Warszawikia

CZYTAJ WIĘCEJ

Warszawikia
Nie masz konta?
Zarejestruj się
Advertisement
Zarejestruj się
Warszawikia
Warszawikia
7001
stron
w: Śródmieście, Wyższe uczelnie, Uniwersytet Warszawski

Uniwersytet Warszawski

Zaloguj się, aby edytować
Ujednoznacznienie
Ten artykuł dotyczy wyższej uczelni. Zobacz też: stacja metra Nowy Świat-Uniwersytet oraz zespół przystankowy Uniwersytet.
Brama Uniwersytetu Warszawskiego

Brama Główna Uniwersytetu Warszawskiego

Uniwersytet Warszawski (dawny BUW)

Gmach Starej Biblioteki Uniwersyteckiej

Uniwersytet Warszawski – wyższa uczelnia państwowa, której rektorat oraz kampus główny zlokalizowany jest przy ul. Krakowskie Przedmieście 26/28. W skład Uniwersytetu Warszawskiego wchodzi 19 wydziałów, a także liczne jednostki dydaktyczne i administracyjne.

Poza Krakowskim Przedmieściem obiekty należące do Uniwersytetu Warszawskiego zlokalizowane są również w innych częściach miasta: przy ul. Długiej (wydział nauk ekonomicznych), ul. Stawki (wydział psychologii), ul. Szturmowej (wydział zarządzania i lingwistyki stosowanej i filologii wschodniosłowiańskiej), ul. Pasteura (wydział chemii) czy ul. Żwirki i Wigury (wydział geologii, tzw. Kampus Ochota).

Uniwersytet Warszawski powszechnie jest uznawany za jedną z najlepszych uczelni wyższych w Polsce.

Historia[]

Uniwersytet Warszawski (Gmach Szkoły Głównej)

Gmach, w którym mieściła się Szkoła Główna Warszawska

Historia Uniwersytetu Warszawskiego rozpoczyna się 19 listopada 1816 roku, kiedy to działalność rozpoczął Królewski Uniwersytet Warszawski, założony z inicjatywy Stanisława Kostki Potockiego i Stanisława Staszica za zgodą cara Aleksandra I, a we współpracy między innymi z Wawrzyńcem Surowieckim. Uniwersytet powstał w wyniku połączenia Szkoły Prawa i Nauk Administracyjnych oraz Szkoły Lekarskiej i składał się z pięciu wydziałów: Prawa i Administracji, Lekarskiego, Filozoficznego, Teologicznego oraz Nauk i Sztuk Pięknych. Uczelnię ulokowano w Pałacu Kazimierzowskim oraz znajdujących się wokół pawilonach.

Kadra profesorska nowo powstałego uniwersytetu liczyła 30-40 profesorów, a liczba studentów sięgała 800 osób. Pierwszym rektorem uczelni został wybrany 2 marca 1818 roku ks. Wojciech Anzelm Szweykowski. Uczelnia posiadała bibliotekę (działającą samodzielnie od 1818 roku), mającą charakter biblioteki publicznej i podlegającą bezpośrednio Rządowej Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W skład zbiorów bibliotecznych weszły m.in.: cenny księgozbiór Liceum Warszawskiego, w którym znajdowały się zbiory zachowane po Szkole Rycerskiej, Ignacym Krasickim, Szkole Prawa i Administracji, a także większość zasobów Biblioteki przy Sądzie Apelacyjnym. Bieżącą produkcję wydawniczą z terenu Królestwa Polskiego zapewniał Bibliotece egzemplarz obowiązkowy, do którego uzyskała prawo już w 1819 roku. Pozyskała też księgozbiory kasowanych klasztorów. Księgozbiór matematyczno-przyrodniczy uzupełniony został w 1825 roku zbiorami po Szkole Lekarskiej.

W 1830 roku uniwersytet został przemianowany na Uniwersytet Królewsko-Aleksandrowski, mimo to nie działał już długo – został zamknięty w 1831 roku po masowym udziale studentów uczelni w powstaniu listopadowym. Pewną liberalizację polityki rosyjskiej względem nauczania dało się zauważyć po klęsce Rosji w wojnie krymskiej, gdy w 1857 roku otwarto Akademię Medyko-Chirurgiczna, która w 1862 roku przekształciła się w Szkołę Główną Warszawską. Działała ona jednak tylko do 1869 roku, kiedy to została zamknięta w ramach represji po powstaniu styczniowym. W jej miejsce w 1870 roku powołano rosyjskojęzyczną uczelnię pod nazwą "Cesarski Uniwersytet Warszawski", która miała stać się narzędziem rusyfikacji polskiego społeczeństwa. Wsparcie Rosji pozwoliło na zwiększenie zasobów uczelni, poprawiła się jego sytuacja materialna, rozbudowane zostały gmachy, jednakże język rosyjski został wprowadzony jako język wykładowy. Mimo wszystko wśród kilku tysięcy studentów koło 70% stanowili Polacy, z których wielu należało do organizacji patriotycznych.

Sytuacja zmieniła się dopiero w 1905 roku, kiedy to w wyniku walki o polski uniwersytet uczelnia zaczęła być bojkotowana przez Polaków, a udział polskich studentów spadł do 10%, dotychczasowi studenci wyjeżdżali natomiast na inne uniwersytety. Uczelnia zaczęła powoli tracić swój prestiż. W 1915 roku Uniwersytet został ewakuowany do Rostowa nad Donem, jednak praca na uczelni została wznowiona jeszcze w tym samym roku przez okupacyjne władze niemieckie, tym razem już z językiem polskim jako wykładowym. Jednak z powodu wystąpień patriotycznych w 1917 roku zajęcia na Uniwersytecie Warszawskim zostały czasowo zawieszone.

Auditorium Maximum UW 2015 01

Auditorium Maximum

Dopiero po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Uniwersytet mógł zacząć pracować w wolnej i niepodległej Polsce, a wydziały zyskały decydujący wpływ na program nauczania – państwo, do którego należała uczelnia, kontrolowało jedynie finanse. Uczelnia szybko zdobyła europejski poziom, profesorowie i studenci przybywali z odległych terenów. Na początku lat 30. XX wieku szkoła stała się największym polskim uniwersytetem, który wciąż modernizował dotychczasowe oraz budował nowe gmachy, między innymi Auditorium Maximum. Po śmierci Józefa Piłsudskiego w 1935 roku senat uczelni zadecydował o przemianowaniu uczelni na "Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w Warszawie".

Wkraczające do Polski wojska niemieckie zamknęły wszystkie wyższe uczelnie, w tym Uniwersytet Warszawski. Kampus główny przy Krakowskim Przedmieściu został przekształcony w koszary wojskowe, a biblioteka stała się instytucją dostępną tylko dla Niemców. Mimo likwidacji uczelni i grożącej karze śmierci za nauczanie uniwersytet prowadził tajne nauczanie. Wielu studentów było jednocześnie żołnierzami podziemia. Ogólnie w wyniku II wojny światowej uczelnia poniosła bardzo duże starty, życie straciło 63 profesorów, a budynki i zbiory uczelni zostały zniszczone w 70%.

Zaraz po wojnie nowe władze komunistyczne były nieprzychylne odbudowie całkowicie zniszczonego uniwersytetu, jednak dzięki uporowi profesorów, którzy przetrwali II wojnę światową, nauka została reaktywowana już w grudniu 1945 roku, kiedy to do studiów przystąpiło 4 000 studentów. W nowej rzeczywistości studia stały się bezpłatne, a ponad 60% studentów otrzymało stypendia, wprowadzono jednak ideologiczne kryteria nauczania. W 1950 roku z wydziałów lekarskiego i farmaceutycznego wydzielono Akademię Medyczną, a w 1954 roku z wydziałów teologicznych stworzono Chrześcijańską Akademię Teologiczną i Akademię Teologii Katolickiej.

Banacha (budynek nr 2c, budowa)

Budynek CENT I (w budowie – 2012), ul. Banacha 2c

Wielu studentów uczelni wzięło udział w 1968 roku w demonstracjach i ulicznych wystąpieniach, uniwersytet był przez cały okres komunizmu ośrodkiem niezależnej myśli, w której wykształciło się wielu reformatorów także ustroju socjalistycznego. Również w 1968 roku uniwersytet otworzył filię w Białymstoku, która w 1997 roku przekształciła się w samodzielny Uniwersytet w Białymstoku. W 2016 roku uczelnia będzie obchodzić 200-lecie swojego powstania.

Współcześnie Uniwersytet Warszawskie bez przerwy się modernizuje i rozbudowuje, powstają nowe centra badawcze (m.in. w Kampusie Ochota) oraz nowe budynki wydziałowe, między innymi na Powiślu.

Rektorzy[]

Pałac Kazimierzowski (Uniwersytet Warszawski, front)

Pałac Kazimierzowski, siedziba rektora UW

Rektorzy Carskiego UW:

  • Piotr Ławrowski (1869-1873)
  • Nikołaj Błogowieszczański (1874-1884)
  • Nikołaj Ławrowski (1884-1890)
  • Iwan Szczełkow (1891-1893)
  • Michaił Szałfiejew (1895)
  • Piotr Kowalewski (1896)
  • Grigorij Zenger (1896)
  • Michaił Szałfiejew (1898)
  • Grigorij Ulianow (1899-1903)
  • Piotr Ziłow (1904)
  • Jefim Karski (1905-1911)
  • Wasilij Kudrewiecki (1911-1912)
  • Iwan Trepicyn (1913)
  • Siergiej Wiechow (1914-1915)

Rektorzy UW:

Wydziały[]

Inne jednostki[]

Linki zewnętrzne[]

Treści społeczności są dostępne na podstawie licencji CC-BY-SA, o ile nie zaznaczono inaczej.
Advertisement

Fan Feed

More Warszawikia