Ulica Grójecka (dawniej także aleja Grójecka, częściowo aleja Krakowska) – ulica, która biegnie przez całą Ochotę, od pl. Zawiszy do al. Krakowskiej. Nazwa ulicy nawiązuje do miasta Grójec, w kierunku którego biegnie.
Historia[]
- Zobacz więcej w artykule: Historia ulicy Grójeckiej.
Ulica wywodzi się z dawnego traktu krakowskiego, który został uregulowany w latach 1818-1823 i obustronnie obsadzony drzewami, a przy jego wjeździe do miasta ustawiono dwie rogatki jerozolimskie.
Dawniej nazwę Grójecka nosiła również ulica Lisia.
Charakterystyka[]
Ulica klasy głównej. Stanowi kręgosłup komunikacyjny Ochoty, kursują tędy autobusy i tramwaje (zobacz: komunikacja miejska na Grójeckiej). Zabudowana jest starymi kamienicami i blokami mieszkalnymi.
W przyszłości w rejonie pl. Narutowicza może powstać stacja III linii metra. Dociągnięta ma też zostać ulica Racławicka. Być może ulica zostanie też zwężona, a uwolniona przestrzeń zostanie przekształcona w miejsca postojowe, drogi dla rowerów oraz miejsca dla ogródków kawiarnianych.
Przebieg[]
Ulica rozpoczyna swój bieg na pl. Zawiszy, gdzie zbiegają się Aleje Jerozolimskie, ul. Towarowa i ul. Raszyńska, po czym biegnie w kierunku południowo-wschodnim, krzyżując się kolejno z ulicami: Daleką, Spiską, Niemcewicza, Słupecką, następnie tworzy pl. Narutowicza (u zbiegu z Filtrową, Barską i Uniwersytecką), a kontynuując bieg mija kolejno ulice: Mochnackiego, Kaliską, Wawelską, Kopińską, Radomską, Winnicką, Baśniową, Siewierską, Banacha, Bitwy Warszawskiej 1920 roku, Opaczewską, Dickensa, Korotyńskiego, Włodarzewską i Harfową, by zakończyć się na wiadukcie kolei radomskiej, przechodząc w al. Krakowską.
Obiekty[]
Wzdłuż ul. Grójeckiej znajdują się następujące obiekty:
- ul. Grójecka 5 – Salzburg Center
- ul. Grójecka 17a – Urząd Dzielnicy Ochota oraz Urząd Stanu Cywilnego
- ul. Grójecka 19/25 – Blok mieszkalny z lat 1962-1968, wystrojem przypominający budynki os. Torwar
- ul. Grójecka 20b – Kamienica przedwojenna
- ul. Grójecka 20c – Kamienica przedwojenna
- ul. Grójecka 27 – Kamienica Marcina Weinfelda
- ul. Grójecka 29 – Kamienica Władysława Leśniewskiego
- ul. Grójecka 31 – Kamienica Broszkiewiczów
- ul. Grójecka 32 – Kamienica Fryderyka Bonkowskiego
- ul. Grójecka 34 – Kamienica L. Perlińskiej
- ul. Grójecka 35 – Kamienica Pocztowej Kasy Oszczędności, w niej Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy –
Wypożyczalnia nr 23 - ul. Grójecka 38 – Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
- ul. Grójecka 39 – Dom Studencki Politechniki Warszawskiej "Bratniak-Muszelka"
- ul. Grójecka 40 – Kamienica Spółdzielni Urzędników Państwowego Banku Rolnego
- ul. Grójecka 40a – Kamienica Spółdzielni Mieszkaniowej "Grójecka 40A"
- ul. Grójecka 41 – Kamienica Spółdzielni "Skarbowiec"
- ul. Grójecka 42 – Biblioteka multimedialna "Przystanek Książka"
- ul. Grójecka 43 – Kamienica Profesorów Wolnej Wszechnicy
- ul. Grójecka 45 – Kamienica Pierwszej Spółdzielni Mieszkaniowo-Budowlanej Organizacji Inteligencji Polskiej
- ul. Grójecka 56/58 – Kamienica D. Pinkusiewicza
- ul. Grójecka 62a – Kamienica J. Fajersteina
- ul. Grójecka 65 – Och-Teatr, d. Kino Ochota
- ul. Grójecka 68 – Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Wypożyczalnia nr 48
- ul. Grójecka 75 – Kamienica Zrzeszenia Cechmistrzów Budowlanych, w niej Ośrodek Kultury Ochoty
- ul. Grójecka 77 – Dyrekcja Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy Dzielnicy Ochota oraz Czytelnia Naukowa Nr XI
- ul. Grójecka 81/87 – Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Biblioteka Dziecięca nr 5
- ul. Grójecka 93 – XXI Liceum Ogólnokształcące im. Hugona Kołłątaja oraz Przedszkole Nr 66
- ul. Grójecka 95 – Hale Banacha
- ul. Grójecka 104 – Kamienica Funduszu Kwaterunku Wojskowego
- ul. Grójecka 109 – Warszawska Galeria Ekslibrisu oraz Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Wypożyczalnia nr 5 oraz 75, obok tzw. Plac pod Skrzydłami.
- ul. Grójecka 127 – Biurowiec Asseco
- ul. Grójecka 184 – Kamienica Wilmanów
- ul. Grójecka 186 – Budynek "Coloseum"
- ul. Grójecka 194 – Budynek "Triton Park"
- ul. Grójecka 214 – Budynek "Arlet House"
Na rogu ul. Opaczewskiej znajduje się pomnik Barykada Września, zaś na rogu ul. Korotyńskiego jest krzyż przydrożny. Ponadto przy ul. Grójeckiej znajdują się trzy skwery: skwer Dobrego Maharadży na rogu ul. Opaczewskiej, skwer Reduty Kaliskiej na rogu ul. Kaliskiej oraz skwer Jerzego Kastrioty Skanderbega na rogu ul. Spiskiej. W rejonie al. Krakowskiej znajduje się również przystanek kolejowy Warszawa Rakowiec.
Ponadto przy ul. Grójeckiej znajdują się również wyróżniające się słupy trakcji tramwajowej – na wysokości ul. Filtrowej znajduje się jedyny w Warszawie słup z pałąkami wykonanymi według przedwojennego wzoru firmy Siemens, natomiast na wysokości ul. Opaczewskiej znajduje się przedwojenny słup trakcyjny ze śladami po pociskach z czasów kampanii wrześniowej 1939 roku.
Spośród nieistniejących zabudowań należy wymienić również kamienicę Oskara Hintza (nr 1) oraz gospodarstwo ogrodnicze Wolskich (nr 81), a także dawne karczmy: Karczma Ochota (rejon ul. Kaliskiej) i Karczma Czerwona (rejon ul. Dickensa)
Miejsca pamięci[]
Wzdłuż ul. Grójeckiej znajdują się też kolejne tablice pamiątkowe i miejsca pamięci:
- ul. Grójecka 19/25 – tablica upamiętniająca fakt, że z tego budynku 12 kwietnia 1982 roku o godzinie 12 nadano pierwszą audycję podziemnego radia „Solidarność”.
- ul. Grójecka 20b – tablica upamiętniająca miejsce (w podwórku), gdzie od 3 do 5 sierpnia 1944 roku Niemcy wymordowali ponad 200 osób.
- ul. Grójecka 22/24 – tablica upamiętniająca miejsce, gdzie 5 sierpnia 1944 roku hitlerowcy rozstrzelali 40 Polaków.
- ul. Grójecka 45 – tablica upamiętniająca profesor Wandę Telakowską, która mieszkała i tworzyła w tym domu.
- ul. Grójecka 47/51 – tablica upamiętniająca miejsce, gdzie 9 listopada 1943 roku hitlerowcy rozstrzelali 40 Polaków.
- ul. Grójecka 77 – tablica upamiętniająca miejsce, gdzie w gospodarstwie rodziny Wolskich ukrywał się Emanuel Ringelblum.
- ul. Grójecka 93 – kamień upamiętniający Józefa Piłsudskiego (na terenie szkoły), przeniesiony z dawnego ogródka jordanowskiego przy ul. Opaczewskiej.
- ul. Grójecka 95 – kamień upamiętniający miejsce, gdzie w sierpniu i wrześniu 1944 roku hitlerowcy rozstrzelali kilkuset Polaków.
- ul. Grójecka 104 – tablica upamiętniająca fakt, że w piwnicach tego domu 4 sierpnia 1944 roku, SS-mani z SS Sturmbrigade RONA wymordowali granatami kilkudziesięciu ukrywających się tam mieszkańców.
Ciekawostki[]
Ulica Grójecka pojawia się w utworze "Ferdydurke" Witolda Gombrowicza w rozdziale XIII: Skręciliśmy w Grójecką, kurz, pył, hałas i zaduch, kończą się kamienice, poczynają się kamieniczki i niewiarygodne wozy z warzywami, z pierzem, z mlekiem, kapustą, ze zboże, sianem, żelastwem, i śmieciem zapełniają ulicę brzękiem, stukiem, szczękiem.