Ulica Ząbkowska

Ten artykuł dotyczy ulicy. Zobacz też: Zespół przystankowy Ząbkowska.

Ulica Ząbkowska (dawniej także Brukowa^[1]) – ulica na Pradze Północ biegnąca od ulicy Targowej do ulicy Radzymińskiej.

Zabkowska (impreza) — Zabytkowy fragment ulicy podczas VI Praskich Spotkań z Kulturą (2009)

Zabkowska (budynek nr 4) — Kamienica (nr 4)

Podwórko z kapliczką Ząbkowska 12 — Podwórko z kapliczką (nr 12)

Ulica istniała już od XVI wieku jako droga graniczna między Pragą a Skaryszewem (na rogu z Targową stał jego ratusz) w kierunku Woli Ząbkowskiej (dzisiejszych Ząbek), od której to wywodzi się współczesna nazwa ulicy. W 1770 roku ulica została przecięta Okopami Lubomirskiego, a na przejeździe ulicy powstały około 1791 roku rogatki ząbkowskie, zlikwidowane około 1889 roku po przyłączeniu Szmulowizny do Warszawy. Do około 1771 roku nosiła nazwę Brukowa. Zabudowa ulicy została w znacznym stopniu zniszczona podczas wielkiego pożaru w czerwcu 1868 roku, około 30 drewnianych budynków zostało przez niego strawionych. Nieliczne budynki przetrwały, a nowe kamienice zaczęły powstawać w latach 80. i 90. XX wieku. Dobrym impulsem było to, że Ząbkowska była wówczas głównym traktem wychodzącym w kierunku północno-wschodnim, ku Petersburgowi.

W 1919 roku otwarto pierwszy fragment torów tramwajowych, lecz dopiero w 1921 roku wzdłuż ulicy poprowadzono linię tramwajową aż do pętli na Radzymińskiej, a jako pierwsza nową trasą pojechała linia 7. W okresie międzywojennym wielu mieszkańców było pochodzenia żydowskiego, wobec czego znajdowało się tutaj miele domów modlitwy, m.in. pod numerami 7, 11 oraz 12. Zabudowa ulicy nie została zniszczona podczas II wojny światowej. 30 czerwca 1968 roku zlikwidowano linię tramwajową wzdłuż ulicy, jednak pozostawiono jeden tor umożliwiający wyjazd z zajezdni "Praga" w kierunku ulicy Targowej.

Kiedy w 2000 roku planowano remont ulicy, obrońcy zabytków i varsavianiści, Janusz Sujecki i Jarosław Zieliński, ogłosili swój "Społeczny projekt rewitalizacji ulicy Ząbkowskiej na odcinku pomiędzy ulicami Targową i Brzeską", proponując przekształcenie najbardziej zaniedbanego fragmentu Starej Pragi w zaczątek "praskiej starówki". Projekt spodobał się ówczesnym władzom dzielnicy, dlatego też podczas remontu nawierzchni w latach 2000-2001, choć usunięto stare tory tramwajowe, a ulicę wyasfaltowano, to zachowano krótki, 50-metrowy odcinek torów oraz bruku na odcinku między Targową a Brzeską^[2]. Zaczęto także poddawać rewitalizacji kolejne kamienice na tym odcinku ulicy. Współcześnie na Ząbkowskiej organizowane są także Praskie Spotkania z Kulturą (znane jako "święto ulicy Ząbkowskiej").

W połowie 2013 roku zaproponowano do realizacji trasę tramwajową przez ul. Ząbkowską, która biegłaby od al. Jana Pawła II przez ul. Świętokrzyską i ul. Emilii Plater do pl. Piłsudskiego, następnie tunelem do ul. Karowej, mostem przez Wisłę, ul. Okrzei i ul. Ząbkowską do ul. Kawęczyńskiej. Celowość budowy została zbadana przez specjalistów, którzy jednak odrzucili zasadność takiej inwestycji. W lipcu 2015 roku po raz pierwszy zamknięto też na weekend odcinek między ul. Targową a ul. Brzeską.

Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z Targową i S. Okrzei, po czym kieruje się w stronę północno-wschodnią przecinając kolejno takie ulice jak: Brzeską, Markowską, Nieporęcką, Tarchomińską i T. Korsaka, by zakończyć się na skrzyżowaniu z Radzymińską i Kawęczyńską.

Przy Ząbkowskiej znajdują się następujące zabudowania:

ul. Ząbkowska 2 – Kamienica Szeina i Tychońskiego
ul. Ząbkowska 3 – Kamienica Władysława Sikorskiego
ul. Ząbkowska 5 – Oficyny przedwojenne, od frontu trwa budowa nowego budynku mieszkalnego
ul. Ząbkowska 6 – Kamienica przedwojenna, w niej lokal W Oparach Absurdu
ul. Ząbkowska 7 – Kamienica Szmula Kaliny
ul. Ząbkowska 11 – Kamienica Icka Hersza Jahrmana, w niej lokal Łysy Pingwin
ul. Ząbkowska 13 – Kamienica Róży Kwiatkowskiej
ul. Ząbkowska 14 – Kamienica Elżbiety Barbary Podbielskiej
ul. Ząbkowska 23/25 – Współczesny blok wybudowany w nawiązaniu do dawnej architektury ulicy, dziś znajduje się tu Muzeum Drukarstwa oraz rewir dzielnicowych VI komisariatu policji
ul. Ząbkowska 27/31 – Zakład Oczyszczalni Spirytusu "Rektyfikacja Warszawska", dziś znajduje się tu centrum kulturalne z teatrem Wytwórnia
ul. Ząbkowska 37 – Kamienica Józefa Klatczyńskiego
ul. Ząbkowska 50 – Kamienica przedwojenna, w niej filia urzędu pocztowego nr 4

Przy ulicy zachowało się bardzo wiele przedwojennych kamienic, które znajdują się pod numerami: nr 2, nr 3, nr 4, nr 5, nr 6, nr 7, nr 9, nr 11, nr 12, nr 13, nr 14, nr 16, nr 17, nr 19, nr 28, nr 30, nr 33, nr 35, nr 36, nr 37, nr 38, nr 38a, nr 39, nr 39a, nr 50, nr 50a i nr 54. Szczególnie warty uwagi jest odcinek między Targową a Brzeską, gdzie zachowało się różnorodne budownictwo od lat 60. XX wieku do lat 30. XX wieku. Na rogu Ząbkowskiej z Korsaka stoi figura Matki Boskiej, wiele jest także kapliczek podwórzowych. Spośród nieistniejących zabudowań należy wymienić istniejący do lat 40. XX wieku drewniany dworek z podcieniami na rogu Targowej, zwany "Dworkiem Korzeniowskich".

Galeria[]

Przypisy[]

↑ Kwiryna Handke, Słownik nazewnictwa Warszawy, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, 1998
↑ Jerzy S. Majewski, Tomasz Urzykowski, Spacerownik Warszawski 2, Biblioteka Gazety Wyborczej

Linki zewnętrzne[]

[1] Kwiryna Handke, Słownik nazewnictwa Warszawy, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, 1998

[2] Jerzy S. Majewski, Tomasz Urzykowski, Spacerownik Warszawski 2, Biblioteka Gazety Wyborczej

[1]

[2]

Warszawikia

Ulica Ząbkowska

Galeria[]

Przypisy[]

Linki zewnętrzne[]

Fan Feed