Nieodśnieżona ulica Smocza
Wybrukowany odcinek Smoczej
Ulica Smocza – ulica na osiedlu Muranów, w obszarze MSI Nowolipki w dzielnicy Wola, przebiegająca od Nowolipia do Stawek.
Historia[]
Ulica istnieje od początku XVIII wieku, a współczesną nazwę nadano jej w 1770 roku. Początkowo biegła od Nowolipia do Gęsiej, potem stopniowo ją wydłużano aż do Stawek. Przez lata tą ulicę oraz jej kamienice zamieszkiwali przede wszystkim Żydzi dominujący liczebnie na Muranowie.
Wielu spośród nich mieszkało w bardzo niewielkich mieszkaniach, jak choćby na osiedlu robotniczym między Niską a Stawkami, gdzie w 16 domach mieściło się 1 200 jednoizbowych mieszkań. Ponadto od 5 listopada 1923 roku Smoczą kursowały tramwaje.
W 1940 roku ulica w całości znalazła się w getcie warszawskim, a w latach 1943-1944 jej zabudowa została całkowicie zrównana z ziemią. Po wojnie ulicę poszerzono, tramwaje zlikwidowano, a wokół powstały nowe bloki nowego osiedla Muranów.
Przebieg[]
Ulica rozpoczyna się od skrzyżowania z Nowolipiem, po czym kieruje się na północ przecinając kolejno ulice Nowolipki, Dzielną, Pawią, Anielewicza, Glinianą, Miłą oraz Niską, by zakończyć się na skrzyżowaniu ze Stawkami.
Nazwa[]
Etymologia nazwy jest nieustalona, Kwiryna Handke za F. M. Sobieszczańskim kojarzy nazwę z istniejącym podobno w tym rejonie domem pod znakiem smoka[1].
Otoczenie[]
Przy ulicy Smoczej położone są następujące obiekty:
- ul. Smocza 1 – socrealistyczny blok osiedla Muranów Południowy proj. Bohdana Lacherta, 1950-1952, zabytek
- ul. Smocza 1a – Żłobek nr 18
- ul. Smocza 3 - Spółdzielnia Socjalna WOLA
- ul. Smocza 6 – Zespół Państwowych Szkół Plastycznych im. Wojciecha Gersona
- róg Dzielnej – Skwer Jana Jura-Gorzechowskiego, zabytek
- róg Dzielnej – Skwer Mieczysława Apfelbauma
- ul. Smocza 19 – Gimnazjum nr 49 im. Stefana Starzyńskiego
- ul. Smocza 22 – Przedszkole nr 269
- ul. Smocza 27 – Mazowiecka Izba Rzemiosła i Przedsiębiorczości
Historyczne otoczenie[]
Współczesna zabudowa nie ma praktycznie nic wspólnego z zabudową przedwojenną, jaka znajdowała się przy ulicy Smoczej. Całość kamienic i innych obiektów została zniszczona podczas powstania w getcie oraz po jego upadku, w ramach systematycznego niszczenia dawnej dzielnicy żydowskiej. Zniknęło także wiele dawnych uliczek tej części Muranowa, które krzyżowały się ze Smoczą: Sochaczewska, Gliniana, Libelta, Ostrowska oraz Gęsia. Spośród ważnych, nieistniejących zabudowań ulicy Smoczej należy wymienić:
- ul. Smocza 29 (przy skrzyżowaniu z Dzielną) – bazar
- ul. Smocza 35 (przy skrzyżowaniu z Pawią) – Państwowe Zakłady Umundurowania
- ul. Smocza 43 (między Glinianą a Sochaczewską) – Fabryka Garbarska P.F. „Bracia Pfeiffer”
Przypisy
- ↑ Kwiryna Handke, Słownik nazewnictwa Warszawy, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, 1998