Ulica Barszczewska – osiedlowa ulica dojazdowa położona na Marymoncie-Potoku w dzielnicy Żoliborz, która biegnie od ul. Gwiaździstej na zachód, po czym nie krzyżując się z żadną inną ulicą kończy się ślepo. Do dzisiaj zachowała się na niej dawna nawierzchnia z kamienia polnego, tzw. kocie łby.
Ul. Morawska z widokiem na ul. Barszczewską (nr 19) – 1977 rok
Ulica powstała w połowie XIX wieku jako droga ograniczająca od północy grunty folwarku Potok, biegła na zachód od drogi do Bielan aż do stawów w rejonie późniejszej ul. Morawskiej, na przełomie XIX i XX wieku stała się jedną z ulic osady letniskowej Potok, powstałej w wyniku parcelacji terenów dawnego folwarku. Na wielu posesjach zamieszkali rosyjscy oficerowie z pobliskiej Cytadeli, co spowodowało wprowadzenie tutaj rosyjskiego nazwiska parceli, np. osada ujutna. W 1916 roku ulica znalazła się w granicach Warszawy i od początku nosiła nazwę Barszczewska – jej pochodzenie jest niejednoznaczne, może brać się albo od jednej z dwóch miejscowości Barszczewo w powiecie białostockim, bądź od nazwiska Juliana Barszczewskiego, właściciela majątku "Potok" w XIX wieku.
W okresie międzywojennym ulica biegła od ul. Kamedułów na zachód, gdzie krzyżowała się z ul. Smoszewską i kończyła u zbiegu z ul. Morawską, była wybrukowana i uregulowana na całej długości, znajdowała się na terenie komisariatu XXVI Marymont. Zabudowę stanowiło 19 budynków, podzielonych niemal w połowie na drewniane i murowane[1], w większości parterowych[2]. Były to częściowo stare drewniane domki, jak przykładowo willa "Zofiówka" (nr 2) Leokadii Szajewskiej, jak i nowe budynki mieszkalne, głównie murowane – w domu nr 7 znajdowała się wędliniarnia, w domu nr 12 przedszkole, a w kamienicy nr 19 znajdował się sklep spożywczy Małkowskich. Jedynie do fundamentów wzniesiono dom na posesji nr 17. Zabudowa ulicy uległa częściowemu zniszczeniu podczas II wojny światowej[3].
Otoczenie ulicy nie zmieniło się znacznie przez kolejnych kilkadziesiąt lat, zachowała się tutaj nawierzchnia z kamieni polnych, rynsztok oraz zabudowa złożona z niewielkich kamienic i domków, często wzniesionych z gruzów innych budowli. Zmiany nadeszły na przełomie lat 70. i 80. XX wieku, kiedy to w związku z budową osiedla Marymont Dolny rozebrano większość zabudowy ulicy, ona sama zniknęła (ostatecznie tylko na jakiś czas) z planów miasta, ulicę jednak faktycznie pozostawiono w związku z zachowaniem jednego budynku – kamienicy Małkowskich (nr 19), na której znajdowała się tablica pamiątkowa Tchorka. Na północ od ulicy, w miejscu zlikwidowanych ulic Marymontu powstały kilkunastopiętrowe bloki mieszkalne, południowa część z niezagospodarowanymi działkami zarosła jednak gąszczem drzew i krzaków.
Nowa zabudowa przy ul. Barszczewskiej pojawiła się dopiero w latach 2007-2010, kiedy to wybudowano Apartamenty przy Kępie Potockiej (nr 6). Obecnie miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przeznacza teren wzdłuż południowej pierzei ulicy na zabudowę mieszkaniową wielorodzinną o wysokości nieprzekraczającej 20 metrów, w zabudowie pierzejowej, dopuszczając wyburzenie istniejących na tym terenie budynków – Barszczewska 19, Potocka 2a oraz Potocka 2b. Warunkiem dopuszczającym ich wyburzenie jest sporządzenie dokładnej dokumentacji historycznej tych budynków.
Pod koniec września 2016 roku rozpoczęto wyburzanie kamienicy przy Barszczewskiej 19 w związku z planami nowej inwestycji.
Galeria[]
.JPG "Barszczewska (nr 19).JPG (581 KB)")
Przypisy
- ↑ liczba budynków – 10 drewnianych, 9 murowanych; źródło: dokumenty Biura Odbudowy Stolicy
- ↑ liczba budynków – 4 jednopiętrowe, 12 parterowych, 3 zniszczone całkowicie; źródło: dokumenty Biura Odbudowy Stolicy
- ↑ liczba budynków – 11 zachowanych, 1 spalony, 6 zniszczonych, 1 w stanie surowym źródło: dokumenty Biura Odbudowy Stolicy