Trolejbusy

Sieć komunikacji trolejbusowej w Warszawie, obecnie nieistniejąca, pojawiała się w mieście dwukrotnie.

Pierwszy raz, w latach 1946–1973, trolejbusy kursowały po Śródmieściu, Mokotowie i Ochocie. W okresie najpełniejszego rozkwitu sieci istniało 6 linii dziennych i jedna nocna, obsługiwanych przez 127 wozów stacjonujących w dwóch zajezdniach.

Drugie wcielenie trolejbusów w Warszawie, w latach 1983–1995, składało się z 1 linii dziennej i 1 nocnej, obsługiwanej przez ok. 30–40 wozów stacjonujących w jednej zajezdni. Trolejbusy kursowały z Mokotowa przez Ursynów do Piaseczna. Linię uruchomiono w celu utworzenia bezpośredniego połączenia z nowo wybudowaną fabryką kolorowych kineskopów Polkolor w Piasecznie.

W gwarze warszawskiej trolejbusy popularnie były zwane trajlusiami lub trajtkami.

Historia[]

Lata 1946-1973[]

Sieć trolejbusową w Warszawie uruchomiono 5 stycznia 1946. Składała się ona z dwóch linii: A (Plac Unii Lubelskiej – Trębacka) i B (Aleja Stalina – Łazienkowska (zajezdnia)) obsługiwanych przez 28 pojazdów typu JaTB-2 (ros. ЯТБ-2) otrzymanych w darze od ZSRR. Na potrzeby trolejbusów przystosowano zajezdnię autobusową „Łazienkowska”. 15 marca 1946 uruchomiono trzecią linię trolejbusową oznaczoną literą C (Plac Saski – Dworzec Gdański), jednak 9 miesięcy później uległa ona likwidacji.

W listopadzie 1947 do MZK przybyły pierwsze francuskie trolejbusy „Vetra“ model VBRh. 20 grudnia 1947 ponownie uruchomiono linię C, na skróconej trasie z Trębackiej pod Dworzec Gdański. W 1948 r. przeprowadzono rewolucję oznaczeń linii trolejbusowych – otrzymały one zakres numerów od 51 do 56. Dotychczasowa linia A otrzymała numer 54, linia B – 53, a linia C – 51. W tym czasie łączna długość sieci trolejbusowej przekraczała już 15 km.

Do 1952 roku uruchomiono jeszcze trzy linie: 52 (Plac Zawiszy – Łazienkowska (zajezdnia)), 55 (Łazienkowska – Odyńca) i 56 (Sienna – Odyńca). W NRD zakupiono 30 wozów marki Lowa, co umożliwiło wycofanie z ruchu radzieckich JaTB-2. W 1954 roku na ulicach pojawiły się trolejbusy Škoda typ 7Tr i 8Tr oraz węgierski trolejbus z przyczepą. 5 lat później linie zaczęła obsługiwać druga zajezdnia – „Chełmska”. W latach 1962–1963 w warsztatach MPK zbudowano trzy egzemplarze trolejbusu przegubowego. Do ich budowy użyto pojazdów typu Škoda 8Tr (człon przedni, silnikowy) i wyeksploatowanych pojazdów produkcji firmy Vetra. Pojazdy połączono przegubem. Powstały w ten sposób niespotykane nigdzie indziej 4-osiowe pojazdy o długości ok. 20 m zabierające 160 pasażerów. Zostały skasowane w latach 1968 i 1969.

Decyzję o likwidacji sieci trolejbusowej podjęto w 1963 roku. 5 marca 1967 zostaje zlikwidowana linia 55, a 3 lata później ruch reprezentowały już tylko dwie linie (52 i 53). W 1972 kursowała już tylko linia 52, a rok później, 30 czerwca 1973 roku, w całości zlikwidowano trakcję trolejbusową.

Lata 1983-1995[]

Włościańska (nr 52, trolejbusy) — Trolejbusy należące do Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej

9 lipca 1976 podjęto uchwałę o utworzeniu linii trolejbusowej Warszawa – Piaseczno. Specjalnie dla tej linii podjęto prace nad nowymi trolejbusami na bazie autobusów Jelcz-Berliet PR100 (trolejbus oznaczony był PR100E).

Prace budowlane przy linii z Dworca Południowego wzdłuż ulicy Puławskiej do pętli przy fabryce Polkolor przy ul. Jaworskiego (obecnie Szkolna) w Piasecznie rozpoczęły się w 1978 roku. Jednocześnie budowano też zajezdnię R-12 „Piaseczno”.

1 czerwca 1983 roku na ulicach Warszawy znów pojawiły się trolejbusy. Nową linię, oznaczoną numerem 51, od początku obsługiwało 40 radzieckich wozów ZIU-9B. Testowano także polskiego Jelcza PR110T, który to model został wprowadzony do ruchu w 1989. Nocą, w latach 1990-1995, kursowały dodatkowo pojazdy na linii 651. W 1991 roku do ruchu wprowadzono szwajcarskie, pochodzące z miasta St. Gallen, „Saurery” z przyczepami.

Ostatnim dniem kursowania trolejbusów na linii do Piaseczna był 31 sierpnia 1995. W 2000 roku rozebrano trakcję^[1] i sprzedano lub zezłomowano tabor, jednak słupy wzdłuż ul. Puławskiej pozostały aż do grudnia 2008, kiedy to je usunięto.

Tabor[]

JaTB-2 – eksploatowany w latach 1946–1950, produkcja ZSRR
Vetra VBRh – eksploatowany w latach 1947–1965, produkcja francuska
Lowa W601 – eksploatowany w latach 1951–1965, produkcja NRD
Lowa W602 - eksploatowany w latach 1952–1965, produkcja NRD
Škoda Tr7, Škoda Tr8 – eksploatowane w latach 1955–1973, produkcja czechosłowacka
Škoda Tr9 – eksploatowany w latach 1965–1973, produkcja czechosłowacka
Škoda-Vetra MPA TPO-62 – eksploatowany w latach 1962–1969, produkcja własna MPK z użyciem taboru czechosłowackiego i francuskiego
ZIU-9UP – eksploatowany w latach 1983–1992, produkcja ZSRR
Jelcz PR110E – eksploatowany w latach 1984–1986, produkcja polska
Jelcz PR110T – eksploatowany w latach 1989–1995, produkcja polska
Saurer T4 – eksploatowany w latach 1991–1995, produkcja szwajcarska

Przypisy

↑ Trakcja jest widoczna jeszcze w spocie promocyjnym Gminy Warszawa-Ursynów z 1999 r. (od 7:52 do 7:55): Ursynów 1999 cz. 2, materiał udostępniony w serwisie YouTube. Dostęp 25 maja 2015 r.

Linki zewnętrzne[]

[1] Trakcja jest widoczna jeszcze w spocie promocyjnym Gminy Warszawa-Ursynów z 1999 r. (od 7:52 do 7:55): Ursynów 1999 cz. 2, materiał udostępniony w serwisie YouTube. Dostęp 25 maja 2015 r.

[1]

Linie trolejbusowe
Linie zwykłe dzienne: A • B • C • 51 • 52 • 53 • 54 • 55 • 56 Pomocnicze: 52-bis • 53-bis • 56-bis Nocne: 52-kreślone • 651