36 - linia turystyczna - uruchamiana w okresie wakacyjnym dla turystów, kursuje na okólnej trasie, obsługiwana jest taborem zabytkowym.
- M – linia okolicznościowa (mikołajkowa) – obsługiwana jest taborem zabytkowym.
- W – linia okolicznościowa (Wielkanoc, 1 sierpnia) – obsługiwana jest taborem zabytkowym.
- K – linia okolicznościowa (dzień Kobiet) – obsługiwana jest taborem zabytkowym.
Linie i trasy podstawowe[]
- 1 Annopol – Banacha (co drugi kurs skrócony do pętli Plac Narutowicza, niektóre kursy poza weekendami wydłużone do pętli Żerań Wschodni)
- 2 Metro Młociny – Winnica (w godzinach szczytu wybrane kursy skrócone do pętli Tarchomin Kościelny)
- 3 Annopol – Gocławek
- 4 Wyścigi – Żerań Wschodni
- 6 Metro Młociny - Gocławek
- 7 P+R Aleja Krakowska – Kawęczyńska-Bazylika
- 9 P+R Aleja Krakowska – Gocławek (co drugi kurs skrócony do pętli Wiatraczna)
- 10 Wyścigi – Osiedle Górczewska
- 11 Cmentarz Wolski – Sielce ( w godzinach szczytu kursy wydłużone do Nowe Bemowo)
- 13 Cmentarz Wolski – Kawęczyńska-Bazylika
- 14 Miasteczko Wilanów – Banacha
- 15 P+R Aleja Krakowska – Marymont-Potok
- 16 Piaski – Miasteczko Wilanów (wybrane kursy skrócone do przystanku Muranowska)
- 17 PKP Służewiec – Winnica
- 18 PKP Służewiec – Żerań FSO
- 20 Boernerowo – Żerań FSO
- 22 Piaski – Wiatraczna
- 23 Nowe Bemowo – Czynszowa
- 24 Nowe Bemowo – Gocławek
- 25 Plac Narutowicza – Annopol (linia nie kursuje w weekendy)
- 26 Metro Młociny – Wiatraczna
- 27 Cmentarz Wolski – Metro Marymont
- 31 PKP Służewiec – Metro Wierzbno
- 33 Kielecka – Metro Młociny
- 73 Metro Młociny – Plac Grunwaldzki
- 77 PKP Służewiec – Kielecka
- 78 Osiedle Górczewska – Plac Grunwaldzki
Zajezdnie tramwajowe[]
W Warszawie aktualnie jest 5 zajezdni tramwajowych które są rozlokowane na dwóch brzegach Wisły. Najstarszą eksploatowaną zajezdnią tramwajową jest Wola która powstała w 1903 roku, mieści się przy ul. Młynarskiej 2. Drugą najstarszą eksploatowaną zajezdnią jest Praga, wybudowana w 1925 roku, jedyna zajezdnia po wschodniej stronie Wisły. Aktualnie zajezdnia mieści w sobie 129 pojazdów i jest to najmniejsza liczba spośród zajezdni tramwajowych w Warszawie. Istnieją plany, aby po zbudowaniu zajezdni Annopol część zajezdni zmienić w muzeum komunikacji miejskiej. Trzecią zajezdnią jest Mokotów, została otwarta w 1955 roku jednak wszystkie prace budowlane zakończono dopiero w 1957 roku. Zajezdnia pomieści ok. 250 tramwajów, z czego 200 pod dachem. Czwartą zajezdnią jest Żoliborz. Oddana do użytku w 1963 roku, zajezdnia może pomieścić ok. 250 pojazdów. W 2024 roku powstała zajezdnia na Annopolu, mogąca pomieścić do 152 tramwajów.
Tabor[]
DANE POCHODZĄ ZE STRONY TRAMWAR.PL. Ostatnia aktualizacja: 2025-05-09.
Składy typu 105N[]
Obecnie po Warszawie kursuje 89 składów wysokopodłogowych, określanych przez TW jako 105N. Wliczają się w nie wagony mające fabryczne oznaczenia: 105Na, 105Nb, 105Nb/e, 105Ne, 105Nf, 105Ng i 105Nm.
Składy typów 105N2k i 123N oraz ich pochodnych[]
Obecnie po Warszawie kursuje 81 składów wysokopodłogowych o oznaczeniach: 105Ni, 105N2k, 105N2k/2000, 123N i 123N-1.
Tramwaje niskopodłogowe[]
Obecnie po Warszawie kursują 434 niskopodłogowe, przegubowe tramwaje typów 112N, 116Na, 116Na/1, 116Na/3, 120N, 120Na, 120Na DUO, 128N, 134N, 140N, 141N i 142N. 404 z nich wyposażone są w klimatyzację przestrzeni pasażerskiej.
Ciekawostki[]
- Dwie linie mają te same krańce, ale różne trasy, są to 1 i 25 (Annopol – Banacha).
- W całej Warszawie jest tylko jedna linia tramwajowa, która nie opuszcza prawej strony Wisły – jest to linia 3.
- Wagony typu 120N są własnością ING Lease (Polska) sp. z o.o., użytkowane przez TW sp. z o.o. w ramach umowy leasingu zwrotnego.
- Najczęściej kursującą jest linia 2 (w szczycie nawet co 2 minuty). Jest to też jedyna linia tramwajowa w systemie, która miała na swojej trasie przystanek na żądanie.
- Najbardziej wysuniętym na północ krańcem tramwajowym w Warszawie jest Winnica, a najbardziej wysuniętym na południe – Miasteczko Wilanów.
Przypisy
- ↑ Raport Roczny 2019 na stronie Tramwajów Warszawskich, dostęp: 02.03.2021
Linki zewnętrzne[]
- Warszawski Transport Publiczny
- Strona Tramwajów Warszawskich
- Tramwar (prywatna strona poświęcona tramwajom)
| Tabor tramwajowy w Warszawie |
|
Eksploatowany: 105N i pochodne • 105N2k/2000 • 112N • 116N • 116Na • 116Na/1 • 120N • 120Na • 120NaDuo • 123N • 128N • 134N • 140N • 141N • 142N |