Zespół przystankowy P+R Aleja Krakowska (potocznie Okęcie lub Pralka, nr 4015, rozkłady jazdy) – zespół przystanków i krańców autobusowych i tramwajowych położony na Okęciu, w ciągu al. Krakowskiej, między ul. Malowniczą a ul. Mineralną. W zespole znajduje się także parking Parkuj i Jedź.
Historia[]
Kraniec tramwajowy[]
Pierwsza pętla tramwajowa w ciągu al. Krakowskiej powstała już w 1923 roku. Zlokalizowana była ona jednak bardziej na północ (w rejonie ul. Rękodzielniczej), na wysokości zakładów lotniczych. Była to typowa zawrotka z jednym torem, z której korzystała linia tramwajowa A.
29 kwietnia 1954 roku uruchomiona została nowa pętla Okęcie, w kształcie klasycznej łezki, która zlokalizowana bardziej na południe, w stosunku do poprzedniej, mniej więcej na wysokości ul. Malowniczej. Jako pierwsze, na nowy kraniec skierowane zostały linie 7 oraz 7-kreślone. W 1962 roku dołączyła do nich linia 9, która (z krótką przerwą w latach 1992-1995) kończy tutaj swój bieg aż do dnia dzisiejszego.
W 1963 roku kraniec został przebudowany do obecnych kształtów, tj. trzyperonowa pętla, z mijanką i przystankiem dla wsiadających, a także dołączyła tutaj linia 7-bis. W 1964 roku zniknęła stąd linia 7-kreślone. Rok później, w 1965, w miejsce linii 7-bis, na pętlę skierowano linię 9-bis, którą wycofano już po czterech latach. W 1968 roku na pętlę zawitała linia 14.
W 1974 roku na pętli zawitała linia 2 i taki stan na krańcu (2, 7, 9 oraz 14) utrzymywał się przez kolejne 11 lat. Następnie, w okresie od 1986 do 1989 roku, na pętli zamiast linii 7, swój bieg kończyła linia 29. W 1989 roku powrócił poprzedni układ na pętli, tj. 2, 7, 9 oraz 14.
Kraniec autobusowy[]
Kraniec P+R Aleja Krakowska, wówczas pod nazwą Okęcie, został wybudowany na przełomie 1970 oraz 1971 roku. Oficjalne uruchomienie pętli nastąpiło 2 grudnia 1971 roku. Nowa, rozległą pętla autobusowa, umieszczona pomiędzy jezdniami al. Krakowskiej, zastąpiła dotychczasowy kraniec uliczny Malownicza, w rejonie ul. Malowniczej, gdzie autobusy zawracały kryterium ulicznym Rękodzielnicza – Skibicka – Malownicza.
Jako pierwsze, skierowane zostały tutaj linie 124, 129, 134, a także podmiejskie 206 oraz 207, 602 i pośpieszna linia H. W 1974 roku dołączyła do nich linia H-bis. W 1978 roku skierowano tutaj nową linię 206-bis. W 1981 roku pojawiła się tutaj kolejna linia podmiejska - 215. W 1984 roku uruchomiono podmiejską linię Szczaki. W 1985 roku, w związku z reorganizacją oznaczeń linii podmiejskich, w miejsce linii 206 oraz 206-bis pojawiła się tutaj linia 706, a w miejsce 207 oraz 215 linie 707 oraz 715, ponadto zniknęła stąd linia H-bis.
W 1987 roku dołączyła tutaj kolejna linia podmiejska, która oznaczona była nazwą Magdalenka, która zniknęła stąd jeszcze w tym samym roku. Taki stan linii na krańcu Okęcie utrzymywał się do 1992 roku, kiedy to w miejsce linii 602 pojechała tutaj linia 611, a w miejsce linii T, Szczaki oraz Samoty pojechały prywatne linie 901, 902, 903 oraz 804 i 806. Prywatne linie utrzymały się jednak tylko kilka miesięcy, gdyż jeszcze w tym samym roku wróciły do miejskiej obsługi.
W 1993 roku pojawiły się tutaj linie 101 oraz 703, a usunięto stąd linie 129 oraz 806. Dwa lata później, w 1995 roku, wycofano stąd linię 715. W 1996 roku skierowano tutaj linie 114 oraz strefową 711, a rok poźniej także linię 129. W 1998 roku, w miejsce linii 114, na pętli pojawiła się okresowa linia 382. W 2000 roku z pętli wycofano linię 101, a jej miejsce zajęła linia 178.
W 2002 roku na pętlę skierowano kolejne dwie linie: 177 oraz 707. W 2003 roku z pętli zniknęły linie 177 oraz 611, a w ich miejsce pojawiła się linia 373. Rok później, w 2004, z pętli usunięto linie 129 oraz 178, a w zamian na kraniec skierowano strefowe linie 721 oraz 728. W 2005 roku, w miejsce lini 373 oraz 382, na pętli pojawiła się linia 301. W 2007 roku na kraniec dołączyły linie: 106, 177 (ponownie) oraz, w ramach nocnej rewolucji, nocna linia N38. W 2008 na pętlę skierowano kolejne linie, tym razem 154 oraz strefowe 733, 807, 815. W 2011 roku linia 384 zastąpiła linię 106, a w miejsce 182 na kraniec skierowano linię 382.
Stara pętla była jednak zbyt mała na szybko rosnącą liczbę połączeń z pętli Okęcie, była również bardzo zniszczona i nieprzystosowana do obsługi niepełnosprawnych pasażerów, wobec czego ZTM rozpoczął projektowanie nowego węzła komunikacyjnego w obrębie dotychczasowego krańca tramwajowo-autobusowego.
27 maja 2010 roku rozpoczęła się przebudowa całego krańca Okęcie oraz budowy parkingu Parkuj i Jedź. Na czas przebudowy, wszystkie linie autobusowe kończyły swój bieg na tymczasowej pętli Okęcie zlokalizowanej na ul. Janka Muzykanta. Po 16 miesiącach prac budowlanych, 28 sierpnia 2011 roku, kraniec, wraz z parkingiem, został oddany do użytku. Tego samego dnia nazwa całego zespołu została zmieniona na P+R Aleja Krakowska, co stało się tematem wielu rozmów i dyskusji (patrz sekcja Kwestia nazwy zespołu)
W 2012 roku pojawiła się tutaj nowa linia 317. W tym samym roku usunięto jednak linie 382, 384 oraz 815. W 2016 roku linię 807 włączono w linie 707. W 2019 roku, w miejsce wycofanej linii 177, na pętli pojawiła się linia 220.
Kwestia nazwy zespołu[]
W latach 2009-2011 pętla autobusowa została przebudowana w związku z budową parkingu Parkuj i Jedź, wszystkie autobusy skierowano na tymczasową pętlę na ul. Janka Muzykanta. Parking wraz z pętlą otwarto 28 sierpnia 2011 roku, równocześnie zmieniając nazwę całego zespołu na P+R Aleja Krakowska, co spotkało się z powszechną krytyką zarówno varsavianistów, jak i mieszkańców, którzy zarzucili ZTM-owi usuwanie tradycyjnej, zakorzenionej nazwy. ZTM bronił jednak swojej decyzji uważając, że dotychczasowa nazwa była myląca – argumentował, że mogła wprowadzać w błąd turystów, którzy przyjeżdżali na kraniec w celu wejścia na terminale Lotniska Chopina, nazywanego potocznie właśnie "Okęciem". Tymczasem wejście znajdowało się kilka kilometrów dalej. Wobec zmiany nazwy bardzo szybko rozpowszechniła się nowa, żartobliwa i potoczna pralka, będąca skrótem od P+R AL Krakowska.
Wynikiem nadania tej krytykowanej nazwy było odebranie Zarządowi Transportu Miejskiego prawa do nadawania i zmieniania nazw zespołów przystankowych, a Zespół Nazewnictwa Miejskiego wraz z Radą Warszawy będą dążyły do choć częściowego przywrócenia historycznej nazwy Okęcie – pierwsza przymiarka w tym kierunku miała miejsce w październiku 2014 roku.
Układ przystanków[]
W zespole zatrzymują się następujące linie komunikacji miejskiej:
- 01:
dla wysiadających: 9 - 02:
krańcowy: 15 - 03:
krańcowy: 7 - 04:
stały: 7, 15
dla wsiadających: 9 - 05:
przewoźnicy prywatni - 06:
przewoźnicy prywatni - 07:
krańcowy: 168, N38 - 08:
zawieszony - 09:
krańcowy: 154 - 10:
krańcowy: 317 - 11:
krańcowy: 124 - 12:
krańcowy: 220 - 13:
krańcowy: 707, 715 - 14:
krańcowy: 721, 728 - 15:
krańcowy: 703, 711, 733 - 16:
krańcowy: 706 - 17:
na żądanie: N88 - 18:
na żądanie: N88
Galeria[]
Linki zewnętrzne[]
Krańce komunikacyjne we Włochach: |
Funkcjonujące: Instalatorów • Lotnisko Chopina • Nowe Włochy • Paluch • P+R Aleja Krakowska • WKD Raków |