Uroczystości pogrzebowe Lecha Kaczyńskiego – uroczystości, które miały miejsce 17 kwietnia 2010 roku na placu Piłsudskiego dla upamiętnienia prezydenta Rzeczypospolitej Lecha Kaczyńskiego, jego małżonki, pierwszej damy Marii Kaczyńskiej oraz wszystkich ofiar katastrofy lotniczej w Smoleńsku. Następnie ciała pary prezydenckiej zostały przewiezione do Krakowa, gdzie 18 kwietnia zostały pochowane w Katedrze na Wawelu.
Katastrofa samolotu rządowego w Smoleńsku[]
Katastrofa miała miejsce 10 kwietnia 2010 roku o godzinie 8:41 czasu polskiego. Prezydencki samolot Tupolew Tu-154M z 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego wystartował z Warszawy z 89 pasażerami i 7 członkami załogi na pokładzie. Podczas podchodzenia do lądowania na lotnisku Smoleńsk Siewiernyj panowała duża mgła znacznie ograniczająca widoczność, przez co samolot miał duże problemy w obraniem kursu na pas lądowiska. Podczas operacji lądowania samolot znalazł się zbyt nisko ziemi i zaczepił o korony drzew, po czym rozbił się kilkaset metrów od lotniska.[1]
Katastrofy nikt nie przeżył. Wśród ofiar znaleźli się prezydent RP Lech Kaczyński, pierwsza dama Maria Kaczyńska, szef kancelarii prezydenta RP Władysław Stasiak, minister w kancelarii prezydenta RP Paweł Wypych, działacz niepodległościowy i przewodniczący Komitetu Katyńskiego Stefan Melak, generał brygady i dowódca garnizonu Warszawa Kazimierz Gilarski, profesor i rektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego Ryszard Rumianek, wieloletni proboszcz parafii Wniebowstąpienia Pańskiego Adam Pilch, wieloletni proboszcz parafii Wszystkich Świętych Zdzisław Król, proboszcz parafii św. Tadeusza Apostoła Andrzej Kwaśnik, proboszcz parafii Matki Boskiej Anielskiej Roman Indrzejczyk, aktor związany m.in. z Teatrem Polskim i Narodowym Janusz Zakrzeński, a także dwie stewardesy: Natalia Januszko i Justyna Moniuszko, studentki kolejno SGGW oraz Politechniki.[2]
Przylot ciała Lecha Kaczyńskiego[]
Po rozpoznaniu 11 kwietnia ciała prezydenta Lecha Kaczyńskiego przez brata Jarosława Kaczyńskiego samolot z trumną z ciałem prezydenta wystartował ze Smoleńska do Warszawy. Samolot wylądował na Okęciu po godzinie 15, następnie żołnierze wynieśli trumnę przykrytą biało-czerwoną flagą i ustawili ją na katafalku. Po odegraniu hymnu narodowego i poświęceniu trumny hołd zmarłemu prezydentowi oddała najpierw jego rodzina, a następnie przedstawiciele rządu i parlamentu. Następnie około godziny 16 trumna została załadowana do karawanu, który udał się wzdłuż ulic Żwirki i Wigury, Krzyckiego, Raszyńskiej, Alej Jerozolimskich, ulicy Marszałkowskiej, Senatorskiej, Miodowej i Krakowskiego Przedmieścia do Pałacu Prezydenckiego, gdzie trumnę umieszczono w kaplicy pałacowej. Wzdłuż trasy konduktu ustawiło się około 700 tysięcy osób[3], niektórzy rzucali kwiaty. Ruch na trasie został całkowicie wstrzymany.[4]
Ciało pierwszej damy Marii Kaczyńskiej przyleciało do Warszawy 13 kwietnia[5], a następnie trumny z ciałami Lecha i Marii Kaczyńskich zostały wystawione na widok publiczny w Sali Kolumnowej Pałacu Prezydenckiego[6]. Dostęp do trumien był możliwy przez całą dobę poza wyznaczonymi godzinami technicznymi, a czas oczekiwania w kolejce sięgnął nawet 16 godzin[7], w kolejce naraz znajdowało się nawet 10 tysięcy osób[8], łącznie prezydenta odwiedziło około 180 tysięcy osób[9]. W kolejnych dniach do Warszawy przybyły także trumny z pozostałymi ciałami ofiar[10] – prezydent Kaczorowski został przewieziony do Belwederu[11], natomiast pozostali na Torwar[12].
Uroczystości[]
Główne uroczystości pogrzebowe zaplanowano na 17 kwietnia 2010 na godzinę 12 na placu Piłsudskiego, potem po godzinie 17 trumny zostały przeniesione do katedry św. Jana, gdzie odbyła się msza święta celebrowana przez abpa Kazimierza Nycza. Następnie odbyło się całonocne czuwanie, a rano, o godzinie 7, trumny zostały przetransportowane do Krakowa.
Utrudnienia[]
W związku z tragedią pierwsze utrudnienia pojawiły się już 10 kwietnia, kiedy to policja zamknęła dla ruchu Krakowskie Przedmieście na wysokości Pałacu Prezydenckiego, a ruch został skierowany na plac Piłsudskiego przez Królewską i Senatorską.[13] Po ustaleniu dnia 17 kwietnia na datę uroczystości pogrzebowych na placu Piłsudskiego 14 kwietnia rozpoczęły się przygotowania na samym placu, wobec czego zamknięte zostały wszystkie ulice dochodzące do placu: Królewska, Wierzbowa, Moliera, Focha oraz Ossolińskich. Kolejne ograniczenia zostały wprowadzone 16 kwietnia na ul. Senatorskiej.
W dniu uroczystości, 17 kwietnia, od początku dnia wyłączone były wszystkie ulice pomiędzy Alejami Jerozolimskimi, al. Jana Pawła II, al. "Solidarności", Andersa, Świętojerską, Mostową oraz Wybrzeżem Kościuszkowskim. Na tym obszarze niedozwolone było również parkowanie. Od samego rana wyłączony był ruch tramwajowy na Marszałkowskiej, około godziny 12 wyłączony został także ruch autobusowy na Marszałkowskiej oraz ruch tramwajowy na al. "Solidarności". Po zakończeniu uroczystości ulice były wyłączone z ruchu do odwołania.[14]
Komunikacja miejska[]
W dniu uroczystości pogrzebowych, w związku z wyłączeniem z ruchu pewnego fragmentu miasta, niektóre autobusy poruszały się najbliższymi dostępnymi objazdami wzdłuż ul. Marszałkowskiej, a następnie wzdłuż al. Jana Pawła II. Te zmiany dotknęły w szczególności linii 111, 116, 175, 178, 180, 195, 222, 410, 503 oraz N44. Linie 175, 195 i 410 kończyły swoje trasy zamiast na własnych pętlach, to na pętli tymczasowej na Marszałkowskiej.
Specjalne rozkłady jazdy dotyczyły tramwajów: linie 7, 13, 16, 24, 25, 26 i 33 zasilone zostały dodatkowym taborem, natomiast linie 4 i 23 zostały zawieszone. Na Czynszową zamiast tramwaju dojechał tramwaj zastępczy Z23. Podobnie sprawa tyczyła się autobusów – dodatkowymi pojazdami zasilone zostały linie 111, 114, 116, 125, 127, 131, 150, 153, 160, 171, 174, 180, 190, 500, 503, 506, 508, 509, 510, 517, 519, 520, 527, 709, 710, 718, 719 oraz 731. Ponadto w ramach niemożności poruszania się niektórymi ulicami linie autobusowe były kierowane na objazdy, co dotknęło linie 102, 125, 150, 155, 174, 506 (przez Książęcą i Aleje Jerozolimskie), 107, 111, 171, 178, 180 (przez al. Jana Pawła II), 116, 127, 222, 503 (przez Anielewicza, al. Jana Pawła II i Aleje Jerozolimskie), 151 (przez pl. Grzybowski), 160, 527 (skrócenie do Parku Praskiego), 175, 195 (skrócenie do Centrum), 190 (przez Most Gdański) oraz 512 (przez Most Poniatowskiego). Dla ułatwienia dojazdu na lotnisko Okęcie kursowała tymczasowa linia autobusowa 475. Wzmocnione zostały także I linia metra oraz linie S-2 i S-9 Szybkiej Kolei Miejskiej.[15] Wszystkie przejazdy tego dnia były bezpłatne.[16]
Ponadto po zakończeniu uroczystości pogrzebowych uruchomione zostały dodatkowe kursy dla poszczególnych linii z wymienionych przystanków: Park Praski (linie 125, 160, 190 i 527) w kierunku wschodnim, Centrum (127) w kierunku zachodnim, Centrum (520) w kierunku wschodnim, Hala Mirowska (125, 190) w kierunku zachodnim oraz Plac Bankowy (190, 527) w kierunku wschodnim.[15]
Przebieg wydarzeń[]
Według planu uroczysty ceremoniał państwowy na placu Piłsudskiego rozpoczął się o godzinie 11:56 od odczytania przez aktora Olgierda Łukaszewicza fragmentu Biblii. Następnie o 12 uczczono pamięć ofiar dwoma minutami ciszy, na trąbce zagrano sygnał "baczność"[17], po czym aktor Artur Żmijewski zaczął odczytywać nazwiska ofiar. Następnie głos zabrał p.o. prezydenta RP Bronisław Komorowski, zapowiedział m.in. pośmiertne awanse dla ofiar katastrofy, potem minister w Kancelarii Prezydenta Maciej Łopiński, przedstawicielka Rodzin Katyńskich Izabela Sariusz-Skąpska i premier Donald Tusk. Na koniec rozległa się salwa honorowa oraz marsz żałobny, po czym rozpoczęła się msza święta.[18]
Msza koncelebrowana była przez Episkopat Polski, rozpoczęła się o godzinie 13. Na placu nie pojawiły się planowo trumny ofiar, będą jedynie zdjęcia osób, które zginęły w katastrofie. Msza święta zakończyła się o godzinie 15:12.[18] Prosty ołtarz z białym krzyżem oraz zdjęciami ofiar umieszczonymi w tle[19] znalazł się obok krzyża papieskiego, najbliżej niego ustawiono miejsca dla rodzin ofiar, w pobliżu były także miejsce dla niepełnosprawnych. Dla tych, którzy mogli nie zmieścić się na placu, ustawiono telebimy na terenie Ogrodu Saskiego[17][20]. Przewidywania mówiły o możliwości pojawienia się od 500 tysięcy do 1 miliona osób[3][21], jednak na placu pojawiło się jedynie około 150 tysięcy osób[18].
Do godziny 15 można było składać hołd parze prezydenckiej w Pałacu Prezydenckim[22], wejścia zamknięto o 14:50[18]. Następnie trumny przewiezione zostały do bazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela, o godzinie 18 mszę za duszę ofiar katastrofy celebrował abp Kazimierz Nycz[23]. Na zakończenie odbyła się modlitwa ekumeniczna kościołów katolickiego, prawosławnego i ewangelicko-augsburskiego, po czym rozpoczęto całonocne czuwanie. Trumny pozostaną w katedrze do 7 rano, skąd wyruszyły w kondukcie wzdłuż Świętojańskiej, Senatorskiej, przez pl. Bankowy, al. "Solidarności", Okopową, Towarową, Grzybowską, Przyokopową (obok Muzeum Powstania Warszawskiego), Prostą, Towarową, Raszyńską i Żwirki i Wigury na Okęcie[24][25]. Stąd trumny odleciały do Krakowa.[17]
Przypisy
- ↑ Katastrofa samolotu prezydenta. Nikt nie przeżył, gazeta.pl, 10.04.2010
- ↑ Lista ofiar: prezydenckim Tu-154 leciały najważniejsze osoby w państwie, gazeta.pl, 13.04.2010
- ↑ 3,0 3,1 Przygotowani na milion ludzi, zw.com.pl, 14.04.2010
- ↑ Polska w żałobie po śmierci pary prezydenckiej, gazeta.pl, 11.04.2010
- ↑ Tłumy i bicie dzwonów powitały Pierwszą Damę, tvnwarszawa.pl, 13.04.2010
- ↑ Trumna z prezydentem zostanie wystawiona we wtorek, gazeta.pl, 11.04.2010
- ↑ Koce i termosy zabierz pod Pałac, tvnwarszawa.pl, 16.04.2010
- ↑ W sobotę w Śródmieściu mogą nie działać telefony, gazeta.pl, 16.04.2010
- ↑ Pałac zamknięty. 180 tys. osób oddało hołd, tvnwarszawa.pl, 17.04.2010
- ↑ Rodziny nad trumnami "Płacze cała Ojczyzna", tvnwarszawa.pl, 14.04.2010
- ↑ Pogrzeb Kaczorowskiego nie na Wawelu, ale w Warszawie, gazeta.pl, 14.04.2010
- ↑ Czuwanie przy trumnach ofiar na Torwarze, tvnwarszawa.pl, 13.04.2010
- ↑ Krakowskie zamknięte, zdm.waw.pl, dostęp: 16.04.2010
- ↑ Uroczystości żałobne w Warszawie - utrudnienia w ruchu, um.warszawa.pl, dostęp: 16.04.2010
- ↑ 15,0 15,1 Na sobotnie uroczystości tylko komunikacją miejską, ztm.waw.pl, dostęp: 16.04.2010
- ↑ Uchwała nr LXXIX/2331/2010 z 15-04-2010, bip.warszawa.pl
- ↑ 17,0 17,1 17,2 Sprawdź program uroczystości, tvnwarszawa.pl, 15.04.2010
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Uroczystości pogrzebowe w Warszawie. Dzień ósmy, gazeta.pl, 17.04.2010
- ↑ Ołtarz na pl. Piłsudskiego - biały krzyż, zdjęcia ofiar, gazeta.pl, 16.04.2010
- ↑ Jak dojechać, gdzie parkować, tvnwarszawa.pl, 16.04.2010
- ↑ W sobotę, godz. 8.56 - w całej Warszawie zawyją syreny, gazeta.pl, 16.04.2010
- ↑ Ostatnie osoby wejdą do Pałacu o godz. 15.00, tvnwarszawa.pl, 17.04.2010
- ↑ Msza w archikatedrze za parę prezydencką, gazeta.pl, 17.04.2010
- ↑ Trasa niedzielnego konduktu z trumną pary prezydenckiej, gazeta.pl, 17.04.2010
- ↑ Warszawa pożegnała Prezydenta, tvnwarszawa.pl, 18.04.2010