Ulica Wólczyńska – jedna z głównych ulic na Bielanach, która łączy skrzyżowanie ulic al. Reymonta i Żeromskiego z ul. Estrady. Ulicą odbywa się ruch autobusowy na całej długości i tramwajowy (odc. al. Reymonta – Nocznickiego). Nazwa ulicy pochodzi od Wólki Węglowej, do której prowadzi.
Historia[]
Ulica należy do najdawniejszych dróg Bielan, powstała nie później niż na początku XIX wieku. Pełniła ona funkcję drogi łączącej Wawrzyszew i Wólkę Węglową. Widoczna jest ona już na rosyjskiej mapie okolic miasta Warszawy z 1838 roku, a w latach 30. XIX wieku przy ulicy powstał Cmentarz Wawrzyszewski.
Wybiegała ona wówczas ze wsi Wawrzyszew na północny zachód gdzie następnie dzieliła się na dwie części. Jej przedłużeniem na zachód był trakt łączący Gać, Mościska i Laski (obecnie ul. Arkuszowa w Warszawie oraz ul. 3 Maja w sąsiednich gminach), z kolei na północny zachód biegła część nazywana dziś ulicą Wólczyńską, która docierała do zabudowań Wólki Węglowej (stąd dzisiejsza nazwa). Dalej kierowała się ona północ w kierunku Dąbrowy (ob. ul. Estrady i ul. Trenów). Na mapie w połowie długości między rozwidleniem a północnym końcem ulicy zaznaczone jest istnienie kościoła.
10 maja 1951 roku ulica została włączona w granice miasta wraz z Wawrzyszewem, Placówką, Młocinami i częścią gromady Wólka Węglowa. Biegła ona wówczas w kształcie takim, jak na mapie rosyjskiej, po drodze krzyżując na Wawrzyszewie z ul. Wolumen, ul. Powązkowską (ob. ul. Aspekt), Kwitnącą i obecnymi ulicami Przecinek, Rymową, Gotycką i Nocznickiego, dalej z ob. ul. Popiela, Swarożyca, Tytułową, Lelum, Polelum, Rokokową i Arkuszową, a następnie z kilkoma uliczkami Placówki i Radiowa, w tym ul. Parkową (ob. Opłotek) i nienazwanymi wówczas ulicami Wóycickiego i Loteryjki.
Wtedy też tereny przy ulicy zaczęły zmieniać się - początkowo przy ulicy mieściły się nieliczne domy oraz liczne pola i lasy. W latach 1952-1954 przy wschodniej pierzei środkowego odcinka ulicy powstała Huta Warszawa, a w latach 60. XX wieku bocznice kolejowe do prowadzące do huty. W celu utworzenia pojedynczego przejazdu przez tory w ciągu ul. Wólczyńskiej zmieniono jej bieg - zamiast na skos jak wcześniej, pobiegła ona jakoby po przeciwprostokątnych trójkąta tworzonego przez jej poprzedni i obecny bieg. Kolejną kluczową zmianą w zabudowaniach przy Wólczyńskiej stało się powstanie Cmentarza Północnego w latach 70., które nie naruszyło biegu ulicy.
Sytuacja urbanistyczna w południowej części uległa zmianie w latach 70. XX wieku, kiedy to wyburzono zdecydowaną większość okolicznej zabudowy w związku z budową nowych osiedli mieszkaniowych – "Wawrzyszew" (1973-1978, według projektu Ryszarda Tomickiego) oraz "Chomiczówka" (ok. 1975, według projektu Haliny Drzewiczewskiej), w które wkomponowano częściowo dawne elementy jak Cmentarz Wawrzyszewski czy Kościół św. Marii Magdaleny.
Komunikacja[]
W 1953 roku ulicą skierowano linię autobusową 110 kursującą od ul. Arkuszowej do Wólczyńskiej i dalej do pl. Wilsona. W 1961 roku obsługę komunikacyjną zyskał odcinek ul. Arkuszowa – ul. Opłotek, na który skierowano nową linię 142, a w 1991 roku autobus linii 110 zaczął kursować po prawie całej długości ulicy (oprócz odcinka ul. Opłotek – brama południowa Cmentarza Północnego - tam autobus skręcał by obsłużyć Placówkę). W 2001 roku obsługę ulicy przejęła od linii 110 linia 701.
18 lipca 1977 roku ulica zyskała połączenie tramwajowe z pozostałą częścią miasta - przedłużono wówczas linię z Piasek ulicami Broniewskiego, Wólczyńską i Nocznickiego do pętli Huta i skierowano tu linie 11, 22 i 33.
W ciągu ulicy położone są zespoły przystankowe Andersena, Aspekt, Cmentarz Wawrzyszewski, Bogusławskiego, Popiela, Tytułowa, Rokokowa, Wólczyńska-Bocznica, Cmentarz Północny-Brama Południowa, Wólczyńska i Estrady.
Obecny przebieg[]
Obecnie ulica rozpoczyna się na skrzyżowaniem z al. Reymonta i następnie biegnie na północny zachód przecinajac kolejno ulice Andersena, Aspekt, Kwitnącą, Czechowa, Gotycką, Sokratesa i Conrada, Nocznickiego, Popiela, Swarożyca, Tytułową i Arkuszową (w 2012 powstało tu rondo Peszkowskiego), Rokokową, następnie przecina bocznicę do Huty Warszawa i biegnie dalej przecinając ul. Opłotek, Wóycickiego i Loteryjki aby zakończyć się skrzyżowaniem z ul. Estrady przy Cmentarzu Północnym.
Do 1960 roku nazwę "Wólczyńska" nosiła także ul. Skalnicowa.
Otoczenie[]
- Wólczyńska 23 – kaplica
- Wólczyńska 64 – kościół św. Marii Magdaleny
- Wólczyńska 69 – Cmentarz Wawrzyszewski
- Wólczyńska 133 – Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych
- Wólczyńska 133 – Budynek Banku PKO BP, 75 metrów wysokości całkowitej
- Wólczyńska 249 – sortownia śmieci zakładu "Byś" otwarta w kwietniu 2011 roku
- Huta Warszawa
- Komunalny Cmentarz Północny
Przy skrzyżowaniach z ul. Andersena, Aspekt i Opłotek znajdują się kapliczki, a przy skrzyżowaniach z ul. Gotycką i ul. Wolumen - krzyże przydrożne.