Ujazdów na tle Śródmieścia wg MSI
Łazienki Królewskie około 1900 roku
Zamek Ujazdowski, widok od strony Parku Agrykola
Ujazdów – obszar Miejskiego Systemu Informacji położony w południowo-wschodniej części Śródmieścia, ograniczony Wisłą od wschodu, południową granicą Portu Czerniakowskiego, ulicą Czerniakowską, Nowosielecką, Podchorążych i Gagarina od południa, Spacerową, Klonową, aleją Szucha i Alejami Ujazdowskimi od zachodu oraz ulicą Piękną, skarpą wiślaną i aleją Armii Ludowej od północy.
Historia[]
Na tym terenie już w XII wieku istniał polski gród Jazdów – najważniejszy na obszarze ówczesnej Warszawy. Miał on za zadanie chronić przeprawy przez Wisłę. Zniknął jednak w wyniku najazdu litewskiego w 1262 roku oraz walk bratobójczych w 1281 roku, w wyniku czego zadecydowano o przeniesieniu grodu na północ, gdzie dał początek Starej Warszawie. Żadne z dotychczas prowadzonych badań archeologicznych nie potrafiły jednak wskazać dokładnej lokalizacji Jazdowa.
W późniejszym okresie na terenie dzisiejszego Parku Ujazdowskiego istniała wieś Ujazdów i należała do dóbr królewskich, istniała także niedaleko wieś Myślewice. W jej pobliżu królowa Bona wzniosła dla siebie drewnianą willę, w 1624 roku rozbudowaną w Zamek Ujazdowski, natomiast w 1731 roku król August II Mocny założył Drogę Kalwaryjską, przodka Alej Ujazdowskich. We wsi istniał kościół św. Anny oraz cmentarz, a jej tereny uprawne rozciągały się aż na dzisiejsze Pole Mokotowskie. Wieś została przeniesiona w nowe miejsce około 1770 roku, kiedy to w wyniku pomysłu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego stworzono "Oś Stanisławowską", a "nowa wieś" znalazła się na głównej osi prowadzącej od Zamku Ujazdowskiego na zachód na pola elekcyjne Woli. Wówczas ukształtował się istniejący do dziś układ placów gwiaździstych w tej okolicy. Natomiast z istniejącej od XVII wieku Łazienki Lubomirskiego utworzono zespół pałacowo-parkowy Łazienki Królewskie. Ujazdów otoczony został Okopami Lubomirskiego i w 1791 roku wszedł w granice Warszawy.
W XIX wieku Ujazdów był dzielnicą peryferyjną miasta, jednak Łazienki Królewskie były popularnym miejscem spacerów. Na północ od nich powstał Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego, a dalej znajdował się teren wystawowy, na którym w 1896 otwarto Park Ujazdowski. Na jego wschodnim skraju przez cały wiek działał Szpital Ujazdowski. Poniżej skarpy ulokowały się liczne rosyjskie garnizony wojskowe. Nieznacznie zabudowywały się tereny w okolicy ulicy Czerniakowskiej oraz alei Szucha i ulicy Klonowej.
Ujazdów przesadnie nie ucierpiał podczas II wojny światowej, z tego względu, że spory obszar wszedł w skład tzw. dzielnicy niemieckiej, którą ominęło powstanie warszawskie. Zniszczeniu uległy nieliczne budynki przy Alejach Ujazdowskich oraz zabudowania w rejonie Czerniakowskiej i Łazienkowskiej. Mocno ucierpiały Łazienki Królewskie, te jednak wkrótce odtworzono. Zaraz po wojnie przy ul. Jazdów wzniesiono osiedle tymczasowych domków fińskich, które dotrwały do dzisiaj. W latach 1971-1974 Ujazdów przecięły nowo wybudowane trasy szybkiego ruchu: Trasa Łazienkowska oraz Wisłostrada.
W przyszłości w Ujazdowie ma powstać Muzeum Historii Polski.
Najważniejsze obiekty[]
Wśród znajdujących się w Ujazdowie obiektów należy wymienić:
- Łazienki Królewskie z Pałacem na Wodzie, Pałacem Myślewickim i Starą Pomarańczarnią,
- Zamek Ujazdowski,
- Belweder,
- Kancelaria Prezesa Rady Ministrów,
- Park Ujazdowski,
- Port Czerniakowski,
- Stadion Wojska Polskiego,
- Torwar i Torwar II,
- Katedra polskokatolicka św. Ducha,
- Ulica Agrykola.
Linki zewnętrzne[]
| Obszary Śródmieścia wg Miejskiego Systemu Informacji |
|
Muranów • Nowe Miasto • Powiśle • Solec • Stare Miasto • Śródmieście Południowe • Śródmieście Północne • Ujazdów |